استاندارد حسابدارى شماره 28
فاليتهاى بيمه عمومى
(لازعم الاجرا براي كليه صورتهاي مالي كه دوره مالي آنها از تاريخ
اول فروردين 1386 يا بعد از آن شروع مي شود)
استاندارد حسابدارى شماره 28
فعاليتهاى بيمه عمومى
فهرست مندرجات
• هدف 1
• دامنه كاربرد 2
• تعاريف 3
4 – • شناخت درآمد حق بيمه 14
15 – • حق بيمه عايد نشده 19
20 – • خسارت 28
29 – • ذخيره تكميلي 30
31 – • حق بيمه هاي اتكايى 37
38 – • انتقال پرتفوى 40
41 – • بيمه مشترك 43
41 – • مخارج تحصيل 45
46 – • افشا 49
• تاريخ اجرا 50
• مطابقت با استانداردهاي بين المللي حسابداري
• پيوست شماره 1 : نمونه صورتهاي مالي
• پيوست شماره 2 : مباني نتيجه گيري
استاندارد حسابدارى شماره 28
فعاليتهاى بيمه عمومى
اين استاندارد بايد باتوجه به ” مقدمه اي بر استانداردهاى حسابدارى “مطالعه و
بكار گرفته شود.
هدف
1 . هدف اين استاندارد تجويز روشهاى حسابدارى براى حق بيمه، خسارت و مخارج تحصيل
بيمه هاى عمومى مستقيم و اتكايى و همچنين افشاى اطلاعات اين نوع فعاليتها در
صورتهاى مالى شركتها و مؤسسات بيمه است . الزامات ساير استانداردهاي حسابداري
درصورتي براي فعاليتهاي بيمه عم ومي كاربرد دارد كه توسط اين استاندارد جايگزين
نشده باشد.
دامنه كاربرد
2 . اين استاندارد بايد د ر مورد فعاليتهاى بيمه عمومى و بيمه عمر زماني بكار گرفته شو د و
در مورد ساير بيمه هاي زندگى كاربرد ندارد.
تعاريف
3 . اصطلاحات ذيل در اين استاندارد با معانى مشخص زير بكار رفته است:
• قرارداد بيم ه (بيمه نام ه) : عقدي است كه ب ه موجب آن يك طرف (بيمه گر) متعهد م ي شود
در ازاى دريافت ح ق بيمه از طرف ديگر (بيمه گذار)، در صورت وقوع حاد ثه، خسارت وارده به
او يا شخص ذينفع را جبران كند يا مبلغ معيني را به وى يا شخص ذينفع بپردازد.
• بيمه زندگي : نوعي بيمه مرتبط با حيات يا فوت انسان است كه بيم ه گر نسبت به پرداخت
وجوهي معين براساس رويداد مشخصي، اطمينان مي دهد.
• بيمه عمومى : به بيمه هاي غير از بيمه زندگي اطلاق مي شود.
• حق بيمه : مبلغي است كه بيم ه گر د ر ازاي پذيرش خطر طبق قرارداد بيمه از بيم هگذار
مطالبه مي كند.
• تاريخ شروع پوشش بيمه ا ي : عبارت است از تاريخ شروع پذيرش خطر توسط بيم ه گر طبق
قرارداد بيمه.
استاندارد حسابداري شماره 28
فعاليتهاي بيمه عمومي
استاندارد حسابدارى شماره 28
• بيمه اتكايي : بيمه اي است كه به موجب آن يك طرف (بيم هگ ر اتكاي ي) در ازاى دريافت
حق بيمه، جبران تمام يا بخشى از خسارت وارده به طرف ديگر (بيمه گر واگذارنده) ر ا بابت
بيمه نامه يا بيمه نامه هاي صادره و يا قبولى توسط وى، تعهد مي كند.
• بيمه ا تكايى نسب ى : نوعى بيم ه اتكايي است كه ب ه موجب آن بيم ه گر اتكايي د ر قبال دريافت
نسبتى از ح ق بيمه قرارداد بيمه اولي ه، تعهد م ي كند ب ههمان نسبت خسارت وارده به بيم ه گر
واگذارنده را جبران كند.
• بيمه اتكايى غيرنسب ى : نوعى بيم هاتكايى است كه در آن بيم ه گر اتكايي د ر قبال دريافت ح ق بيمه ،
تعهد مي كند تمام يا بخشى از خسارت مازاد بر سقف از پيش تعيين شده را جبران كند.
• خسارت : عبارت است از مبلغ قابل پرداخت در اثر وقوع حوادث تحت پوشش قرارداد بيمه.
شناخت درآمد حق بيمه
4 . درآمد ح ق بيمه بايد از تاريخ شروع پوشش بيم ه اي و به محض اينكه ح ق بيمه ب هگونه اى اتكاپذير
قابل اندازه گيرى باشد، شناسايى شود.
5 . بيمه گر درآمد حق بيمه را در ازاى پذيرش خطر كسب مي كند، لذا درآمد حق بيمه از
تاريخ شروع پوشش بيمه اي، و نه تاريخ صدور، در رابطه با هريك از بيمه نامه ها شناسايى
مي شود. با اين وجود، بنابه ملاحظات عملى، بيمه گران معمولا براى شناسايى درآمد،
از مبناهايي استفاده مي كنند كه براساس آن، تاريخ مزبور به طور تقريبي تعيين مي شود .
براى مثال بيمه گر مستق يم ممكن است فرض كند براى تمام بيمه نامه هاي صادر شده در
يك ماه، خطر از اواسط ماه پذيرفته شده است . استفاده از اين مفروضات در صورتى قابل
پذيرش است كه نتيجه حاصل از بكارگيرى آن با شناسايى درآمد از تاريخ شروع پوشش
بيمه اي هر بيمه نامه در دوره مالي مربوط، تفاوت با اهميتى نداشته باشد.
6 . چنانچه بيمه گر براساس قوانين و مقررات مبالغى را از جانب سازمانهاى دولتى يا ساير
اشخاص ثالث از بيمه گذار دريافت كند و بدون دخل و تصرف آن را به حساب ذينفع
واريز كند، اين مبالغ درآمد بيمه گر تلقى نمي شود.استاندارد حسابدارى شماره 28
7 . درآمد ح ق بيمه بايد ب ه طور يكنواخت در طول دوره بيم ه نامه (براى بيم ه هاي مستقي م) يا
در طول دوره پذيرش غرامت (براى بيم ه هاي اتكاي ى) شناسايى شود مگر اينكه الگوى وقوع خطر
استاندارد حسابداري شماره 28
فعاليتهاي بيمه عمومي
استاندارد حسابدارى شماره 28
در طول دوره بيم ه نامه يكنواخت نباشد كه در اين صورت درآمد حق بيمه متناسب با الگوى
وقوع خطر برآوردي، شناسايى مي شود.
8 . در بيمه هاي عمومى، مبلغ حق بيمه در ازاى پوشش خطر براى يك دوره زمانى معين
دريافت مي شود. اين دوره زمانى معمولا با دوره مالى تحت پوشش صورتهاى مالى
متفاوت است و درنتيجه حق بيمه مربوط به بيمه نامه هاي صادر شده در هر دوره با درآمد
حق بيمه برابر نيست . بخشى از حق بيمه كه مرتبط با پوشش خطر بعد از پايان دوره مالي
مي باشد طبق بند 15 زير حق بيمه عايد نشده محسوب مي شود.
9 . در رابطه با بسيارى از بيمه هاي عمومى، درآمد حق بيمه معمولا متناسب با گذشت زمان
شناسايى مي شود. اين روش در مواردى مناسب است كه خطر وقوع حو ادثى كه منجر به
خسارت مي شود در طول دوره بيمه نامه تقريباً يكنواخت باشد.
10 . در بعضى رشته ها همانند بيمه مهندسى ، الگوى وقوع خطر در طول دوره بيمه نامه
يكنواخت نيست . درمورد بيمه هاي مهندسى (نظير سدسازى ) در اوايل انجام پروژ ه ها
خطرات كمتر است و معمولاً در مر احل پايانى پروژه احتمال وقوع خطر و تحمل خسارت
افزايش مى يابد. درآمد حق بيمه اين نوع بيم ه ها متناسب با الگوى وقوع خطر برآوردي
شناسايى مي شود.
11 . در مواردى كه طبق بيمه نام ه ، مبلغ حق بيمه در آينده مشمول تعديل مي باشد، ح ق بيمه تعديل
شده بايد در موارد ممكن به عنوان مبناى شناسايى درآمد ح ق بيمه مورد استفاده قرار گير د.
اگر نتوان مبلغ تعديل را به گونه اي اتكاپذير براورد كرد، مبلغ اوليه ح ق بيمه كه باتوجه به ساير
اطلاعات مربوط تعديل مي شود بايد به عنوان مبناي شناسايي درآمد حق بيمه استفاده شود.استاندارد حسابدارى شماره 28
12 . در بعضى از انواع بيمه ها، حق بيمه باتوجه به نتايج رويدادها و اطلاعاتى كه تنها در طول
دوره بيمه يا پس از آن مشخص م ي شود، تعديل مي گردد. براى مثال، بيمه باربرى دريايي و
بيمه آتش سوزى انبارها از انواع بيمه هاى قابل تعديل است كه در ابتداى دوره بيمه، مبلغ
استاندارد حسابداري شماره 28
فعاليتهاي بيمه عمومي
استاندارد حسابدارى شماره 28
اوليه حق بيمه توسط بيم ه گذار به بيمه گر پرداخت و سپس براساس اعلاميه حمل يا اعلام
موجودى، تعديل مي شود.
7 و 15 ، 13 . درآمد ح ق بيمه مربوط به بيم ه نامه هاي بين راهى بايد براساس الزامات بندهاى 4
شناسايى شود.
14 . بيمه گر ممكن است اطلاعات كافى جهت تشخيص بيمه نامه هاي صادر شده در اواخر سال
مالى كه تاريخ شروع پوشش بيمه اي آن قبل از تاريخ ترازنامه است، نداشته باشد . اين نوع
بيمه نامه ها را بيمه نامه هاي بين راهى م ي گويند. باتوجه به اينكه درآمد حق بيمه از تاريخ
شروع پوشش بيمه اي شناسايى مي شود، مبلغ بيمه نامه هاي بين راهى براساس تجارب
گذشته و رويدادهاى پس از تاريخ ترازنامه براورد مي شود و حصه عايد شده آن به عنوان
درآمد حق بيمه شناسايى مي شود.استاندارد حسابدارى شماره 28
حق بيمه عايد نشده
15 . بخشي از ح ق بيمه مرتبط با بيم ه نامه هاي صادره طي دوره مال ي كه قابل انتساب به پوشش خطر
بعد از پايان دوره مالي است به عنوان حق بيمه عايد نشده شناسايي مي شود.
16 . روشهاي برآورد ح ق بيمه عايد نشده بايد ب ه گونه اي انتخاب شود كه مبلغ برآوردي تفاوت
با اهميتي با بدهي واقعي در تاريخ ترازنامه نداشته باشد.
17 . درمواردي كه الگوي وقوع خطر در طول دوره بيمه نامه تقريباً يكنواخت است براي محاس به
حق بيمه عايد نشده از روش تناسب زماني استفاده مي شود. شيوه هاي محاسبه حق بيمه عايد
،(1/ 1)، ماهانه ( 24 / نشده در روش تناسب زماني براي بيمه نامه هاي سالانه شامل روزانه ( 365
1) است. در شيوه روزانه حق بيمه عايد نشده شامل مجموع / 1) و سالانه ( 2 / فصلي ( 8
حق بيمه هاي عايد نشده اي است كه در پايان دوره مالي باتوجه به مدت منقضي نشده
بيمه نامه ها محاسبه مي شود. در شيوه فصلي فرض مي شود كه صدور بيمه نامه ها در طي فصل
به طور يكنواخت است درصورتي كه در شيوه ماهانه فرض بر اين است كه صدور
بيمه نامه ها در طول ماه به طور يكنواخت است. چنانچه صدور بيمه نامه ها در طول دوره مالي
استاندارد حسابداري شماره 28
فعاليتهاي بيمه عمومي
استاندارد حسابدارى شماره 28
يكنواخت نباشد هرچه طول دوره مورد نظر براي محاسبه حق بيمه عايد نشده كمتر شود،
سطح دقت آن بيشتر مي شود.
18 . در مواردى كه ح ق بيمه متناسب با گذشت زمان ب ه عنوان درآمد شناسايى م ي شود، رو ش
(1/ تناسب زمان ي بايد به گونه اي انتخاب و بكار گرفته شود كه دقت آن از روش فصلى (يا رو ش 8
كمتر نباشد.
19 . چنانچه دوره بيمه نامه بيش از يك سال باشد، در اعمال روش تناسب زمانى حق بيمه
يكساله در محاسبات مدنظر قرار مي گيرد و حق بيمه مازاد بر يك سال، به طور كامل
به عنوان حق بيمه عايد نشده محسوب مى گردد.
خسارت
20 . بدهى باب ت خسارت معوق بايد براى بيم ه هاي مستقيم و اتكايى شناسايى شو د. مبلغ خسارت
معوق بايد بيانگر براورد معقولي از مخارج لازم براى تسويه تعهد فعلى در تاريخ ترازنامه باشد.
21 . بدهى بابت خسارت معوق بايد شامل مبالغ زير باشد:
الف . خسارت واقع شده اي كه گزارش نشده است،
ب . خسارت گزارش شده اي كه پرداخت نشده است،
ج . خسارتي كه به طور كامل گزارش نشده است و
د . مخارج براوردى تسويه خسارت.
22 . حصول اطمينان نسبت به شناسايى هزينه ها و بدهيها ي مرتبط با خسارت در دوره مالى
مربوط، حائز اهميت است. خسارت ، ناش ي از حوادث تحت پوششى است كه در طول
دوره بيمه نامه اتفاق م ي افتد. برخى خسارتها در دوره مالى وقوع حادثه به بيمه گر گزارش
و در همان دوره تسويه مي شود و برخى نيز ممكن است تا پايان دوره مالى تسويه نشود .
همچنين، ممكن است حوادثى واقع و منجر به خ سارت شود اما تا پايان دوره مالى به
بيمه گر گزارش نگردد . اين گونه خسار تها، خسارت واقع شده اي كه گزارش نشده است ناميده
مي شود. بدهى مربوط به خسارت واقع شده اي كه پرداخت نشده است (شامل خسارت
گزارش نشده )، باتوجه به تجربيات در مورد خسارت واقع شده در گذشته و آخر ين
استاندارد حسابداري شماره 28
فعاليتهاي بيمه عمومي
استاندارد حسابدارى شماره 28
اطلاعات موجود براورد و شناسايى مي شود. براى براورد مبلغ خسارت ياد شده ، نه تنها
تجربيات گذشته بلكه تغيير شرايط از قبيل آخرين حوادث فاجع ه آميز و تغيير در حجم و
تركيب خطرات تحت پوشش بيمه درنظر گرفته مي شود.
23 . تشخيص اجزاي تشكيل دهنده مخارج نهايى جبران خس ارت توسط بيمه گر ، براى تعيين
هزينه هاى خسارت دوره مالى و بدهى خسارت معوق در تاريخ ترازنامه، حائز اهميت است .
اين اجزا شامل مبالغ قابل پرداخت بابت خسارت طبق مفاد بيمه نامه و مخارج تعيين و
تسويه خسارت است . مخارج تعيين و تسويه خسارت شامل مخارج مستقيم هر خسارت
مانند حق الزحمه خدمات كارشناسي و حقوقي و همچنين آن دسته از مخارج غيرمستقيمي
است كه بتوان با هر خسارت مرتبط دانست . در تعيين مخارج نهايي جبران خسارت، مبالغ
بازيافتني از طريق حق جانشيني و يا اقلام اسقاطي از مبلغ خسارت كسر مي شود.
24 . بدهى بابت خسارت معوق شام ل خسارت پرداخت نشده و مخارج مستقيم و غيرمستقيم
تسويه خسار تي مي باشد كه در دوره هاي مالي جاري و گذشته واقع شده است، چون اين
مبالغ بيانگر تعهد فعلى بيمه گر درنتيجه وقوع رويدادهاى گذشته است.
25 . ذخاير لازم براى خسارت معوق باتوجه به خسارت براوردى هر مورد يا ط بق ه اى از يك
رشته (مثلاً در بيمه بدنه براساس مدل و سال توليد ) تعيين مي شود. علاوه بر اين ممكن
است براى هر رشته نيز از فرمولهاى رياضى استفاده شود . انتخاب روش محاسبه به نوع
بيمه و قضاوت مديريت بستگى دارد . روشى كه توسط مديريت انتخاب مي شود بايد
به طور يكنواخت اعمال گردد.
26 . شناسايى هزي نه ها و بدهيهاى مربوط به اجزاى تشك يل دهنده مخارج نهايى جبران خسارت
به ميزان قابليت اتكاى اندازه گيرى اين اجزا بستگى دارد . بعضى بيمه گران، براي برآورد
مخارج نهايي جبران خسارت با توجه به تجربيات گذشته خود و صنعت از فرمولهاى
استاندارد حسابداري شماره 28
فعاليتهاي بيمه عمومي
خاصى استفاده مي كنند. اين فرمولها در صورتى قابل اتكا خواهد بود كه متكى به تعداد
سالهاى كافى باشد و به گونه اي مناسب براى درنظر گرفتن تحولات اخير تعديل گردد.
27 . تعديل بدهى خسارت معوق براساس اطلاعاتى كه پس از شناخت اوليه بدست مى آيد، ضرورى
است. هدف از انجام اين تعديلات، براورد دقيق تر مخارج مورد انتظار جبران خسارت است .
همانند ساير بدهيها، اثر اين تعديلات بر بدهى خسارت معوق و هزينه خسارت به محض
دسترسي به اطلاعات جديد، شناسايى مي شود. با اين گونه تعديلات به عنوان تغيير در براورد
حسابداري برخورد مي شود.
28 . مبالغ دريافتني از بيم ه گر اتكايي بابت خسارت واقع شد ه ، اعم از گزارش شده و گزارش نشده،
بايد در دوره وقوع از ي ك طرف ب ه عنوان دارايي و ا ز طرف ديگر ب ه عنوان درآمد بيم ه گر
واگذارنده شناسايي شود و نبايد حسب مورد با بدهي يا هزينه مربوط تهاتر شود.
ذخيره تكميلي
29 . چنانچه حق بيم ه هاي عايد نشده براى پوشش خسارت مورد انتظا ر مربوط به بيم ه نام ه هاي
منقضي نشده در تاريخ ترازنامه كافي نباشد بايد ذخيره تكميلي لازم براي آن شناسايي شود.
30 . براى تعيين ذخيره تكميلي، هر رشته از فعاليتهاي بيمه اي به طور جداگانه درنظر گرفته
مي شود. براي اين منظور، مجموع حق بيمه عايد نشده هر رشته با مجموع خسارت مورد
انتظار و هزينه هاي مربوط به آن مقايسه و در صورت وجود كسري، ذخيره تكميلي
شناسايي مي شود.
حق بيمه هاي اتكايى
31 . حق بيمه اتكايي واگذاري به بيم ه گران اتكايي بايد توسط بيم ه گر واگذارنده از ت اريخ شروع
پوشش بيم ه اي و طي دوره تأمين خسارت قرارداد بيمه اتكايي، ب ه طور يكنواخت طي دوره
پوشش بيم هاي يا متناسب ب ا الگوي وقوع خطر، ب ه عنوان هزينه بيمه اتكايي واگذاري د ر صورت
سود و زيان شناسايي شود.
استاندارد حسابداري شماره 28
فعاليتهاي بيمه عمومي
استاندارد حسابدارى شماره 28
32 . بيمه گران مستقيم و اتكايي معمولاً بخشى از خطرات قبولى را به بيمه گران اتكايى منتقل و
درقبال پوشش بيمه اي مجدد، بخشى از حق بيمه دريافتى را به آنها پرداخت مي كنند. اين
مبالغ، هزينه بيمه اتكايي واگذاري ناميده مي شود.
33 . بيمه گر واگذارنده معاملات بيمه مستقيم و بيمه اتكايي را به صورت جداگانه گزارش مي كند
تا دامنه و اثربخشى بيمه اتكايي براى استفاده كنندگان صورتهاى مالى به طور شفاف گزارش
شود و شاخصهايى از عملكرد مديريت خطر به استفاده كنندگان ارائه گردد . براين اساس،
حق بيمه واگذارى به بيمه گران اتكايى به عنوان هزينه شناسايى مي شود و با درآمد حق بيمه
تهاتر نمي گردد. خسارت دريافتى يا دريافتنى از بيمه گران اتكايى نيز توسط بيمه گر مستقيم
به عنوان درآمد شناسايى مي گردد و با هزينه خسارت يا هزينه حق بيمه اتكايي واگذارى
تهاتر نمي شود.
34 . هزينه بيمه اتكايي واگذاري باتوجه به شرايط قرارداد منعقد شده با بيمه گر اتكايي يا الزامات
قانوني شناسايي مي شود. حق بيمه اتكايي واگذارى در بيمه هاي اتكايى نسبى به طور هماهنگ
با بيمه هاي مستقيم مربوط به عنوان هزينه شناسايى مي گردد. به عبارت ديگر هزينه بيمه اتكايي
واگذارى به طور يكنواخت در طول دوره بيمه مستقيم مربوط شناسايى و در مواردى كه
شناسايى درآمد در بيمه هاي مستقيم براساس الگوى وقوع خطر است، هزينه ياد شده نيز طبق
الگوي مزبور شناسايى مي شود. هزينه بيمه اتكايي واگذارى در بيمه هاي اتكايى غيرنسبى نيز
معمولاً طى دوره بيمه اتكايي به طور يكنواخت به عنوان هزينه دوره شناسايى مي شود.
35 . كارمزدهاى دريافتى و دريافتنى از بيمه گر اتكايى طبق شرايط بيمه اتكايي تعلق مي گيرد و
بنابراين در زمان شروع پوشش بيمه اتكايي به عنوان درآمد شناسايي مي شود.استاندارد حسابدارى شماره 28
36 . سهم بيمه گر مستقيم از مشاركت در سود (كارمزد منافع ) دريافتي يا دريافتني از بيمه گر
اتكايي، طبق مبنا ي تعهدي صرف نظر از زمان دريافت آن، در زمان تحقق به عنوان درآمد
شناسايي مي شود.
استاندارد حسابداري شماره 28
فعاليتهاي بيمه عمومي
37 . بيمه گر اتكايى ممكن است بخشى از خطر پذيرفته شده از بيمه گر مستقيم را مجدد اً به بيمه گر
اتكايى ديگرى (بيمه گر اتكايي قبول كننده) واگذار كند كه به آن واگذارى مجدد گفته مي شود.
نحوه حسابداري قراردادهاي بيمه اتكايي مجدد نيز مشابه قراردادهاي بيمه اتكايي اوليه است.
انتقال پرتفوى
38 . طبق ماده 54 قانون تأسيس بيمه مركزي ايران و بيمه گري، مؤسسات بيمه مي توانند با
موافقت بيمه مركزي ايران و تصويب شوراي عالي بيمه تمام يا قسمتي از پرتفو ي خود را
با كليه حقوق و تعهدات ناشي از آن به يك يا چند مؤسسه بيمه مجاز ديگر واگذار كنند.
39 . باتوجه به اينكه مسئوليت مرتبط با خسارت بيمه انتقالي از بيم ه گر انتقال دهنده به بيم ه گر
قبول كننده منتقل م ي شود، انتقال پرتفوي بايد توسط بيم ه گر انتقا ل دهنده ب ه عنوان حذف
پرتفوي و توسط بيمه گر قبول كننده به عنوان قبول پرتفوي به حساب گرفته شود.
40 . حذف پرتفوي بايد توسط بيم ه گر انتقال دهنده ازطريق حذف بدهيها و داراييهاي مرتبط با
خطرات منتقل شده، ب ه حساب گرفته شو د. قبول پرتفوي بايد توسط بيم ه گر قبو ل كننده ا ز طريق
شناسايي درآمد حق بيمه عايد نشده و خسارت معوق پذيرفته شده، به حساب گرفته شود.
بيمه مشترك
41 . فعاليتهاي بيم ه اي كه ا ز طريق قراردادهاي بيمه مشترك با بيم ه گذار انجام م ي شود بايد توسط
بيمه گران قبول كننده همانند بيمه مستقيم به حساب گرفته شود.
42 . بيمه گران مستق يم يا اتكايي ممكن است طي يك قرارداد بيمه مشترك، طرف بيمه گذار واقع
شوند يا اينكه هريك به نسبت سهم خود از بيمه مشترك، قراردادهاي جداگانه با بيمه گذار
منعقد كنند . در اين موارد بيمه گران سهم خود از حق بيمه ها، خسارت و ساير هزينه ها را
براساس نسبتهاي توافقي به حساب مي گيرند.
43 . بيمه نام ههايى كه ب ه طور مستقيم توس ط يكي از اعضاى گروه بيمه گران مشترك صادر م ي شود
بايد توسط آن عضو ب ه عنوان بيمه مستقيم به حساب گرفته شود و بخشى از خطرات كه توسط
ساير اعضاى گروه پذيرفته م ي شود بايد همانن د بيم ه اتكايي واگذارى محسو ب گر دد.
بيمه گرانى كه اين خطرات را مى پذيرند بايد با آن همانند بيمه اتكايي قبولى برخورد كنند.
استاندارد حسابداري شماره 28
فعاليتهاي بيمه عمومي
مخارج تحصيل
44 . مخارج تحصيل بيمه نامه ها بايد در زمان وقوع به عنوان هزينه دوره شناسايي شود.
45 . مخارج تحصيل، از جمله شامل حق العمل پرداختي به نمايندگيها، مخارج ص دور بيمه نامه ها،
مخارج اداري نگهداري سوابق بيمه نامه ها و مخارج وصول حق بيمه هاست.استاندارد حسابدارى شماره 28
افشا
46 . اطلاعات زير بايد در يادداشتهاي توضيحي صورتهاي مالي افشا شود :
الف . رويه شناسايى درآمد حق بيمه و حق بيمه عايد نشده ( اعم از بيمه هاي مستقيم و بيمه هاي اتكايي)،
ب . رويه شناسايي هزينه حق بيمه بيمه هاي اتكايي واگذاري، و
ج . نحوه محاسبه ذخيره خسارت معوق و ذخيره تكميلي.
47 . اقلام زير بايد در متن ترازنامه افشا شود:
الف . مطالبات از بيمه گذاران و نمايندگان،
ب . مطالبات از بيمه گران اتكايي،
ج . بدهى خسارت معوق،
د . بدهى به بيمه گران اتكايى،
ه . حق بيمه عايد نشده، و
و . ذخيره تكميلي.
48 . اقلام زير بايد در متن صورت سود و زيان افشا شود:استاندارد حسابدارى شماره 28
الف . درآمد حق بيمه (مستقيم و اتكايي قبولي)،
ب . درآمد بازيافت خسارت از بيمه گران اتكايى،
ج . هزينه خسارت بيمه هاي مستقيم و اتكايي قبولي، و
د . هزينه حق بيمه اتكايي واگذارى.
49 . اجزاى تشكيل دهنده اقلام ذكر شده در بندهاى 47 و 48 در يادداشتهاى توضيحى افشا
مي شود.
استاندارد حسابداري شماره 28
فعاليتهاي بيمه عمومي
استاندارد حسابدارى شماره 28
تاريخ اجرا
1386 و /1/ 50 . الزامات اين استاندارد د ر مورد كليه صورتهاي مالي كه دوره مالي آنها از تاري خ 1
بعد از آن شروع مي شود، لازم الاجراست.
مطابقت با استانداردهاي بين المللي حسابداري
51 . هيئت استانداردهاي بين المللي حسابداري در رابطه با بيمه هاي عمومي، استاندارد خاصي
تدوين نكرده است، اما در استاندارد بين المللي گزارشگري مالي شماره 4 با عنوان
” قراردادهاي بيم ه“ چارچوبهاي كلي در مورد تعريف بيمه و فعاليتهاي بيمه اي ارائه كرده
است.
استاندارد حسابداري شماره 28
فعاليتهاي بيمه عمومي
پيوست شماره 1
نمونه صورتهاي مالي
اين پيوست به منظور آشنايي با نحوه اجراي بعضي از الزامات استاندارد حسابداري شماره 28
تهيه شده است و بخشي از استاندارد محسوب نمي شود.
در اين پيوست صورتهاي مالي اساسي همراه با برخي از يادداشتهاي توضيحي لازم براي تشريح
كاربرد الزامات اين استاندارد ارائه شده است . صورتهاي مالي نمونه مندرج در اين پيوست، اطلاعات
مربوط به فعاليتهاي بيمه زندگي را دربر نمي گيرد. اين نمونه دربرگيرنده بخشي از صورتهاي مالي
است و نبايد به عنوان يك مجموعه كامل و جامع درنظر گرفته شود.
استاندارد حسابداري شماره 28
فعاليتهاي بيمه عمومي
استاندارد حسابدارى شماره 28
پيوست شماره 1 (ادامه)
شركت سهامي بيمه نمونه
ترازنامه
13× در تاريخ 29 اسفند 2
13×2/12/ داراييها يادداشت 29
(تجديدارائه شده)
13×2/12/ 13 بدهيها و حقوق صاحبان سهام يادداشت 29 ×1/12/29
(تجديد ارائه شده)
13×1/12/29
ميليون ريال ميليون ريال ميليون ريال ميليون ريال
داراييهاي جاري: بدهيهاي جاري:
643 ر 38 661 ر 25 بدهي خسارات معوق 347 ر 50 موجودي نقد 379 ر 41
226 ر 31 359 ر 79 بدهي به بيمه گران اتكايي 754 ر 49 سرمايه گذاريهاي كوتاه مدت 836 ر 94
953 ر 22 494 ر 80 ساير حسابها و اسناد پرداختني 105 ر 24 مطالبات از بيمه گذاران و نمايندگان 347 ر 86
243 ر 85 114 ر 9 حق بيمه عايد نشده 904 ر 130 مطالبات از بيمه گران اتكايي 286 ر 17
174 ر 19 832 ر 104 ذخيره تكميلي 430 ر 22 سايرحسابها و اسناد دريافتني 142 ر 78
221 ر 48 827 ر 6 ذخيره ماليات 150 ر 12 سفارشات و پيش پرداختها 142 ر 5
589 ر 41 287 ر 306 سود سهام پرداختني 240 ر 29 جمع داراييهاي جاري 132 ر 323
049 ر 287 داراييهاي غيرجاري: جمع بدهيهاي جاري 930 ر 318
604 ر 73 بدهيهاي غيرجاري : داراييهاي ثابت مشهود 135 ر 76
800 ر 8 927 ر 3 تسهيلات مالي دريافتي بلندمدت 938 ر 9 داراييهاي نامشهود 109 ر 4
747 ر 11 658 ر 221 ذخيره مزاياي پايان خدمت كاركنان 551 ر 14 سرمايه گذاريهاي بلندمدت 089 ر 331
سايرداراييها
826 ر 53 جمع بدهيهاي غيرجاري 366 ر 64
547 ر 20 489 ر 24
596 ر 307 015 ر 353 جمع بدهيها 419 ر 343 جمع داراييهاي غيرجاري 699 ر 475
حقوق صاحبان سهام:
000 ر 310 سرمايه 000 ر 400
000 ر 21 اندوخته قانوني 033 ر 22
281 ر 9 ساير اندوخته ها 182 ر 13
425 ر 11 سود انباشته 197 ر 20
706 ر 351 جمع حقوق صاحبان سهام 412 ر 455
302 ر 659 302 ر 659 جمع بدهيها و حقوق صاحبان سهام 831 ر 798 جمع داراييها 831 ر 798
يادداشتهاي توضيحي … تا … مندرج در صفحات … تا … ، جزء لاينفك صورتهاي مالي است.
استاندارد حسابداري شماره 28
فعاليتهاي بيمه عمومي
پيوست شماره 1 (ادامه)
شركت سهامي بيمه نمونه
صورت سود و زيان
13× براي سال مالي منتهي به 29 اسفند ماه 2
(تجديد ارائه شده)
13× 13 سال 1 × يادداشت سال 2
ميليون ريال ميليون ريال ميليون ريال
965 ر 292 درآمد حق بيمه 211 ر 384
562 ر 35 درآمد بازيافت خسارت از بيمه گران اتكايي 120 ر 42
570 ر 21 ساير درآمدهاي بيمه اي 168 ر 21
097 ر 350 499 ر 447
كسر مي شود:
188 ر 162 هزينه خسارت 826 ر 247
986 ر 77 هزينه حق بيمه اتكايي واگذاري 443 ر 97
379 ر 25 ساير هزينه هاي بيمه اي 464 ر 43
( 553 ر 265 ) ( 733 ر 388 )
544 ر 84 سود ناخالص فعاليتهاي بيمه اي 766 ر 58
253 ر 40 خالص درآمد سرمايه گذاريها 815 ر 30
( 714 ر 53 ) ( هزينه هاي اداري و عمومي ( 065 ر 61
083 ر 71 سود عملياتي 516 ر 28
( 137 ر 1 ) ( هزينه هاي مالي ( 285 ر 1
426 خالص ساير درآمدها و هزينه هاي غيرعملياتي 968
(711 ) (317 )
372 ر 70 سود قبل از ماليات 199 ر 28
( 467 ر 16 ) ( ماليات ( 417 ر 7
905 ر 53 سود خالص 782 ر 20
گردش حساب سود انباشته
905 ر 53 سود خالص 782 ر 20
246 ر 11 سود انباشته در ابتداي سال 284 ر 12
(527 ) ( تعديلات سنواتي ( 859
719 ر 10 سود انباشته در ابتداي سال- تعديل شده 425 ر 11
624 ر 64 سود قابل تخصيص 207 ر 32
تخصيص سود :
( 695 ر 2 ) ( اندوخته قانوني ( 033 ر 1
( 908 ر 10 ) ( ساير اندوخته ها ( 902 ر 3
( 596 ر 39 ) ( سود سهام مصوب ( 075 ر 7
( 199 ر 53 ) ( 010 ر 12 )
425 ر 11 سود انباشته در پايان سال 197 ر 20
يادداشتهاي توضيحي … تا … مندرج در صفحات … تا … ، جزء لاينفك صورتهاي مالي است.استاندارد حسابدارى شماره 28
استاندارد حسابداري شماره 28
فعاليتهاي بيمه عمومي
پيوست شماره 1 (ادامه)
شركت سهامي بيمه نمونه
صورت جريان وجوه نقد
13× براي سال مالي منتهي به 29 اسفند ماه 2
(تجديد ارائه شده)
13× 13 سال 1 × يادداشت سال 2
ميليون ريال ميليون ريال ميليون ريال
:
استاندارد حسابدارى شماره 28
471 ر 96 جريان خالص ورود وجه نقد ناشي از فعاليت هاي عملياتي 038 ر 130
:
! ”#
( 012 ر 1 ) ( سود پرداختي بابت تسهيلات مالي ( 250 ر 1
( 947 ر 8 ) ( سود سهام پرداختي ( 779 ر 21
جريان خالص خروج وجه نقد ناشي از بازده سرمايه گذاريها و سود
پرداختي بابت تأمين مالي
( 029 ر 23 )
( 959 ر 9 )
:$%! &
( 363 ر 33 ) ( ماليات بردرآمد پرداختي (شامل پيش پرداخت ماليات بردرآمد) ( 573 ر 32
:! ”#
( 970 ر 2 ) ( وجوه پرداختي جهت داراييهاي ثابت مشهود و ساير داراييها ( 600 ر 17
( 516 ر 86 ) ( وجوه پرداختي بابت تحصيل سرمايه گذاريهاي بلندمدت ( 461 ر 132
( 138 ر 5 ) ( وجوه پرداختي بابت سپرده هاي كوتاه مدت ( 117 ر 9
300 ر 11 وجوه حاصل از فروش سرمايه گذاريهاي كوتاه مدت 821 ر 5
450 ر 6 وجوه حاصل از فروش دارائيهاي ثابت مشهود 500 ر 3
( 874 ر 76 ) ( جريان خالص خروج وجه نقد ناشي از فعاليت هاي سرمايه گذاري ( 857 ر 149
( 725 ر 23 ) ( جريان خالص خروج وجه نقد قبل از فعاليتهاي تأمين مالي ( 421 ر 75
:
– وجوه حاصل از افزايش سرمايه 000 ر 90
– دريافت تسهيلات مالي 000 ر 3
( 580 ر 1 ) ( بازپرداخت اصل تسهيلات مالي دريافتي ( 862 ر 1
( 580 ر 1 ) خالص جريان ورود (خروج) وجه نقد ناشي از فعاليتهاي تأمين مالي 138 ر 91
( 305 ر 25 ) خالص افزايش(كاهش) در وجه نقد 717 ر 15
966 ر 50 مانده وجه نقد در آغاز سال 661 ر 25
661 ر 25 مانده وجه نقد در پايان سال 379 ر 41
يادداشتهاي توضيحي … تا … مندرج در صفحات … تا … ، جزء لاينفك صورتهاي مالي است.
استاندارد حسابداري شماره 28
فعاليتهاي بيمه عمومي
پيوست شماره 1 (ادامه)
شركت سهامي بيمه نمونه
يادداشتهاي توضيحي صورتهاي مالي
13× سال مالي منتهي به 29 اسفند ماه 2
خلاصه اهم رويه هاي حسابداري
يادداشت … – شناسايي درآمد حق بيمه و بازيافت خسارت از محل بيمه هاي اتكايي
به استثناي بيمه مهندسي و باربري، در ساير رشته هاي بيمه اي درآمد حق بيمه از تاريخ شروع
پوشش بيمه اي و بطور يكنواخت در طول دوره بيمه نامه (براي بيمه نامه هاي مستقيم ) و در طول
دوره پذيرش غرامت (براي بيمه هاي اتكايي ) شناسايي مي شود. در بيمه هاي مهندسي و باربري كه
الگوي وقوع خطر در طول دوره بيمه نامه يكنواخ ت نيست ، درآمد حق بيمه متناسب با الگوي
وقوع خطر براوردي، شناسايي مي شود. ضمناً بخشي از حق بيمه مرتبط با بيمه هاي صادره طي
دوره مالي كه قابل انتساب به پوشش خطر بعد از پايان دوره مالي است به عنوان حق بيمه عايد
نشده شناسايي مي شود. براي محاسبه حق بيمه عايد نشده، در مواردي كه حق بيمه متناسب با
گذشت زمان به عنوان درآمد شناسايي مي شود، از روش فصلي (روش 8
1 ) استفاده مي شود.
همچنين مبالغ دريافتي و قابل دريافت از بيمه گر اتكايي بابت بازيافت خسارت واقع شده همزمان
با شناسايي هزينه خسارات مربوط، به عنوان درآمد شناسايي مي شود.استاندارد حسابدارى شماره 28
يادداشت … – شناسايي درآمد كارمزد و مشاركت در منافع اتكايي
درآمد كارمزد طبق شرايط بيمه نامه در زمان شروع پوشش بيمه اي شناسايي مي شود . همچنين
درآمد مشاركت در منافع حاصل از بيمه هاي اتكايي در زمان مشخص شدن نتايج عمليات
بيمه هاي اتكايي، به عنوان درآمد شناسايي مي شود.
يادداشت … – شناسايي هزينه خسارت
در بيمه هاي مستقيم هزينه خسارت معمولا پس از گزارش وقوع خسارت از سوي بيمه گذار و انجام
رسيدگيهاي لازم توسط كارشناسان شركت در حسابها شناسايي مي شود. ضمناً بابت خسارت واقع
شده اي كه پرداخت نشده است و خسارت واقع شده اي كه گزارش نشده است نيز با توجه به
تجربيات گذشته و آخرين اطلاعات موجود، ذخيره مورد نياز براورد و شناسايي مي شود. در صورت
لزوم، بابت بدهي خسارت معوق براساس اطلاعاتي كه پس از شناخت اوليه بدست مي آيد ، تعديل
استاندارد حسابداري شماره 28
فعاليتهاي بيمه عمومي
پيوست شماره 1 (ادامه)
شركت سهامي بيمه نمونه
يادداشتهاي توضيحي صورتهاي مالي
13× سال مالي منتهي به 29 اسفند ماه 2
صورت مي گيرد و اثرات ناشي از اين تعديل در صورت سود و زيان دوره منظور مي شود. در بيمه هاي
اتكايي قبولي نيز هزينه خسارات براساس گزارشهاي دريافتي از بيمه گر مستقيم شناسايي مي شود.
يادداشت … – ذخيره تكميلي
براي هر رشته از فعاليتهاي بيمه اي كه انتظار مي رود حق بيمه عايد نشده آنها براي پوشش
خسارت مورد انتظار و هزينه هاي مربوط در دوره منقضي نشده كافي نباشد ، ذخيره تكميلي
در نظر گرفته مي شود.
يادداشت … – مخارج تحصيل
مخارج تحصيل يا تمديد بيمه نامه ها نظير كارمزد پرداختي به نمايندگان، مخارج صدور بيمه نامه ها
و ساير مخارج مربوط، در زمان وقوع به عنوان هزينه شناسايي مي شود.
يادداشت … – مطالبات از بيمه گذاران و نمايندگان
13×1 13×2
ميليون ريال ميليون ريال
263 ر 75 بيمه گذاران 222 ر 80
831 ر 8 نمايندگان 125 ر 10
094 ر 84 347 ر 90
( 600 ر 3 ) ( ذخيره مطالبات مشكوك الوصول ( 000 ر 4
494 ر 80 347 ر 86
يادداشت … – مطالبات از بيمه گران اتكايي
13×1 13×2
ميليون ريال ميليون ريال
231 ر 8 شركتهاي بيمه داخلي 117 ر 15
183 ر 2 شركتهاي بيمه خارجي 569 ر 3
414 ر 10 686 ر 18
( 300 ر 1 ) ( ذخيره مطالبات مشكوك الوصول ( 400 ر 1
114 ر 9 286 ر 17
استاندارد حسابداري شماره 28
فعاليتهاي بيمه عمومي
پيوست شماره 1 (ادامه)
شركت سهامي بيمه نمونه
يادداشتهاي توضيحي صورتهاي مالي
13× سال مالي منتهي به 29 اسفند ماه 2
يادداشت … – بدهي خسارت معوق
13×1 13 ×2
ميليون ريال ميليون ريال
194 ر 5 آتش سوزي 570 ر 10
725 ر 4 باربري 119 ر 7
211 ر 7 بدنه اتومبيل 215 ر 6
504 ر 8 شخص ثالث 927 ر 11
670 ر 3 مسئوليتهاي مدني 273 ر 3
212 ر 6 مهندسي 424 ر 8
127 ر 3 ساير 819 ر 2
643 ر 38 347 ر 50
يادداشت … – بدهي به بيمه گران اتكايي
13×1 13 ×2
ميليون ريال ميليون ريال
811 ر 23 شركتهاي بيمه داخلي 638 ر 40
415 ر 7 شركتهاي بيمه خارجي 116 ر 9
226 ر 31 754 ر 49
يادداشت … – حق بيمه عايد نشده
13×1 13 ×2
ميليون ريال ميليون ريال
947 ر 20 آتش سوزي 280 ر 25
520 ر 18 باربري 452 ر 26
806 ر 23 بدنه اتومبيل 115 ر 29
911 ر 6 شخص ثالث 074 ر 10
085 ر 2 مسئوليتهاي مدني 253 ر 7
407 ر 11 مهندسي 930 ر 26
567 ر 1 ساير 800 ر 5
243 ر 85 904 ر 130
استاندارد حسابداري شماره 28
فعاليتهاي بيمه عمومي
پيوست شماره 1 (ادامه)
شركت سهامي بيمه نمونه
يادداشتهاي توضيحي صورتهاي مالي
13× سال مالي منتهي به 29 اسفند ماه 2
يادداشت … – ذخيره تكميلي
13×1 13×2
ميليون ريال ميليون ريال
638 ر 14 شخص ثالث 806 ر 15
536 ر 4 ساير 624 ر 6
174 ر 19 430 ر 22
يادداشت … – درآمد حق بيمه
13×1 13×2
ميليون ريال ميليون ريال
049 ر 219 بيمه هاي مستقيم 405 ر 297
916 ر 73 بيمه هاي اتكايي قبولي 806 ر 86
965 ر 292 211 ر 384
• درآمد حق بيمه هاي مستقيم و اتكايي قبولي به شرح زير است :
13×1 13×2
بيمه هاي مستقيم بيمه هاي اتكايي قبولي جمع جمع
ميليون ريال ميليون ريال ميليون ريال ميليون ريال
127 ر 54 554 ر 61 380 ر 21 آتش سوزي 174 ر 40
278 ر 21 906 ر 27 – باربري 906 ر 27
361 ر 39 257 ر 54 415 ر 6 بدنه اتومبيل 842 ر 47
459 ر 107 903 ر 136 112 ر 38 شخص ثالث 791 ر 98
316 ر 19 709 ر 22 – مسئوليتهاي مدني 709 ر 22
620 ر 36 357 ر 45 184 ر 15 مهندسي 173 ر 30
804 ر 14 525 ر 17 715 ر 5 ساير 810 ر 11
965 ر 292 211 ر 384 806 ر 86 405 ر 297
استاندارد حسابداري شماره 28
فعاليتهاي بيمه عمومي
پيوست شماره 1 (ادامه)
شركت سهامي بيمه نمونه
يادداشتهاي توضيحي صورتهاي مالي
13× سال مالي منتهي به 29 اسفند ماه 2
يادداشت … – درآمد بازيافت خسارت از بيمه گران اتكايي
13×1 13 ×2
ميليون ريال ميليون ريال
149 ر 6 آتش سوزي 413 ر 7
513 ر 5 باربري 910 ر 4
932 ر 4 بدنه اتومبيل 722 ر 5
820 ر 5 شخص ثالث 258 ر 9
091 ر 3 مسئوليتهاي مدني 395 ر 4
417 ر 7 مهندسي 805 ر 6
640 ر 4 ساير 617 ر 3
562 ر 35 120 ر 42
يادداشت … – ساير درآمدهاي بيمه اي
13×1 13×2
كارمزد مشاركت در منافع جمع جمع
ميليون ريال ميليون ريال ميليون ريال ميليون ريال
527 ر 4 912 ر 3 429 آتش سوزي 483 ر 3
491 ر 7 652 ر 7 741 ر 3 باربري 911 ر 3
185 ر 3 890 ر 2 – بدنه اتومبيل 890 ر 2
729 ر 1 907 ر 1 – شخص ثالث 907 ر 1
913 532 – مسئوليتهاي مدني 532
768 ر 1 344 ر 2 053 ر 1 مهندسي 291 ر 1
904 ر 1 658 ر 1 384 ساير 274 ر 1
517 ر 21 895 ر 20 607 ر 5 288 ر 15
53 سود سپرده اتكايي 273
570 ر 21 168 ر 21
استاندارد حسابداري شماره 28
فعاليتهاي بيمه عمومي
پيوست شماره 1 (ادامه)
شركت سهامي بيمه نمونه
يادداشتهاي توضيحي صورتهاي مالي
13× سال مالي منتهي به 29 اسفند ماه 2
يادداشت … – هزينه خسارت
13×1 13×2
ناخالص بازيافتي خالص خالص
ميليون ريال ميليون ريال ميليون ريال ميليون ريال
734 ر 15 013 ر 21 ( 179 ر 3 ) آتش سوزي 192 ر 24
380 ر 12 951 ر 15 – باربري 951 ر 15
167 ر 21 319 ر 32 ( 715 ر 4 ) بدنه اتومبيل 034 ر 37
519 ر 87 963 ر 127 – شخص ثالث 963 ر 127
004 ر 6 135 ر 15 – مسئوليتهاي مدني 135 ر 15
205 ر 13 580 ر 24 – مهندسي 580 ر 24
179 ر 6 865 ر 10 ( 872 ر 1 ) ساير 737 ر 12
188 ر 162 826 ر 247 ( 766 ر 9 ) 592 ر 257
• از مبلغ 766 ر 9 ميليون ريال بازيافتي معادل 195 ر 7 ميليون ريال بابت اموال اسقاطي و
571 ر 2 ميليون ريال نيز مربوط به حق جانشيني است.
• هزينه خسارت بيمه هاي مستقيم و اتكايي قبولي به شرح زير است :
بيمه هاي مستقيم بيمه هاي اتكايي قبولي جمع
ميليون ريال ميليون ريال ميليون ريال
013 ر 21 50 ر 6 آتش سوزي 063 ر 14
951 ر 15 – باربري 951 ر 15
319 ر 32 21 ر 4 بدنه اتومبيل 598 ر 27
963 ر 127 139 ر 8 شخص ثالث 824 ر 119
135 ر 15 – مسئوليتهاي مدني 135 ر 15
580 ر 24 67 ر 3 مهندسي 113 ر 21
865 ر 10 45 ر 2 ساير 020 ر 8
826 ر 247 122 ر 26 704 ر 221
استاندارد حسابداري شماره 28
فعاليتهاي بيمه عمومي
پيوست شماره 1 (ادامه)
شركت سهامي بيمه نمونه
يادداشتهاي توضيحي صورتهاي مالي
13× سال مالي منتهي به 29 اسفند ماه 2
يادداشت … – هزينه حق بيمه اتكايي واگذاري
13×1 13×2
اجباري اختياري جمع جمع
ميليون ريال ميليون ريال ميليون ريال ميليون ريال
413 ر 17 299 ر 20 949 ر 1 آتش سوزي 350 ر 18
278 ر 19 061 ر 23 958 باربري 103 ر 22
936 ر 9 793 ر 12 109 ر 1 بدنه اتومبيل 684 ر 11
012 ر 20 471 ر 26 620 ر 1 شخص ثالث 851 ر 24
456 ر 3 150 ر 3 – مسئوليتهاي مدني 150 ر 3
840 ر 4 927 ر 7 780 ر 1 مهندسي 147 ر 6
051 ر 3 742 ر 3 873 ساير 869 ر 2
986 ر 77 443 ر 97 289 ر 8 154 ر 89
يادداشت … – ساير هزينه هاي بيمه اي
13×1 13×2
كارمزد و تمبر : بيمه هاي مستقيم بيمه هاي اتكايي قبولي جمع جمع
ميليون ريال ميليون ريال ميليون ريال ميليون ريال
713 ر 5 403 ر 7 938 آتش سوزي 465 ر 6
074 ر 4 461 ر 6 341 باربري 120 ر 6
392 ر 4 938 ر 6 775 بدنه اتومبيل 163 ر 6
488 ر 6 433 ر 10 412 ر 1 شخص ثالث 021 ر 9
711 825 ر 1 – مسئوليتهاي مدني 825 ر 1
165 ر 2 172 ر 3 568 مهندسي 604 ر 2
923 519 ر 1 245 ساير 274 ر 1
466 ر 24 751 ر 37 279 ر 4 472 ر 33
هزينه مشاركت در منافع
قراردادهاي بيمه اي
000 ر 5
300
%3 سهم صندوق تأمين
خسارتهاي بدني
713
613
379 ر 25 464 ر 43
استاندارد حسابداري شماره 28
فعاليتهاي بيمه عمومي
پيوست شماره 1 (ادامه)
شركت سهامي بيمه نمونه
يادداشتهاي توضيحي صورتهاي مالي
13× سال مالي منتهي به 29 اسفند ماه 2
استاندارد حسابدارى شماره 28
يادداشت … – صورت تطبيق سود عملياتي
صورت تطب يق سود عملياتي با جريان خالص ورود وجه نقد ناشي از فعاليتهاي عملياتي
بشرح زير است:
13×1 13×2
ميليون ريال ميليون ريال
083 ر 71 سود عملياتي 516 ر 28
728 ر 3 هزينه استهلاك 068 ر 4
خالص افزايش در ذخيره مزاياي پايان خدمت
كاركنان
859 ر 3 804 ر 2
( 315 ر 9 ) ( افزايش مطالبات از بيمه گذاران و نمايندگان ( 853 ر 5
( 500 ر 10 ) ( افزايش مطالبات از بيمه گران اتكايي ( 172 ر 8
604 ر 1 كاهش ساير حسابها و اسناد دريافتني 690 ر 26
530 كاهش سفارشات و پيش پرداختها 685 ر 1
118 ر 5 افزايش بدهي خسارات معوق 704 ر 11
( 725 ر 2 ) افزايش (كاهش) بدهي به بيمه گران اتكايي 528 ر 18
(461 ) افزايش (كاهش) ساير حسابها و اسناد پرداختني 152 ر 1
358 ر 29 افزايش حق بيمه عايد نشده 661 ر 45
192 ر 4 افزايش ذخيره تكميلي 256 ر 3
471 ر 96 038 ر 130
استاندارد حسابداري شماره 28
فعاليتهاي بيمه عمومي
پيوست شماره 2
مباني نتيجه گيري
پيشينه
1 . پيش از تدوين اين استاندارد، شركتهاي بيمه در ايران براي گزارشگري مالي فعاليتهاي بيمه
عمومي، در مواردي كه آيين نامه هاي شوراي عالي بيمه روي ه خاصي را مق رر ك رده
بود، از اين آيين نامه ها تبعيت و در بقيه موارد از استانداردهاي حسابداري استفاده مي كردند .
با توجه به وجود استاندارد حسابداري خاص براي فعاليتهاي بيمه اي در ديگر كشورها، ورود
بخش خصوصي به فعاليتهاي بيمه و لزوم شفافيت بيشتر در گزارشگري مالي شركتهاي بيمه ،
در شهريورماه 1381 پروژه اي با عنوان ” تدوين استانداردهاي حسابداري براي فعاليتهاي
بيمه“ به موجب مصوبه كميته تدوين استانداردهاي حسابداري در دستور كار مديريت تدوين
استانداردها قرار گرفت.استاندارد حسابدارى شماره 28
2 . پروژه در قالب يك پژوهش براي گروه كارشناسي مديريت تدوين استانداردها تعريف شد .
ابتدا ادبيات و استانداردهاي مرتبط در ساير كشورها بررسي و گزارش مطالعات تطبيقي
تهيه گرديد، سپس براساس مطالعات مقدماتي، فعاليتهاي بيمه باتوجه به ماهيت و
ويژگيهاي آن به دو بخش تقسيم و مقرر شد پروژه تدوين استاندارد حسابداري براي
فعاليتهاي بيمه در دو مرحله اجرا شود . تدوين استاندارد حسابداري براي فعاليتهاي بيمه
عمومي در دستور كار مرحله اول پروژه و تدوين استاندارد حسابداري فعاليتهاي بيمه
زندگي نيز در دستور كار مرحله دوم قرار گرفت.
3 . باتوجه به ويژگيهاي صنعت بيمه، گروه كارشناسي تدوين استاندارد حسابداري فعاليتهاي
بيمه با عضويت نمايندگان بيمه مركزي، نمايندگان شركتهاي بيمه و برخي مديران ح سابرسي
شركتهاي بيمه تشكيل شد . پس از تشكيل گروه كارشناسي، مسائل خاص فعاليتهاي بيمه
عمومي توسط اعضاي گروه بررسي شد ونتايج كار گروه كارشناسي در قالب يك گزارش
پژوهشي دراختيار كميته تدوين استانداردهاي حسابداري قرار گرفت.
استاندارد حسابداري شماره 28
فعاليتهاي بيمه عمومي
پيوست شماره 2 (ادامه)
4 . پس از تأييد ضرورت تدوين استاندارد ح سابداري فعاليتهاي بيمه عمومي توسط كميتهتدوين استانداردهاي حسابداري، گروه كارشناسي پيش نويس استاندارد را تهيه كرد . اينپيش نويس در جلسات متعدد كميته تدوين استانداردهاي حسابداري بررسي و اصلاحاتلازم در آن اعمال گرديد.دلايل تدوين استاندارد حسابداري فعاليتهاي بيمه عمومي5 . اهم دلايل ضرورت تدوين اين استاندارد به شرح زير است :• ويژگيهاي متفاوت و منحصر به فرد فعاليتهاي بيمه عمومي.• مستثني كردن فعاليتهاي بيمه از دامنه كاربرد استاندارد حسابداري شماره 3 باعنوان
” درآمد عملياتي“ .
• استفاده از روشهاي متفاوت حسابداري توس ط شركتهاي بيمه براي معاملات و
رويدادهاي مشابه.
• لزوم شفافيت بيشتر گزارشگري مالي شركتهاي بيمه.
دامنه كاربرد
6 . يكي از مسائل مطرح اين است كه آيا اين استاندارد بايد تمام جنبه هاي حسابداري
شركتهاي بيمه را پوشش دهد يا تنها بر فعاليتهاي بيمه اي متمركز باشد . ك ميته بنابه دلايل زير
معتقد است كه اين استاندارد بايد تنها بر فعاليتهاي بيمه اي بپردازد:استاندارد حسابدارى شماره 28
الف . تدوين استاندارد حسابداري براي شركتهاي بيمه موجب تكرار الزامات مطرح شده
در ديگر استانداردهاي حسابداري مي شود كه ضرورت ندارد.
ب . چنانچه الزامات حسابداري تجويز شد ه براي شركتهاي بيمه با الزامات حسابداري
تجويز شده براي ساير شركتها در مورد يك رويداد واحد متفاوت باشد، اين امر
مي تواند بر قابليت مقايسه اطلاعات مالي بين شركتها اثر نامطلوب داشته باشد.
استاندارد حسابداري شماره 28
فعاليتهاي بيمه عمومي
پيوست شماره 2 (ادامه)
ج . شركتهاي بيمه ممكن است صرفاً در يك زمينه تخصصي فعاليت كنند يا اينكه فعاليتهاي
تخصصي متفاوتي را انجام دهند . لذا تدوين يك استاندارد جامع براي تمام آنها ممكن
است عملي و قابل توجيه نباشد . علاوه بر اين، برخي از شركتهاي بيمه ممكن است
هم در زمينه فعاليتهاي بيمه اي و هم در ديگر زمينه ها فعاليت كنند.
7 . به دليل گستردگي دامنه فعاليتهاي بيمه اي و در عين حال متفاوت بودن ويژگيهاي اين فعاليتها
از يكديگر، كميته تصميم گرفت فعاليتهاي بيمه اي را باتوجه به ويژگيهاي آنها طبقه بندي كند.
باتوجه به بررسيهاي انجام شده درخصوص انواع فعاليتهاي بيمه اي، اين فعاليتها به دو دسته
شامل فعاليتهاي بيم ه عمومي (غير زندگي ) و فعاليتهاي بيمه زندگي طبقه بندي شد .
نظر به اينكه اين دو گروه فعاليت تفاوتهاي قابل ملاحظه اي با يكديگر دارند، مقرر شد بنابهضرورتهاي موجود ابتدا استاندارد حسابداري فعاليتهاي بيمه عمومي تدوين شود.شناخت درآمد حق بيمه8 . درآمد حق بيمه از تاريخ شروع پوشش بيمه اي در رابطه با هريك از بيمه نامه ها شناساييمي شود. تاريخ شروع پوشش بيمه اي اصولاً بايد در رابطه با هريك از بيمه نامه هاي صادرهتعيين شود . اما به دليل حجم زياد بيمه نامه هاي صادره، پراكندگي جغرافيايي صدوربيمه نامه ها، عدم دسترسي بمو قع به اطلاعات لازم و ساير محدوديتهاي موجود، تعيين تاريخشروع پوشش بيمه اي در رابطه با هريك از بيمه نامه ها عملي دشوار و فاقد توجيه اقتصادياست. بنابراين، بنابه ملاحظات عملي، بيمه گران مي توانند از يك تاريخ تقريبي براي تعيين
تاريخ شروع پوشش بيمه اي براي مجم وعه اي از بيمه نامه ها استفاده كنند ، بشرطي كه درآمد
حق بيمه شناسايي شده با استفاده از اين روش در مقايسه با درآمد حق بيمه شناسايي شده
باتوجه به تاريخ شروع پوشش بيمه اي هريك از بيمه نامه ها در دوره مالي مربوط تفاوت با
اهميتي نداشته باشد.
استاندارد حسابداري شماره 28
فعاليتهاي بيمه عمومي
پيوست شماره 2 (ادامه)
9 . حق بيمه بابت پذ يرش خطر توسط بيمه گر براي يك دوره معين است . در بيمه هاي عمومي،
اغلب دوره زماني پوشش خطر توسط بيمه نامه ها با دوره تحت پوشش صورتهاي مالي منطبق
نيست، لذا بايد براساس الگوي مشخص، آن بخش از حق بيمه كه با خطرات پذيرفته شده در
دوره مالي جاري مرتبط است، به عنوان د رآمد حق بيمه و بخش ديگري كه با خطرات پذيرفته
شده در دوره يا دوره هاي آتي مرتبط است به عنوان حق بيمه عايد نشده (بدهي بيمه گ ر)
شناسايي شود . براي آندسته از فعاليتهاي بيمه عمومي كه توزيع خطر در طول دوره پوشش
خطر (مدت بيمه نامه ) نوسان قابل ملاحظه اي ندارد ، فر ض بر اين است كه حق بيمه به طور
يكنواخت در طول دوره پوشش خطر عايد مي شود. بنابراين، درآمد حق بيمه را مي توان با
استفاده از الگوي تناسب زماني شناسايي كرد.استاندارد حسابدارى شماره 28
10 . از بين روشهاي قابل استفاده در الگوي تناسب زماني شامل روشهاي روزانه ( 365
1 )، ماهان ه
) 24
1 )، فصلي ( 8
1 ) و سالانه ( 2
1 )، روش سالانه بخاطر غير واقعي بودن بيش از حد نتايجبكارگيري آن نامناسب مي باشد. بنابراين روش فصلي به دليل صرفه اقتصادي و سهولت آ نبه عنوان تأمين كننده حداقل دقت مورد انتظار، توسط كميته پذيرفته شد.11 . يكي از روشهاي متداول در صنعت بيمه كشور براي شناسايي درآمد حق بيمه و حق بيمهعايد نشده، روش درصد ثابت است كه به دلايل زير توسط كميته پذيرفته نشد :الف . حجم فعاليت شركتهاي بيمه در دوره هاي زماني مختلف باهم متفاوت است و اعمالدرصد ثابت باعث مي شود شفافيت صورتهاي مالي مخدوش شود، وب . تعيين يك درصد ثابت امري بسيار قضاوتي است و در مقايسه با روش تناسب زمانياز قابليت اتكاي كمتري در گزارشگري مالي برخوردار است.
استاندارد حسابداري شماره 28
فعاليتهاي بيمه عمومي
پيوست شماره 2 (ادامه)
خسارت
12 . بخشي از خسارت ممكن است از طريق اموال اسقاطي و حق جانشيني بازيافت شود. باتوجه
به اينكه اين بازيافتها با خسارت رابطه علت و معلولي دارد ، بنابراين، مبالغ بازيافتي يا
بازيافتني مذكور بايد در همان دوره اي كه خسارت مربوط به حساب گرفته مي شود،
شناسايي و مطابق رويه مورد استفاده براي اندازه گيري بدهي خسارت مربوط ، اندازه گيري
شود. بازيافت خسارت ناشي از اموال اسقاطي يا حق جانشيني به دليل ارتباط با رويداد يا
شرايطي واحد از مبلغ خسارت كسر مي شود.
ذخيره تكميلي
13 . براساس آيين نامه هاي مصوب شوراي عالي بيمه درصدي از حق بيمه هاي هرسال پس از كسر
حق بيمه اتكايي واگذاري به عنوان ذخ يره فني تكميلي و ذخيره فني خطرات حوادث طبيعيمحاسبه و شناسايي مي شود. طرف حساب اين ذخاير هزينه دوره شركتهاي بيمه است . به موجبمفاهيم نظري گزارشگري مالي ، ذخاير بخشي از بدهيهاست و لذا تنها اقلامي را مي توان به عنوانذخيره شناسايي كرد كه شرايط شناخت بدهي را احراز كرده باشد . يكي از اين شرايط وجودتعهد فعلي براي انتقال منافع اقتصادي است . اقلامي كه تعهد كنوني شركت بيمه نيست نبايدبه عنوان ذخيره در صورتهاي مالي شناسايي شود.استاندارد حسابدارى شماره 2814 . چنانچه هر رشته از فعاليتهاي بيمه اي در شركتهاي بيمه زيانبار باشد يعني هزينه خسارتمورد انتظار بيش از حق بيمه عايد نشده باشد، شركتهاي بيمه عملا تعهد فعلي براي انتقالمنافع اقتصادي در آينده دارند و از اين بابت لازم است ذخيره تكميلي شناسايي كنند .
احتساب ذخيره تكميلي برمبناي هر رشته از فعاليتهاي بيمه اي با هدف انعكاس عملكرد
هريك از رشته ها به طور جداگان ه (عدم تهاتر زيان يك رشته با سود رشته هاي ديگر ) و
اعمال احتياط در شناسايي زيان صورت مي گيرد.
استاندارد حسابداري شماره 28
فعاليتهاي بيمه عمومي
پيوست شماره 2 (ادامه)
15 . شركتهاي بيمه در رابطه با حوادث طبيعي فاجعه آميز مانند زلزله هاي شديد كه خسارت
سنگين به بار مي آورد، تعهد فعلي ندارند و لذا نمي توانند از اين بابت ذخ يره اي شناسايي
كنند. حوادثي مانند زلزله قابل پيش بيني نيست و انعكاس هزينه از اين بابت در دوره هاي
زماني قبل از وقوع، با مفاهيم نظري گزارشگري مالي سازگار نيست.
حق بيمه هاي اتكايي
16 . از آنجا كه معاملات بيمه اتكايي تعهدات بيمه گر مستقيم را در مقابل بيمه گذار رفع نمي كند،
بنابراين، معاملات اتكايي به صورت ناخالص گزارش مي شود و مطالبات از بيمه گران
اتكايي با خسارت پرداختني به بيمه گذاران مربوط تهاتر نمي گردد. زيرا طبق مفاهيم نظري
گزارشگري مالي تهاتر تنها زماني مناسب است كه واحد تجاري قادر باشد برتسويه
حساب از طريق پرداخت مبلغ خالص يا عدم پرداخت و الزام ديگري به پرداخت مبلغ خالص
اصرار ورزد و اين توان تضمين شده باشد . همچنين درآمدها و هزينه هاي مربوط به
بيمه اتكايي با يكديگر تهاتر نمي شود، زيرا بيمه گر بدون توجه به شرايط بيمه اتكايي متعهد
به جبران خسارت وارده به بيمه گذار است. ضمناً، عدم تهاتر درآمدها و هزينه هاي مربوط به
بيمه هاي اتكايي به ارائه اطلاعات شفاف درخصوص دامنه و اثربخشي و شاخصهاي
عملكرد مديريت خطر به استفاده كنندگان صورتهاي مالي كمك مي كند. لذا بيمه گر مستقيم
مبلغ حق بيمه هاي عايد شده طي دوره مالي را به عنوان درآمد شناسايي و حق بيمه
واگذاري به بيمه گران اتكا يي ر ا به عنوان هزينه شناسايي مي كند. همچنين خسارت دريافتي
يا دريافتني از بيمه گران اتكايي توسط بيمه گر مستقيم به عنوان درآمد شناسايي مي شود و با
هزينه خسارت يا هزينه حق بيمه اتكايي واگذاري قابل تهاتر نيست.استاندارد حسابدارى شماره 28
مخارج تحصيل
17 . مخارج تحصيل شامل مخارجي است كه در قبال تحصيل يا تمديد بيمه نامه ها و قراردادهاي
بيمه تحمل مي شود مثل كارمزدها و حق العمل هاي پرداختي به نمايندگان و ساير هزينه هاي
فروش و صدور نظير تبليغات و ارزيابي خطر . عده اي با تكيه بر فرايند تطابق درآمد و
استاندارد حسابداري شماره 28
فعاليتهاي بيمه عمومي
پيوست شماره 2 (ادامه)
هزينه معتقدند كه چون اين مخارج هنگام صدور بيمه نامه ها واقع مي شوند، ولي درآمد
حق بيمه در طول دوره بيمه نامه تحقق مي يابد، بنابراين، مخارج مزبور بايد به عنوان دارايي
شناسايي شود و به طور منظم در طول دوره مالي كه انتظار مي رود از منافع آن استفاده
شود، مستهلك گردد . اما به نظر كميته ، از آنجا كه مخارج ياد شده فاقد منافع اقتصادي آتي
به عنوان يكي از ويژگيهاي اساسي دارايي است، لذا اين مخارج بايد به محض وقوع
به حساب هزينه دوره منظور شود.
