گزارش‌های ویژه حسابرسی
حسابرسان از اصطلاح گزارش‌های ویژه برای توصیف گزارش‌هایی استفاده می‌کنند که درباره هر یک از موارد زیر صادر می‌نمایند:
- صورت‌های مالی تهیه شده برمبنای یک سیستم جامع حسابداری به غیر از اصول پذیرفته شده حسابداری (برای مثال، صورت‌های مالی مبتنی بر فرض نقدی).
- عناصر، حساب‌ها یا اقلام خاصی از صورت‌های مالی (مانند، مبالغ فروش خالص سرمایه در گردش).
- رعایت مفاد قراردادها یا الزامات قانونی مربوط به صورت‌های مالی حسابرسی شده (مانند، رعایت مفاد قراردادهای انتشار اوراق قرضه توسط صاحبکار).
- گزارش‌های مالی حسابرسی و ارائه شده در فرمهای مقرر که مستلزم به کارگیری شکل خاصی از گزارش حسابرسان می‌باشد (مانند، گزارش‌های ارائه شده به مقامات ذیصلاح قانونی).گزارش‌های ویژه حسابرسی
گرچه اصطلاح گزارش‌های ویژه، کلی به نظر می‌رسد، اما، کاربرد آنها تنها به موارد چهارگانه بالا منحصر می‌شود. استانداردهای حسابرسی[1]، راهنمایی‌های لازم را در مورد صدور گزارش‌های ویژه برای حسابرسان فراهم کرده است. در تمام موارد صدور این گونه گزارش‌ها، حسابرسان باید دامنه کار خود را مشخص و یافته‌هایشان را به روشنی گزارش کنند.گزارش‌های ویژه حسابرسی
سایر مبانی جامع حسابداری گاه، از حسابرسان خواسته می‌شود تا صورت‌های مالی تهیه شده بر اساس مبانی جامع حسابداری به غیر از اصول پذیرفته شده حسابداری را حسابرسی کنند. حسابرسان می‌توانند این گونه کارها را بپذیرند، اما باید گزارش خود را از جهات مختلف، تعدیل نمانید.
- گزارش‌های ویژه حسابرسی
- از همه مهمتر آن که گزارش باید مبنای حسابداری مورد استفاده را توصیف کند یا به یادداشت همراه صورت‌های مالی که مبنای مزبور را تشریح کرده است، عطف بدهد. اولین استاندارد گزارشگری رابه خاطر بیاورید. این استاندارد مقرر نمی‌دارد که صورت‌های مالی باید طبق اصول پذیرفت شده حسابداری ارائه شود؛ بلکه، از حسابرسان می‌خواهد منطبق بودن یا نبودن صورت‌های مالی را با اصول پذیرفته شده حسابداری در گزارش خود بیان دارند. بدین ترتیب، چنانچه صورت‌های مالی براساس سایر مبانی جامع حسابداری تهیه شده باشد، گزارش حسابرسان باید به صراحت بیان دارد که آن صورت‌های مال، طبق اصول پذیرفته شده حسابداری تهیه نشده است.
سرانجام، حسابرسان باید بانام‌های تخصیصی به صورت‌های مالی با هشیاری برخورد کنند. نام‌هایی چون «ترازنامه»، «صورت سود و زیان»، و «صورت گردش وجوه نقد» عموماً به آن دسته از صورت‌های مالی اختصاص داده می‌شود
گزارش‌های ویژه حسابرسی
که طبق اصول پذیرفته شده حسابداری، ارائه شده باشد؛ در نتیجه، حسابرسان باید اصرار ورزند که نام‌های گویاتری به صورت‌های مالی تهیه شده براساس سایر مبانی حسابداری، تخصیص داده شود؛ برای مثال، استفاده از «صورت داراییها و بدهی‌های ناشی از معاملات نقدی» برای «ترازنامه» تهیه شده با فرض نقدی، به مراتب مناسبتر است. صورت‌های مالی مبتنی بر فرض نقدی شاید متداولترین نوع صورت‌های مالی است که براساس مبنایی غیر از اصول پذیرفته شده حسابداری تهیه می‌شود. نمونه‌ای از گزارش موافق (مقبول) ویژه در بازار صورت‌های مالی مبتنی بر فرض نقدی در زیر می‌آید. عبارت‌های متمایزکننده این گزارش از گزارش‌های موافق (مقبول) استاندارد، مورد تأکید قرار گرفته است.
عصاره این گزارش ویژه، اظهار نظر در این خصوص است که صورت‌های مورد گزارش طبق آنچه باید ارائه شود به نحو مطلوب ارائه شده است. عبارت‌پردازی یادداشت مورد اشاره در گزارش حسابرسان، بسته به مورد، فرق خواهد کرد تا محتوای صورت‌ها را به دقت بیان دارد
[1] – AICPA, Statement on Auditing Standards 14, “Special Reports”, (New York, 1976), AU 621.
گزارش‌های ویژه حسابرسی
- صورت‌های مالی تهیه شده برمبنای یک سیستم جامع حسابداری به غیر از اصول پذیرفته شده حسابداری (برای مثال، صورت‌های مالی مبتنی بر فرض نقدی).
- عناصر، حساب‌ها یا اقلام خاصی از صورت‌های مالی (مانند، مبالغ فروش خالص سرمایه در گردش).
- رعایت مفاد قراردادها یا الزامات قانونی مربوط به صورت‌های مالی حسابرسی شده (مانند، رعایت مفاد قراردادهای انتشار اوراق قرضه توسط صاحبکار).
- گزارش‌های مالی حسابرسی و ارائه شده در فرمهای مقرر که مستلزم به کارگیری شکل خاصی از گزارش حسابرسان می‌باشد (مانند، گزارش‌های ارائه شده به مقامات ذیصلاح قانونی).گزارش‌های ویژه حسابرسی
گرچه اصطلاح گزارش‌های ویژه، کلی به نظر می‌رسد، اما، کاربرد آنها تنها به موارد چهارگانه بالا منحصر می‌شود. استانداردهای حسابرسی[1]، راهنمایی‌های لازم را در مورد صدور گزارش‌های ویژه برای حسابرسان فراهم کرده است. در تمام موارد صدور این گونه گزارش‌ها، حسابرسان باید دامنه کار خود را مشخص و یافته‌هایشان را به روشنی گزارش کنند.
- سایر مبانی جامع حسابداری گاه، از حسابرسان خواسته می‌شود تا صورت‌های مالی تهیه شده بر اساس مبانی جامع حسابداری به غیر از اصول پذیرفته شده حسابداری را حسابرسی کنند. حسابرسان می‌توانند این گونه کارها را بپذیرند، اما باید گزارش خود را از جهات مختلف، تعدیل نمانید. از همه مهمتر آن که گزارش باید مبنای حسابداری مورد استفاده را توصیف کند یا به یادداشت همراه صورت‌های مالی که مبنای مزبور را تشریح کرده است، عطف بدهد.
- گزارش‌های ویژه حسابرسی
اولین استاندارد گزارشگری رابه خاطر بیاورید. این استاندارد مقرر نمی‌دارد که صورت‌های مالی باید طبق اصول پذیرفت شده حسابداری ارائه شود؛ بلکه، از حسابرسان می‌خواهد منطبق بودن یا نبودن صورت‌های مالی را با اصول پذیرفته شده حسابداری در گزارش خود بیان دارند. بدین ترتیب، چنانچه صورت‌های مالی براساس سایر مبانی جامع حسابداری تهیه شده باشد، گزارش حسابرسان باید به صراحت بیان دارد که آن صورت‌های مال، طبق اصول پذیرفته شده حسابداری تهیه نشده است.
سرانجام، حسابرسان باید بانام‌های تخصیصی به صورت‌های مالی با هشیاری برخورد کنند. نام‌هایی چون «ترازنامه»، «صورت سود و زیان»، و «صورت گردش وجوه نقد» عموماً به آن دسته از صورت‌های مالی اختصاص داده می‌شود.
که طبق اصول پذیرفته شده حسابداری، ارائه شده باشد؛ در نتیجه، حسابرسان باید اصرار ورزند که نام‌های گویاتری به صورت‌های مالی تهیه شده براساس سایر مبانی حسابداری، تخصیص داده شود؛ برای مثال، استفاده از «صورت داراییها و بدهی‌های ناشی از معاملات نقدی» برای «ترازنامه» تهیه شده با فرض نقدی، به مراتب مناسبتر است. صورت‌های مالی مبتنی بر فرض نقدی شاید متداولترین نوع صورت‌های مالی است که براساس مبنایی غیر از اصول پذیرفته شده حسابداری تهیه می‌شود. نمونه‌ای از گزارش موافق (مقبول) ویژه در بازار صورت‌های مالی مبتنی بر فرض نقدی در زیر می‌آید. عبارت‌های متمایزکننده این گزارش از گزارش‌های موافق (مقبول) استاندارد، مورد تأکید قرار گرفته است.
عصاره این گزارش ویژه، اظهار نظر در این خصوص است که صورت‌های مورد گزارش طبق آنچه باید ارائه شود به نحو مطلوب ارائه شده است. عبارت‌پردازی یادداشت مورد اشاره در گزارش حسابرسان، بسته به مورد، فرق خواهد کرد تا محتوای صورت‌ها را به دقت بیان دارد
[1] – AICPA, Statement on Auditing Standards 14, “Special Reports”, (New York, 1976), AU 621.
