قراردادهای بلندمدت پیمانکاری

پیمان بلندمدت استاندارد ایران، «پیمانی است که برای طراحی، تولید یا ساخت یک دارایی منفرد قابل ملاحظه یا ارائه خدمات (یا ترکیبی از دارایی‌ها یا خدمات توأماً یک پروژه را تشکل دهد) منتقل می‌شود و مدت زمان لازم برای تکمیل پیمان عمدتاً چنان بلندمدت تلقی می‌گردد که معمولاً مدت اجرای آن بیش از یکسال باشد. با این حال، مدت بیش از یکسال، مشخصه اصلی یک پیمان بلندمدت نخواهد بود. برخی پیمان‌ها با مدت کمتر از یکسال، چنان‌چه از نظر فعالیت دوره، دارای اهمیت نسبی باشد که عدم انعکاس درآمد و هزینه عملیاتی و سود مربوط به آن منجر به مخدوش شدن درآمد و هزینه عملیاتی و نتایج دوره و عدم ارائه تصویری مطلوب توسط صورت‌های مالی گردد، مشروط بر این‌که رویه متخذه در واحد تجاری از سالی به سال دیگر به طور یکنواخت اعمال گردد. باید به عنوان پیمان بلندمدت محسوب شود».

انعقاد قرارداد بین دو یا چند شخصیت حقیقی یا حقوقی، که به موجب آن طرفین قرارداد، قانونآً ملزم به رعایت عملی که در پیمان (اسناد و مدارک طبق شرایط عمومی) پیش‌بینی شده باشد را، پیمان‌نامه گویند.

طبق این قرارداد طرفین پیمان ملزم به اجرای توافقات بوده و عدم رعایت آن موجب زیان یکی از طرفین قرارداد می‌گردد.

* قرارداد: رابطه‌ای حقوقی است که بین طرفین بر اساس قانون منعقد شده و منشاء تعهد و التزام برای طرفین می‌باشد. مجموعه اسناد و مدارک غیرقابل تفکیک برای انجام خدمات موضوع قرارداد بین طرفین مبادله می‌شود را قرارداد گویند.

در هر نوع عملیات پیمانکاری طرفین قرارداد کارفرما و پیمانکار نامیده شده که هر کدام به طور جداگانه تعریف می‌شود:

* کارفرما: شخص حقیقی یا حقوقی است که یک طرف امضاکننده پیمان بوده و اجرای عملیات موضوع پیمان را به پیمانکار (ارائه دهنده خدمات یا سازنده کار) واگذار می‌نماید.[1] جانشینان و نمایندگان قانونی کارفرما در حکم کارفرما (واگذارنده کار) محسوب می‌شود.

* پیمانکار: شخص حقیقی یا حقوقی است که طرف پیمانکار با کارفرما بوده و اجرای عملیات موضوع پیمان را به عهده گرفته است.[2] جانشینان و یا نماینده قانونی پیمانکار در حکم پیمانکار[3] محسوب می‌شود.

* مؤسسات مشاوره‌ای: کارفرما برای اجرای موضوع پیمان نیاز به خدماتی جهت مطالعات بنیادی و تحقیقاتی طرح، تهیه طرح و نظارت برای اجرای آن دارد، جهت دستیابی به این هدف، قرادادی برای اجرای این نوع خدمات با مؤسساتی که در این زمینه تخصص (مؤسسات مشاوره‌ای) دارند، منعقد نموده، اجرای این تعهدات به عهده مهندسان مشاور است.

* موافقت‌نامه: سندی است که در آن مشخصات اصلی پیمان (مشخصات طرفین، موضوع، مدت پیمان، حق‌الزحمه، تعهدات طرفین) در آن بیان شده به امضای طرفین قرارداد می‌رسد.

* برنامه زمانی کلی: حاوی برنامه‌ای است که تاریخ شروع، خاتمه، انجام بخش‌های مختلف خدمات هر قسمت یا مرحله از قرارداد را بر حسب ماه به طور جداگانه نشان داده و در اسناد و مدارک قرارداد پیمان درج می‌شود.

* برنامه زمانی تفصیلی: حاوی برنامه‌ای است که تاریخ شروع و خاتمه هر یک از فعالیت‌های درج شده در شرح

[1] . ماده 2 – شرایط عمومی پیمان.

[2] ماده 3 – شرایط عمومی پیمان.

[3] . از نظر طبقه‌بندی پیمانکاران به چند گروه زیر تقسیم می‌شوند:

3-1 پیمانکاران نوع اول: شامل اشخاص حقیقی یا حقوقی در بخش خصوصی 100، درصد مالکیت آنها متعلق به اشخاص حقیقی ایرانی و دارای اقامتگاه در ایران باشند.

3-2 پیمانکاران نوع دوم: شامل پیمانکارانی که صددرصد مالکیت آنها متعلق به دولت، شهرداری‌ها و نهادهای انقلاب اسلامی یا مؤسسات عمومی و عام‌المنفعه دیگر باشد.

4-2 پیمانکاران نوع سوم: پیمانکارانی که حایز شرایط نوع اول و نوع دوم نباشند (ص 38 مجموعه قوانین و مقررات پیمانکاری و مهندسی مشاور، رضا پاکدامن)