استاندارد حسابداري شماره 11

حسابداري

استاندارد حسابداري شماره 11

  • دامنه كاربرد
  • پيمانكاري كه صورت‌هاي مالي را طبق مبناي تعهدي حسابداري تهيه و ارائه مي‌كند، بايد اين استاندارد را در حسابداري پيمان‌هاي ساخت بكار ‌گيرد.
  • اين استاندارد در مورد کليه واحدهاي بخش عمومي به استثناي واحدهاي تجاري دولتي كاربرد دارد.
  • “مقدمه استانداردهاي بين‌المللي حسابداري بخش عمومي” منتشره توسط هيأت استانداردهاي بين‌المللي حسابداري بخش عمومي توضيح مي‌دهد كه واحدهاي تجاري دولتي استانداردهاي گزارشگري مالي بين‌المللي منتشره توسط هيأت استانداردهاي بين‌المللي حسابداري را بكار مي‌برند. واحدهاي تجاري دولتي، در استاندارد بين‌المللي حسابداري بخش عمومي شماره 1 “نحوه ارائه صورت‌هاي مالي” تعريف شده­اند.

 

  • تعاريف
  • واژه­هاي زير در اين استاندارد با معاني مشخص شده بكار مي­روند:
  • پيمان‌‌ ساخت يک پيمان، يا يک توافق الزام آور مشابه، که به طور خاص جهت ساخت يك دارايي يا تركيبي از دارايي‌هايي که از لحاظ طراحي، تکنولوژي و عملکردشان يا هدف يا استفاده نهايي از آن­ها داراي ارتباط يا وابستگي نزديکي هستند، منعقد مي‌شود.
  • پيمانكار واحدي است كه كار ساخت را مطابق با پيمان ساخت انجام مي‌دهد.
  • پيمان مبتني بر هزينه‌ يا درصدي مازاد بر هزينه پيمان ساختي است كه به موجب آن هزينه‌هاي قابل قبول يا در غير اين صورت مشخص شده در متن پيمان به پيمانكار و در مورد پيمان­ تجاري، درصدي مازاد بر اين هزينه‌ها يا حق الزحمه ثابتي به پيمانكار بازپرداخت مي‌شود.
  • پيمان‌ مقطوع (قيمت ثابت) پيمان ساختي است كه به موجب آن پيمانكار با يك مبلغ ثابت جهت كل پيمان، يا نرخ ثابت جهت هر واحد موضوع پيمان، كه در برخي موارد متاثر از مواد مربوط به تعديل هزينه است، توافق مي‌كند.
  • واژه‌هاي تعريف شده در ساير استانداردهاي بين‌المللي حسابداري بخش عمومي با همان معاني ذكر شده در آن استانداردها، در اين استاندارد مورد استفاده قرار مي‌گيرند و در واژه‌نامه اصطلاحات تعريف شده منتشره نيز به صورت جداگانه چاپ شده­اند.

استاندارد حسابداري شماره 11

  • پيمان‌هاي ساخت
  • پيمان ساخت (اصطلاح “پيمان ساخت” و “پيمان” در قسمت‌هاي آتي اين استاندارد به جاي هم استفاده مي‌شوند) ممكن است جهت ساخت يك دارايي مجزا مانند پل، ساختمان، سد، خط لوله، جاده، كشتي يا تونل منعقد ‌شود. پيمان ساخت ممكن است مربوط به ساخت تعدادي از دارايي‌هايي باشد که از لحاظ طراحي، تکنولوژي و عملکردشان يا هدف يا استفاده نهايي از آن­ها داراي ارتباط يا وابستگي نزديکي هستند – مثال‌هايي از چنين پيمان‌هايي عبارت­اند از: پيمان‌هاي ساخت سيستم‌هاي شبكه تأمين آب، پالايشگاه‌ها و ساير دارايي‌هاي زيربنايي پيچيده.
  • از نظر اهداف اين استاندارد، پيمان‌هاي ساخت عبارت­اند از:
  • الف) پيمان‌هاي ارائه خدماتي كه مستقيماً به ساخت دارايي‌ مرتبط هستند، براي مثال، پيمان‌هاي مربوط به خدمات مديران پروژه و معماران. و
  • ب) پيمان‌هاي تخريب يا بازسازي دارايي‌ها و بازسازي محيط بعد از تخريب دارايي‌ها.
  • از نظر اهداف اين استاندارد، پيمان‌هاي ساخت شامل کليه توافقاتي است كه براي طرفين پيمان الزام­آور هستند، اما ممکن است شكل يک قرارداد مستند را نداشته باشند. براي مثال، ممكن است دو بخش دولتي توافق رسمي جهت ساخت يك دارايي منعقد کنند، اما توافق مزبور يک پيمان قانوني محسوب نمي­شود زيرا ممكن است در آن منطقه، بخش‌هاي مجزا، واحدهاي قانوني جداگانه داراي توان انعقاد قرارداد نباشند. به هر حال، مشروط به اين که توافق مزبور تعهدات و حقوق مشابهي به طرفين اعطا آن كند گويي اين كه شکل قرارداد داشته است، از نظر اهداف اين استاندارد، پيمان ساخت محسوب مي­شود. چنين توافقات الزام­آوري مي­توانند (اما محدود به اين موارد نيستند) يک دستورالعمل وزير، يک مصوبه كابينه، يک دستورالعمل قانوني (مانند يک مصوبه مجلس) يا يک يادداشت تفاهم را در بر بگيرد.
  • پيمان‌هاي ساخت به چند طريق تنظيم مي‌شوند، از نظر اهداف اين استاندارد، در قالب پيمان‌هاي مقطوع و پيمان‌هاي مبتني بر هزينه‌ يا درصدي مازاد بر هزينه طبقه‌بندي مي‌شوند. برخي از پيمان‌هاي ساخت تجاري ممكن است مشخصه‌هاي هر دو پيمان مقطوع و پيمان مبتني بر هزينه‌ يا درصدي مازاد بر هزينه را دارا باشند، براي مثال در مورد پيمان مبتني بر هزينه يا درصدي مازاد بر هزينه که داراي حداکثر قيمت مورد توافق است. در چنين شرايطي، پيمانكار بايد تمامي شرايط مندرج در بند31 و 32 را به منظور تعيين زمان شناسايي درآمدها و هزينه‌هاي پيمان در نظر بگيرد.استاندارد حسابداري شماره 11
  • پيمان‌هاي مبتني بر هزينه‌ يا درصدي مازاد بر هزينه هم پيمان‌هاي تجاري و هم غيرتجاري را شامل مي­شود. پيمان تجاري مشخص خواهد کرد درآمدي که قرار است هزينه­هاي ساخت پيمانكار را که مورد توافق قرار گرفته­اند، پوشش ­دهد و يک حاشيه سود ايجاد ‌­كند، توسط طرفين ديگر پيمان فراهم خواهد شد. به هر حال، يک واحد بخش عمومي ممکن است به منظور ساخت يک دارايي براي واحد ديگر در ازاي بازپرداخت کامل هزينه­ها يا بخشي از آن­ها توسط آن واحد يا ساير طرفين يک پيمان غير تجاري منعقد كند. در برخي موارد، امکان دارد بازيافت هزينه، مبالغ پرداختي توسط واحد ‌گيرنده دارايي و مبالغ اهدايي خاص هدف ساخت يا وجوه دريافتي از ساير بخش‌ها را شامل شود.
  • در بسياري از مناطق، زماني که يک واحد بخش عمومي دارايي­هاي را براي يک واحد بخش عمومي ديگر مي‌سازد، هزينه‌هاي فعاليت ساخت مستقيماً از گيرنده دارايي بازيافت نمي‌شود. بلكه، فعاليت ساخت به صورت غيرمستقيم از طريق تخصيص کلي يا تسهيم ديگري از وجوه عمومي دولت به پيمانكار يا از محل هداياي با هدف عمومي دواير تامين وجوه شخص ثالث يا ساير دولت­ها تأمين مالي مي‌شود. از نظر اهداف اين استاندارد، اين­ها به‌عنوان پيمان مقطوع طبقه‌بندي مي‌شوند.

استاندارد حسابداري شماره 11

  • پيمانكار
  • پيمانكار واحدي است که جهت ساخت بنا، ايجاد تسهيلات، توليد كالاها، يا ارائه خدمات به به افراد تصريح شده توسط واحد ديگر، قرارداد منعقد مي‌كند. اصطلاح “پيمانكار” پيمانكار اصلي يا اوليه (دست‌اول)، پيمانكار فرعي (دست دوم) پيمانكار اصلي، يا مدير ساخت را شامل مي­شود.

استاندارد حسابداري شماره 11

  • تركيب و تفكيك پيمان‌هاي ساخت
  • الزامات اين استاندارد معمولاً به طورجداگانه در مورد هر پيمان ساخت بكار گرفته مي­شود. به هر حال، در شرايط خاصي، بکارگيري استاندارد مزبور در مورد اجزاي يک پيمان واحد يا گروهي از پيمان­ها با يکديگر که به طور جداگانه قابل تشخيص هستند، به منظور انعكاس محتواي يک پيمان يا گروهي از پيمان‌ها ضروري است.
  • زماني که پيمان ساخت، چندين دارايي را پوشش مي­دهد، در صورت تحقق شرايط زير، ساخت هر دارايي بايد به عنوان يک پيمان ساخت جداگانه در نظر گرفته شود:
  • الف) جهت هر دارايي پيشنهادهاي جداگانه‌اي ارائه شده است.
  • ب) هر دارايي به طور جداگانه مورد مذاكره قرار گرفته است و پيمانکار و کارفرما قادر به قبول يا رد بخشي از پيمان که مرتبط با هر دارايي است، بوده­اند. و
  • پ) درآمدها و هزينه‌هاي هر دارايي را بتوان شناسايي کرد.
  • درصورت تحقق شرايط زير، گروه پيمان‌ها اعم از اين كه داراي يك يا چند كارفرما باشند، بايد به‌عنوان يك پيمان ساخت واحد تلقي شود:
  • الف) گروه پيمان‌ها به‌عنوان يك مجموعه واحد مورد مذاكره قرار گرفته است.
  • ب) وابستگي پيمان‌ها به يكديگر آنقدر نزديک است كه در عمل بخشي از يك پروژه واحد با يک حاشيه کلي، اگر حاشيه­اي وجود داشته باشد، باشند و
  • پ) پيمان‌ها به طور همزمان يا متوالي اجرا ­شوند.
  • ممكن است پيمان، ساخت يك دارايي اضافي به اختيار كارفرما را ميسر سازد يا ممکن است براي شمول ساخت يک دارايي اضافي مورد اصلاح قرار گيرد. ساخت دارايي اضافي بايد به‌عنوان يك پيمان ساخت جداگانه در نظر گرفته شود زماني که:
  • الف) دارايي به طور با اهميتي از لحاظ طراحي، فناوري يا عملکرد با دارايي يا دارايي‌هاي تحت پوشش پيمان اصلي تفاوت دارد. يا
  • ب) قيمت دارايي مزبور بدون توجه به قيمت پيمان اصلي مذاكره شود.

استاندارد حسابداري شماره 11

  • درآمد پيمان
  • درآمد پيمان بايد دربرگيرنده موارد زير باشد:
  • الف) مبلغ اوليه درآمد كه در پيمان مورد توافق قرار گرفته است؛ و
  • ب) انحراف در كار پيمان، ادعاها وپرداخت‌هاي تشويقي تا حدي ‌كه:
  • اين احتمال وجود داشته باشد که به درآمد منجر خواهد شد.
  • بتوانند به گونه­اي اتكاپذير اندازه‌گيري شوند.
  • درآمد پيمان به ارزش منصفانه ما به ازاء دريافتي يا دريافتني اندازه‌گيري مي‌شود. اندازه‌گيري اوليه و مستمر درآمد پيمان تحت تأثير ابهام‌هاي متعددي است که به نتيجه رويدادهاي آتي بستگي دارد. اغلب بايد برآوردها در هنگام وقوع رويدادها و رفع ابهام­ها تجديد نظر ‌شود. زماني که پيمان مبتني بر هزينه يا درصدي مازاد بر هزينه است، امکان دارد مبلغ اوليه درآمد در پيمان ذكر نشود. در مقابل، ممکن است نيازمند برآورد بر مبنايي سازگار با شرايط و مفاد پيمان باشد، براي مثال، از طريق رجوع به هزينه‌هاي مورد انتظار در طي عمر پيمان.
  • افزون بر اين، ممكن است مبلغ درآمد پيمان از دوره‌اي به دوره بعد افزايش يا كاهش يابد. براي مثال:
  • الف) ممكن است پيمانكار و كارفرما در دوره‌اي پس از دوره انعقاد پيمان، در مورد تغييرات يا ادعاهايي كه موجب افزايش يا كاهش درآمد پيمان شود به توافق برسند؛
  • ب) ممكن است مبلغ درآمد مورد توافق در يک پيمان مقطوع يا پيمان‌ مبتني بر هزينه يا درصدي مازاد بر هزينه در نتيجه مفاد تعديل بها يا مفاد ديگري افزايش يابد؛
  • پ) ممكن است مبلغ درآمد پيمان در نتيجه جريمه ناشي از تأخير پيمانکار در تكميل پيمان كاهش يابد؛ يا
  • ت) زماني که يک پيمان مقطوع مستلزم يک قيمت ثابت هر واحد محصول است، درآمد پيمان با افزايش يا کاهش تعداد واحدها افزايش يا کاهش مي‌يابد.
  • تغيير پيمان عبارت است از دستور كارفرما مبني بر تغيير در دامنه كاري كه قرار است طبق پيمان انجام شود. تغيير ممكن است موجب افزايش يا كاهش در درآمد پيمان شود. مثال­هايي از تغيير عبارت­اند از تغييرات در مشخصات يا طراحي دارايي و تغييرات در مدت پيمان. تغيير زماني در درآمد پيمان گنجانده مي‌شود كه:
  • الف) احتمال برود كارفرما تغيير مزبور و مبلغ درآمد ناشي از تغيير مزبور را تصويب خواهد کرد. و
  • ب) مبلغ درآمد را بتوان به گونه‌اي اتكاپذير اندازه‌گيري كرد.استاندارد حسابداري شماره 11
  • ادعا عبارت است از مبلغي‌ كه پيمانكار درصدد مطالبه از كارفرما يا شخص ثالث به‌عنوان بازپرداخت هزينه‌هايي است که در قيمت پيمان منظور نشده­اند. براي مثال، ادعا ممكن است ناشي از تأخير ايجاد شده توسط كارفرما، اشتباه در مشخصات يا طراحي، و تغييرات مورد اختلاف در كار پيمان باشد. اندازه‌گيري مبالغ درآمد ناشي از ادعا متاثر از ميزان ابهام زيادي است و اغلب به نتيجه مذاكرات بستگي دارد. بنابراين، ادعاها فقط هنگامي در درآمد پيمان منظور مي‌شوند كه:
  • الف) مذاكرات به مرحله پيشرفته‌اي رسيده باشد به گونه‌اي كه احتمال برود كارفرما ادعا را قبول خواهد کرد. و
  • ب) مبلغي که احتمالاً كارفرما خواهد کرد را بتوان به گونه­اي اتكاپذير اندازه‌گيري كرد.
  • پرداخت‌هاي تشويقي مبالغ اضافي هستند که در صورت رسيدن به استانداردهاي عملكرد تعيين شده يا افزون بر آن به پيمانكار پرداخت مي‌شوند. براي مثال، ممكن است يک پيمان، پرداخت‌هاي تشويقي به پيمانكار بابت تكميل پيمان قبل از موعد مقرر را مجاز بداند. پرداخت‌هاي تشويقي هنگامي در درآمد پيمان منظور مي­شود كه:
  • الف) پيمان به ميزان کافي پيشرفت كرده باشد كه احتمال برود به استاندارد عملكرد تعيين شده دسترسي حاصل خواهد شد يا فراتر از آن خواهد رفت؛ و
  • ب) مبلغ پرداخت تشويقي را بتوان به گونه­اي اتكاپذير اندازه‌گيري كرد.

استاندارد حسابداري شماره 11

  • پيمانكاران بايد کليه مبالغ مرتبط با پيمان ساخت که مستقيماً توسط دواير تأمين وجوه شخص ثالث به پيمانكاران فرعي پرداخت مي‌شود، را به منظور تعيين اين که آيا آن­ها مطابق تعريف و معيارهاي شناخت درآمد پيمانکار طبق شرايط پيمان هستند، را بررسي کند. مبالغي كه مطابق با تعريف و معيارهاي شناخت درآمد هستند، بايد همانند ساير درآمدهاي پيمان توسط پيمانكار محاسبه شوند. همچنين، چنين مبالغي بايد به عنوان هزينه‌هاي پيمان شناسايي شوند (به بند 25 مراجعه كنيد). دواير تامين وجوه ممكن است شامل آژانس­هاي كمك‌هاي ملي و بين‌المللي و بانك‌هاي توسعه دو يا چند جانبه باشد.

استاندارد حسابداري شماره 11

  • هزينه‌هاي پيمان
  • هزينه‌هاي پيمان بايد شامل موارد زير باشد:
  • الف) هزينه‌هايي كه مستقيماً به يک پيمان مشخص مرتبط است.
  • ب) هزينه‌هايي كه به گونه کلي به فعاليت پيمانکاري‌ قابل انتساب هستند و مي­توان بر مبناي سيستماتيك و منطقي آن‌ها را به پيمان مزبو تخصيص داد.
  • پ) ساير هزينه‌هايي كه طبق شرايط پيمان مشخصاً قابل مطالبه از كارفرما است.
  • هزينه‌هايي كه به طور مستقيم به يك پيمان خاص مربوط است، عبارت­اند از:
  • الف) هزينه‌هاي محل كار، از جمله محل سرپرستي يا نظارت؛
  • ب) هزينه‌هاي مواد اوليه مورد استفاده در ساخت؛
  • پ) استهلاك ماشين­آلات و تجهيزات مورد استفاده در پيمان؛
  • ت) هزينه‌هاي انتقال ماشين آلات، تجهيزات و مواد به و از محل قرارداد؛
  • ث) هزينه‌هاي اجاره ماشين آلات و تجهيزات؛
  • ج) هزينه‌هاي طراحي و كمك‌هاي فني که مستقيماً به قرارداد مرتبط هستند؛
  • ح) هزينه‌هاي برآوردي كارهاي اصلاحي و ضمانت، از جمله هزينه‌هاي مورد انتظار تضمين؛ و
  • خ) ادعاهاي اشخاص ثالث.
  • امکان دارد اين هزينه‌ها را به وسيله درآمدهاي فرعي که در درآمد پيمان لحاظ نمي­شوند، براي مثال درآمد حاصل از فروش مواد اضافي در پايان پيمان کاهش داد.
  • پيمانكاران بايد کليه مبالغ مرتبط با پيمان ساخت که مستقيماً توسط پيمانكاران فرعي پرداخت مي‌شوند و توسط دواير تأمين وجوه شخص ثالث بازپرداخت مي‌شوند، را به منظور تعيين اين که آيا آن­ها واجد شرايط هزينه­هاي پيمان هستند، را بررسي کند. مبالغي كه مطابق با تعريف و معيارهاي شناخت هزينه­هاي پيمان هستند، بايد همانند ساير هزينه­هاي پيمان توسط پيمانكار محاسبه شوند. مبالغ بازپرداخت شده توسط دواير تأمين وجوه شخص ثالث كه مطابق با تعريف و معيارهاي شناخت درآمد هستند، بايد همانند ساير درآمد­هاي پيمان توسط پيمانكار محاسبه شوند (به بند 22 مراجعه كنيد).
  • هزينه‌هايي که امکان دارد به گونه کلي به فعاليت پيمانکاري قابل انتساب باشند و بتواند به قراردادهاي خاصي تخصيص داده شوند، عبارت­اند از:
  • الف) بيمه؛
  • ب) هزينه‌هاي طراحي كه به طور مستقيم مربوط به يك پيمان خاص نيستند؛ و
  • پ) سربار ساخت.
  • چنين‌هزينه‌هايي با استفاده از روش‌هاي سيستماتيك و منطقي تخصيص داده مي‌شوند و به گونه يکنواخت در مورد کليه هزينه­هاي داراي خصوصيات مشابه اعمال مي‌شوند. تخصيص مزبور مبتني بر سطح معمول فعاليت ساخت است. سربار پيمان دربرگيرنده هزينه‌هايي از قبيل هزينه‌هاي تهيه و پردازش ليست حقوق و دستمزد كاركنان ساخت است. هزينه‌هايي که امکان دارد به گونه کلي به فعاليت پيمانکاري قابل انتساب باشند و بتواند به قراردادهاي خاصي تخصيص داده شوند، هزينه‌هاي استقراض را نيز شامل مي­شوند زماني که پيمانکار نحوه عمل جايگزين مجاز مندرج در استاندارد حسابداري بين­المللي بخش عمومي شماره 5 “هزينه­هاي استقراض” را مي­پذيرد.
  • هزينه‌هايي كه طبق مفاد پيمان به طور خاص قابل مطالبه از كارفرما است، امکان دارد در برگيرنده برخي از هزينه‌هاي اداري عمومي و هزينه‌هاي توسعه­اي باشد که بازپرداخت آن­ها در شرايط پيمان مشخص شده است.
  • هزينه‌هايي كه نمي‌توانند به فعاليت پيمانكاري انتساب داده شوند يا نمي‌توانند به يك پيمان تخصيص داده شوند، در هزينه‌هاي پيمان ساخت منظور نمي‌شوند. چنين هزينه‌هايي عبارت­اند از:
  • الف) هزينه‌هاي اداري كه بازپرداخت آن در پيمان مشخص نشده است.
  • ب) هزينه‌هاي فروش؛
  • پ) هزينه‌هاي تحقيق و توسعه­اي كه بازپرداخت آن در پيمان مشخص نشده است؛ و
  • ت) استهلاك ماشين آلات و تجهيزات بلا استفاده­اي كه در يک پيمان خاص استفاده نشده است.

استاندارد حسابداري شماره 11

  • هزينه‌هاي پيمان، هزينه‌هاي قابل انتساب به پيمان طي دوره مربوطه از تاريخ انعقاد پيمان تا تکميل نهايي پيمان را شامل مي­شود. به‌هرحال، هزينه‌هايي كه به طور مستقيم به يک پيمان مرتبط هستند و در انعقاد پيمان مزبور متحمل مي­شوند، نيز به عنوان بخشي از هزينه‌هاي پيمان لحاظ مي­شوند چنان‌چه بتوان آن­ها را به گونه­اي اتكاپذير شناسايي و اندازه‌گيري كرد و احتمال برود که پيمان منعقد خواهد شد. زماني که هزينه‌هاي تحمل شده در هنگام انعقاد پيمان به‌عنوان هزينه‌هاي دوره وقوع شناسايي مي‌شوند، در صورت انعقاد پيمان در دوره بعد، اين هزينه‌ها در هزينه‌هاي پيمان لحاظ نمي­شوند.

استاندارد حسابداري شماره 11

  • شناسايي درآمد و هزينه‌هاي پيمان
  • هرگاه بتوان ماحصل يك پيمان ساخت را به‌ گونه­اي اتكاپذير برآورد كرد، بايد درآمد پيمان و هزينه پيمان مرتبط با پيمان ساخت با توجه به مرحله تكميل فعاليت پيمانکاري در تاريخ گزارش‌گري به ترتيب به‌عنوان درآمد و هزينه شناسايي شود. کسري مورد انتظار يک پيمان ساخت که بند 44 در مورد آن اعمال مي­شود، بايد فوراً طبق بند 44 به‌عنوان هزينه دوره شناسايي شود.
  • در مورد پيمان‌ مقطوع، ماحصل پيمان ساخت را هنگامي مي‌توان به گونه­اي اتكاپذير برآورد كرد که تمامي شرايط زير برقرار باشد:
  • الف) کل درآمد پيمان، در صورت وجود، را بتوان به گونه‌اي اتكاپذير اندازه‌گيري كرد.
  • ب) جريان ورودي منافع اقتصادي يا توان بالقوه خدمت­رساني مرتبط با پيمان به واحد محتمل باشد.
  • پ) هزينه‌هاي پيمان به منظور تكميل پيمان و همچنين مرحله تكميل پيمان در تاريخ گزارش‌گري را بتوان به گونه­اي اتكاپذير اندازه‌گيري كرد؛ و
  • ت) هزينه‌هاي پيمان قابل انتساب به پيمان را بتوان به وضوح شناسايي و به‌ گونه­اي اتكاپذير اندازه‌گيري کرد تا اين که بتوان هزينه‌هاي واقعي تحمل شده پيمان را با برآوردهاي قبلي مقايسه کرد.
  • در مورد پيمان مبتني بر هزينه يا درصدي مازاد بر هزينه، ماحصل پيمان ساخت را هنگامي مي‌توان به گونه­اي اتكاپذير اندازه‌گيري كرد که كليه شرايط زير برقرار باشد:
  • الف)جريان ورودي منافع اقتصادي يا توان بالقوه خدمت رساني مرتبط با پيمان به واحد محتمل است و
  • ب)هزينه‌هاي پيمان قابل انتساب به پيمان، خواه مشخصاً قابل بازپرداخت باشد يا نباشد، را مي‌توان به وضوح شناسايي و به گونه­اي اتكاپذير اندازه‌گيري كرد.
  • شناخت درآمد و هزينه دوره با رجوع به مرحله تكميل پيمان اغلب، روش درصد تكميل کار ناميده مي‌شود. طبق اين روش، درآمد پيمان با هزينه‌هاي متحمل شده در نيل به آن مرحله از تكميل تطابق داده مي‌شود، اين امر به گزارشگري درآمد، هزينه­ها و مازاد (كسري) منجر مي­شود که مي­تواند به بخش كار تكميل شده انتساب داده شود. اين روش اطلاعات مفيدي را در مورد ميزان فعاليت پيمانکاري و عملكرد طي دوره فراهم مي‌كند.
  • طبق روش درصد تكميل كار، درآمد پيمان به عنوان درآمد در صورت عملكرد مالي در دوره­هاي گزارش‌گري که کار مزبور انجام شده است، شناسايي مي‌شود. هزينه‌هاي پيمان معمولاً به‌عنوان هزينه در صورت عملكرد مالي در دوره­هاي گزارش‌گري که کار مربوط به آن­ها انجام شده است، شناسايي مي‌شود. به هر حال، زماني كه در آغاز پيمان قصد بر اين است که هزينه‌هاي پيمان به طور کامل از طرفين پيمان ساخت بازيافت شود، هرگونه مازاد مورد انتظار کل هزينه‌هاي پيمان بر کل درآمد پيمان مربوط به پيمان مزبور طبق بند 44 فورا” به‌عنوان هزينه دوره شناسايي مي­شود.استاندارد حسابداري شماره 11
  • ممكن است پيمانكار هزينه‌هاي پيماني را متحمل شده باشد كه به فعاليت‌ آتي بر روي پيمان مزبور مرتبط است. اين گونه هزينه‌هاي پيمان به‌عنوان دارايي شناسايي مي‌شود مشروط به اين كه احتمال برود بازيافت خواهند شد. اين هزينه‌ها بيانگر، مبالغ طلب از كارفرما است و اغلب به‌عنوان كار در جريان ساخت طبقه‌بندي مي‌شوند.
  • ماحصل پيمان ساخت را فقط هنگامي مي‌توان به گونه­اي اتكاپذير برآورد كرد كه جريان منافع اقتصادي آتي يا توان خدمت رساني مربوط به پيمان به درون واحد متحمل باشد. با اين حال، هرگاه در مورد قابليت وصول مبلغي که قبلاً در درآمد پيمان منظور شده، ابهامي به وجود آيد، مبلغ غير قابل وصول يا مبلغي كه احتمال عدم بازيافت آن مي‌رود به‌عنوان هزينه دوره و نه تعديل درآمد پيمان شناسايي مي‌شود.
  • معمولاً واحد پس از انعقاد پيماني كه موارد زير را تعيين مي­کند، قادر به انجام برآوردهاي اتكاپذير است:
  • الف) حقوق لازم الاجراي طرفين قرارداد در مورد دارايي که قرار است ساخته شود؛
  • ب) ما به ازايي، در صورت وجود، كه قرار است مبادله شود؛ و
  • پ)نحوه و شرايط تسويه.
  • همچنين، معمولاً لازم است که واحد سيستم گزارش‌گري و بودجه بندي مالي داخلي موثري داشته باشد. واحد درآمدها و هزينه‌هاي برآوردي پيمان را همزمان با پيشرفت قرارداد بررسي و در صورت لزوم تجديد نظر مي‌كند. نياز به چنين تجديد نظري الزاماً بيانگر اين نيست که ماحصل پيمان را نمي­توان به گونه­اي اتكاپذير برآورد کرد.
  • ممكن است مرحله تكميل پيمان به طرق مختلفي تعيين شود. واحد از روشي استفاده مي­کند که به گونه­اي اتكاپذير کار انجام شده را اندازه‌گيري کند. بسته به ماهيت پيمان، روش‌ها ممكن است شامل موارد زير باشد:
  • الف) نسبت هزينه‌هاي تحمل شده بابت كار انجام شده تا آن تاريخ به كل هزينه‌هاي برآوردي پيمان؛
  • ب) بررسي كار انجام شده؛ يا
  • پ) نسبت مقدار كار فيزيکي انجام شده به كل كار پيمان.
  • علي­الحساب­ها و پيش­دريافت از كارفرمايان اغلب منعكس‌كننده كار انجام شده نيست.
  • زماني که مرحله تكميل با مراجعه به هزينه‌هاي تحمل شده پيمان تا آن تاريخ تعيين مي­شود، فقط آن بخش از هزينه‌هاي پيمان که منعکس کننده كار انجام شده هستند، در هزينه­هاي تحمل شده تا آن تاريخ لحاظ مي‌شوند. مثال‌هايي از هزينه‌هاي پيمان كه در هزينه‌هاي تحمل شده منظور نمي‌شوند، عبارت­اند از:
  • الف) هزينه‌هاي پيماني كه مرتبط با فعاليت آتي پيمان است، از قبيل هزينه­هاي مواد و مصالحي که به محل پيمان تحويل داده شده­اند يا براي استفاده در پيمان کنار گذاشته شده­اند اما هنوز طي عمليات پيمان نصب نشده­اند، مورد استفاده قرار نگرفته­اند يا بکار نرفته­اند، مگر اين که مواد و مصالح مزبور مشخصاً جهت پيمان مذكور ساخته شده باشند؛ و
  • ب) مبالغي پرداختي به پيمانكاران فرعي قبل از انجام كار طبق پيمان فرعي.
  • هرگاه ما حصل يك پيمان ساخت را نتوان به گونه­اي اتكاپذير برآورد كرد:
  • الف) درآمد بايد فقط به ميزان هزينه‌هاي تحمل شده پيمان كه احتمال مي­رود بازيافت شود، شناسايي ­شوند؛ و
  • ب) هزينه‌هاي پيمان بايد در دوره­اي كه تحمل شده­اند، به‌عنوان هزينه دوره شناسايي ‌شوند.استاندارد حسابداري شماره 11
  • کسري مورد انتظار يک پيمان ساخت که بند 44 در مورد آن اعمال مي­شود، بايد فوراً طبق بند 44 به‌عنوان هزينه دوره شناسايي شود.
  • در مراحل اوليه پيمان، غالباً وضعيت به صورتي است، كه ماحصل پيمان را نمي‌توان به گونه­اي اتكاپذير برآورد كرد. با وجود اين، ممکن است احتمال برود كه واحد، هزينه‌هاي تحمل شده پيمان را بازيافت خواهد كرد. بنابراين، درآمد پيمان فقط به ميزان هزينه‌هاي تحمل شده­اي شناسايي مي‌شود که انتظار بازيافت آن برود. از آنجايي كه ماحصل پيمان را نمي‌توان به گونه‌اي اتكاپذير برآورد كرد، هيچ گونه مازاد (كسري) شناسايي نمي‌شود. به هر حال، حتي اگر ماحصل پيمان را نتوان به گونه­اي اتكاپذير برآورد كرد، ممکن است احتمال برود که كل هزينه‌هاي پيمان بر كل درآمد پيمان فزوني خواهد يافت. درچنين مواردي، هرگونه مازاد مورد انتظار كل هزينه‌هاي پيمان بر کل درآمدهاي پيمان طبق بند 44 فوراً به‌عنوان هزينه دوره شناسايي مي‌شود.
  • زماني كه احتمال مي­رود هزينه‌هاي پيماني که قرار است توسط طرفين پيمان بازپرداخت شوند، بازيافت نشوند، فوراً به‌عنوان هزينه دوره شناسايي مي‌شوند. نمونه‌هايي از شرايطي که در آن ممكن است قابليت بازيافت هزينه‌هاي متحمل شده پيمان محتمل نباشد و در آن هزينه‌هاي پيمان بايد فوراً به‌عنوان هزينه دوره شناسايي ‌شوند، عبارت­اند از پيمان­هايي:
  • الف) که به طور كامل لازم­الاجرا نيستند بدين معني كه اعتبار آن­ها به گونه‌اي جدي زير سؤال است؛
  • ب) تكميل آن‌ها منوط به نتيجه دعاوي حقوقي در جريان يا رويه قانوني در حال تصويب است؛
  • پ) مربوط به اموالي هستند که احتمال مي­رود مصادره يا محکوم شوند؛
  • ت) که كارفرماي آن‌ها قادر به ايفاي تعهدات خود نيست؛ و
  • ث) که پيمانكار آن‌ها قادر به تكميل پيمان يا در غير اين صورت، ايفاي تعهدات خود طبق پيمان نيست.
  • زماني که ابهاماتي که مانع برآورد ماحصل پيمان به گونه­اي اتكاپذير شده­اند، ديگر وجود ندارند، درآمد و هزينه­هاي مربوط به پيمان ساخت بايد طبق بند 30 و نه طبق بند 40 شناسايي شوند.

استاندارد حسابداري شماره 11

  • شناسايي كسري مورد انتظار
  • در رابطه با پيمان‌هاي ساختي كه در آن­ها از ابتداي پيمان قصد بر اين است که هزينه‌هاي پيمان به طور كامل از طرفين پيمان ساخت بازيافت شوند، زماني که احتمال مي­رود کل هزينه‌هاي پيمان از کل درآمد‌هاي پيمان فزوني خواهد يافت، بايد کسري مورد انتظار فوراً به‌عنوان هزينه دوره شناسايي شود.
  • امکان دارد واحدها بخش عمومي پيمان‌هاي ساختي را منعقد ‌كنند كه مشخص مي­کند درآمدي که قرار است هزينه‌هاي ساخت را پوشش دهد، توسط طرفين ديگر پيمان فراهم مي‌شود. براي مثال، اين ممكن است زماني اتفاق افتد كه:
  • الف) ادارات و بخش‌هاي‌ دولتي که به منظور تامين وجوه عملياتشان به ميزان زيادي به تخصيص بودجه يا ساير تسهيم‌هاي مشابه درآمدهاي دولتي متكي هستند، نيز جهت ساخت دارايي­ها بر مبناي تجاري يا بازيافت كامل بهاي تمام شده پيمان مجاز به انعقاد پيمان با واحدهاي تجاري دولتي يا واحدهاي بخش خصوصي هستند.
    • ب) ادرات و بخش‌هاي دولتي بر مبناي تجاري يا حقيقي با يكديگر معامله مي‌كنند بدان گونه که ممکن است طبق مدل«خريدار-تهيه‌كننده» يا مدل دولتي مشابهي رخ بدهد. در اين موارد، کسري مورد انتظار پيمان ساخت طبق بند 44 فوراً شناسايي مي‌شود.
  • همان گونه كه در بند 9 اشاره شد، در برخي موارد واحد بخش عمومي ممكن است پيمان ساخت را در ازاي كمتر از بازيافت کامل بهاي تمام شده از ساير طرفين پيمان منعقد كند. در اين موارد، تأمين وجوه مازاد بر آن که در پيمان ساخت مشخص شده، از طريق تخصيص يا ساير تسهيم‌هاي مشابه وجوه دولتي به پيمانكار، يا از محل هداياي با هدف عمومي دواير تامين وجوه شخص ثالث يا ساير دولت­ها فراهم خواهد شد. الزامات بند 44 در مورد اين پيمان­هاي ساخت مصداق ندارد.
  • جهت تعيين مبلغ هر گونه كسري طبق بند 44، امکان دارد پرداخت‌هايي كه طبق بند 22 و 25 به طور مستقيم توسط دواير تامين وجوه شخص ثالث به پيمانكاران فرعي انجام شده است، در درآمد كل پيمان و هزينه‌هاي كل پيمان گنجانده شوند.استاندارد حسابداري شماره 11
  • مبلغ چنين كسري صرف نظر از موارد زير تعيين مي‌شود:
  • الف) خواه كار بر روي پيمان آغاز شده باشد يا نباشد.
  • ب) مرحله‌ تکميل فعاليت پيمانکاري. يا
  • پ) مبلغ مازادي که انتظار مي­رود در رابطه با ساير پيمان­هاي ساخت تجاري رخ بدهد كه طبق بند 14 به عنوان يك پيمان مجزا تلقي نمي‌شوند.

استاندارد حسابداري شماره 11

  • تغييرات در برآوردها
  • روش درصد تكميل كار در هر دوره گزارش‌گري بر يک مبناي انباشته در مورد برآوردهاي جاري درآمدهاي پيمان و هزينه‌هاي پيمان اعمال مي­شود. بنابراين، اثر تغيير در برآورد درآمد پيمان يا هزينه‌هاي پيمان يا اثر تغيير در برآورد ماحصل يک پيمان، به عنوان تغيير در برآورد حسابداري منظور مي‌شود (به استاندارد حسابداري بين­المللي بخش عمومي شماره 3 “رويه‌هاي حسابداري، تغييرات در برآوردهاي حسابداري و اشتباهات” مراجعه کنيد). برآوردهاي تغيير يافته در تعيين مبلغ درآمد و هزينه‌هاي شناسايي شده در صورت‌ عملکرد مالي در دوره­اي که در آن تغيير صورت گرفته و در دوره­هاي بعدي بکار مي­روند.

 

  • افشا
  • واحد بايد موارد زير را افشا كند:
  • الف) مبلغ درآمد پيمان كه در دوره مزبور به‌عنوان درآمد شناسايي شده است.
  • ب) روش­هايي كه جهت تعيين درآمد پيمان شناسايي شده در دوره مزبور استفاده شده است. و
  • پ) روش­هايي كه جهت تعيين مرحله تكميل پيمان‌هاي در جريان استفاده شده است.
  • واحد بايد هر يك از موارد زير را براي پيمان‌هاي در جريان در تاريخ گزارش­گري افشا كند:
  • الف) كل مبلغ هزينه‌هاي متحمل شده و مازادهاي (منهاي كسري­هاي شناسايي شده) شناسايي شده منهاي كسري شناسايي شده تا اين تاريخ؛
  • ب) مبالغ پيش دريافت؛ و
  • پ) مبالغ سپرده حسن انجام كار.
  • سپرده‌هاي حسن انجام كار مبالغ صورتحساب­هاي پيشرفت کاري هستند که تا زماني که شرايط مشخص شده در پيمان به منظور پرداخت چنين مبالغي احراز نشده­اند يا تا زماني که نقايص رفع نشده­اند، پرداخت نمي‌شوند. صورتحساب‌هاي پيشرفت كار مبالغي از درآمد پيمان صورتحساب شده بابت كار انجام شده بر روي پيمان هستند، خواه درآمدهاي مزبور توسط کارفرما پرداخت شده باشند يا نباشند. علي­الحساب­ها، مبالغي از درآمد پيمان هستند که قبل از انجام كار مربوطه توسط پيمانكار دريافت شده­اند.
  • واحد بايد موارد زير را ارائه كند:
  • الف) مبلغ ناخالص طلب از كارفرما بابت پيمانکاري به‌عنوان يک دارايي؛
  • ب) مبلغ ناخالص بدهي به كارفرما بابت پيمانکاري به‌عنوان يک بدهي.
  • مبلغ ناخالص طلب از كارفرما بابت پيمانکاري، مبلغ خالص موارد زير است:
  • الف) هزينه‌هاي متحمل شده به علاوه مازاد شناسايي شده؛ منهاي
  • ب) مجموع كسري‌هاي شناسايي شده و صورتحساب‌هاي پيشرفت كار تمامي پيمان‌هاي در جرياني که در مورد آن­ها هزينه‌هاي متحمل شده به علاوه مازاد شناسايي شده­اي که قرار است از طريق درآمد پيمان (منهاي کسري­هاي شناسايي شده) پوشش داده ‌شود، افزون بر صورتحساب‌هاي پيشرفت كار است.
  • مبلغ ناخالص بدهي به كارفرما بابت پيمانکاري، مبلغ خالص موارد زير است:
  • الف) هزينه‌هاي متحمل شده به علاوه مازاد شناسايي شده؛ منهاي
  • ب) مجموع كسري‌هاي شناسايي شده و صورتحساب‌هاي پيشرفت كار تمامي پيمان‌هاي در جرياني که در مورد آن­ها صورتحساب‌هاي پيشرفت كار افزون بر هزينه‌هاي متحمل شده به علاوه مازاد شناسايي شده­اي است که قرار است از طريق درآمد پيمان (منهاي کسري­هاي شناسايي شده) پوشش داده ‌شود.
  • رهنمود مربوط به افشا بدهي‌هاي احتمالي و دارايي‌هاي احتمالي را مي­توان در استاندارد حسابداري بين­المللي بخش عمومي شماره 19 “ذخایر، بدهي‌هاي احتمالي و دارايي‌هاي احتمالي” يافت. دارايي‌ها و بدهي­هاي احتمالي ممکن است از اقلامي مثل هزينه­هاي تضمين، ادعاها، جريمه­ها يا زيان‌هاي احتمالي ناشي شوند.

استاندارد حسابداري شماره 11

 

 

 

 

 

 

دیدگاهتان را بنویسید

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد. فیلدهای مورد نیاز با * مشخص شده است

نوشتن دیدگاه

عضویت در خبر نامه

مشاور مالیاتی معتبر را بشناسید آرمان پرداز خبره
مشاور مالیاتی
مشاور مالیاتی معتبر را بشناسید

در این نوشته برای شما توضیح می دهیم که چگونه یک مشاور مالیاتی معتبر را بشناسید و به او اعتماد کنیم. در پایان اعتماد شما را به آرمان پرداز خبره جلب می کنیم. مشاور مالیاتی معتبر

ادامه مطلب »
اهمیت مشاور مالیاتی آرمان پرداز خبره
مشاور مالیاتی
اهمیت مشاور مالیاتی

اهمیت مشاور مالیاتی در این نوشته میخواهیم به اختصار در خصوص اهمیت مشاور مالیاتی به قلم کارشناس آرمان پرداز خبره بپردازیم. کسب و کار و اهمیت مشاور مالیاتی در آن اهمیت مشاوره در زمینه مالیات کسب

ادامه مطلب »
انتخاب کارشناس حسابداری و مشاور مالیاتی متناسب با ابعاد شرکت توسط آرمان پرداز خبره
مشاور مالیاتی
مشاور مالیاتی متناسب با ابعاد شرکت

در این نوشته می خواهیم در مورد نکاتی در خصوص انتخاب مشاور مالیاتی متناسب با ابعاد شرکت و نحوه انتخاب کارشناس حسابداری بپردازیم. تا پایان با ما همراه باشید و جهت هرگونه نیاز به مشاور مالیاتی

ادامه مطلب »
شرح وظایف و اختیارات مشاور مالیاتی
مشاور مالیاتی
شرح وظایف و اختیارات مشاور مالیاتی

در این نوشته میخواهیم به شرح وظایف و اختیارات مشاور مالیاتی در سازمان امور مالیاتی بپردازیم. جهت هرگونه سوال در خصوص مشاور مالیاتی با ما در ارتباط باشید. مشاور مالیاتی کیست؟ مشاور مالیاتی کسی است که

ادامه مطلب »
انواع هزینه ها در حسابداری و مالی توسط مشاور مالیاتی
شرکت حسابداری
انواع هزینه ها در حسابداری

در این نوشته میخواهیم در خصوص انواع هزینه ها در حسابداری و مالی ، بهبود هزینه ها توسط مشاور مالیاتی و همچنین در خصوص انواع هزینه بپردازیم انواع هزینه ها در حسابداری یکی از مهم‌ترین مفاهیم

ادامه مطلب »
مدارک مثبته
شرکت حسابداری
مدارک مثبته

در این نوشته به مفهوم مدارک مثبته و یا اسناد مثبته و نقش آن در حسابداری و چگونگی رسیدگی به آن توسط مشاور مالیاتی می پردازیم. مدارک مثبته یا اسناد مثبته مدارک مثبته اسناد نشان‌دهنده وقوع

ادامه مطلب »
مشاور مالیاتی کیست ؟
مشاور مالیاتی
مشاور مالیاتی کیست ؟

مشاور مالیاتی کیست؟ در این مطلب درباره مشاور مالیاتی کیست و خصوصیات یک وکیل مالیاتی خبره ، هم چنین میزان آشنایی او با قوانین مالیاتی و امور مالیاتی کشور به صورت مفصل صحبت می کنیم. با

ادامه مطلب »
اهمیت مشاوره مالیاتی
مشاور مالیاتی
اهمیت مشاوره مالیاتی

اهمیت مشاوره مالیاتی تمامی مشاغل نیازمند دانش مشاور مالیاتی و وکیل مالیاتی و اهمیت مشاوره مالیاتی برای روبه رو شدن با قانون مالیات سازمان امور مالیاتی هستند. با ما باشید زیرا در این نوشته به این

ادامه مطلب »
مفاصا حساب مالیاتی
مشاور مالیاتی
مفاصا حساب و نحوه دریافت مفاصا حساب

درخواست گواهی مفاصا اولین کاری است که مودی و یا مشاور مالیاتی و وکیل مالیاتی وی ملزم است برای دریافت گواهی مفاصا حساب مالیاتی انجام دهد. براساس ماده ۲۳۵ قانون مالیات های مستقیم، اداره امور مالیاتی

ادامه مطلب »
مشاور مالی را چگونه انتخاب کنیم
مشاور مالیاتی
مشاور مالیاتی چه کاری انجام می دهد

اشخاص حسابرس و مشاور مالیاتی در هدایت مالیات دهندگان برای رعایت قوانین، در تمام امور مالی، حسابداری و پرداخت مالیات نقش مهمی دارد. بسته به وضعیت مالیات دهنده، خدماتی که یک مشاور مالیاتی ارائه می‌دهد، متفاوت

ادامه مطلب »
مالیات بر ارزش افزوده
مشاور مالیاتی
مالیات املاک و مستغلات

مالیات املاک و مستغلات ، نوعی از مالیات می باشد، که از درآمدهای به دست آمده از ملک محسوب می شود. املاک و مستغلات شامل سه نوع مالیات می شوند: مالیات بر درآمد اجاره از املاک

ادامه مطلب »
تکنولوژی نرم افزار
شرکت حسابرسی
موضوعی برای بحث در زمینه حسابرسی

    موضوعی برای بحث در زمینه حسابرسی     جمع داراییهای شرکتی ۲۰۰ میلیارد ریال است. حسابرس معتقد است تحریف داراییها بالای ۲۰ درصد، منجر به اظهار نظر مردود می‌شود (برای پرهیز از تردیدهای احتمالی در

ادامه مطلب »
بیمه‌ای به کارفرمایان
شرکت حسابداری
مدیریت سود چیست؟

مدیریت سود چیست؟   در کسب و کار برای حفظ عملیات، ارائه خدمات بهتر، و ارائه محصولات جدید، آن نیاز به سود می باشد. در هر کسب و کار، سود همیشه با زیان های خاص همراه است. مهم

ادامه مطلب »

مقاله های مرتبط

اهمیت مشاور مالیاتی آرمان پرداز خبره

اهمیت مشاور مالیاتی

اهمیت مشاور مالیاتی در این نوشته میخواهیم به اختصار در خصوص اهمیت مشاور مالیاتی به قلم کارشناس آرمان پرداز خبره بپردازیم. کسب و کار و

ادامه مطلب »
درخواست خود را بنویسید ...
ما را در نقشه بیابید ...