طبقه بندی تعدیلات سنواتی در صورت جریان وجه نقدتعدیلات سنواتی میتوانند دارای ۲ حالت کلی باشد:الف) تعدیلات مربوط به سال مالی قبلب) تعدیلات مربوط به سالها
مثال توضیح داده شده مربوط بود به حالت الف ولی این حالتها میتواند مربوط باشد به سنوات قبل از ۸۸ برای مثال سال ۸۷ یا قبل از آن
فرض کنید در بررسیها مشخص گردیده که همان فروش ۱۰۰ میلیون ریال ثبت نشده مربوط باشد به سال مالی ۸۶ (جهت راحتی درک مطلب سند ۷۵ میلیون ریالی ذخیره مالیات را در نظر نمیگیریم) یعنی ۳ سال قبل؛ در این وضعیت سند اصلاحی ما در سال ۸۹ همان سند قبلی است یعنی:
ولی آیا امکان اصلاح فروش سال ۸۶ در سال مالی ۸۸ میسر است؟ خیر
در این حالت چون امکان اصلاح رقم فروش سال ۸۶ در صورت سود و زیان سال ۸۸ میسر نمیباشد، (منظور اقلام مقایسهای سال ۸۹ میباشد) اثر آنرا بصورت یکجا در بخشطبقه بندی تعدیلات سنواتی سال ۸۸ اضافه میکنیم:
تغییرات در شرکت مذکور با فرض همان اشتباه (عدم ثبت فروش یکصد میلیون ریالی سال ۸۶) در صورتهای مالی سال ۸۹ و اقلام مقایسهای آن (۸۸) بدین صورت خواهد بود:
در ترازنامه
۱۳۸۹
۱۳۸۸
۱۳۸۹
۱۳۸۸
حسابهای دریافتنی
۵۰۰
۴۵۰
۱۰۰+
سود انباشته
۲۵۰
۱۵۰
۱۰۰+
در صورت سود و زیان
بدون تغییر
چون امکان اصلاح فروش سال ۸۶ صورتهای مالی ۸۸ میسر نمیباشد پس بصورت یک
رقم کلی در تعدیلات سنواتی در گردش سود انباشته لحاظ میگردد.
در گردش حساب سود (زیان) انباشته
شرح
۱۳۸۹
۱۳۸۹
سود خالص
۲۰۰
۱۶۰
فروش ثبتنشده در سال ۸۶ در اینجا میآید چون در بخش صورت سود و زیان جایی نخواهد داشت. اگر به گردش حساب سود انباشته در صفحه ۴۸ مراجعه نمایید میبینید که در این قسمت خط تیره داریم.
سود (زیان) انباشته ابتدای دوره
۵۰
(۶۰)
تعدیلات سنواتی
۱۰۰
۱۰۰
سود انباشته تعدیل شده ابتدای دوره
۱۵۰
۴۰
سود قابل تخصیص
۳۵۰
۲۰۰
اندوخته قانونی
(۱۰)
۰
سود سهام پرداختی طی دوره
(۹۰)
(۵۰)
(۱۰۰)
–
سود انباشته پایان دوره
۲۵۰
۱۵۰
اقلام مقایسهای در صورتهای مالی باید به درستی نمایش داده شوند. در غیر اینصورت ارقام صحیحی در صورت تطبیق سود و زیان عملیاتی نخواهیم داشت؛
به جهت راحتی کار شما همکاران محترم کاربرگی ویژۀ این کار تدارک دیده شده است که اگر اطلاعات خود را در آن به ترتیبی که ذکر میگردد وارد کنید کار، برای شما بسیار راحت خواهد گشت.
نمونه کاربرگ خام و پرشده تعدیلات سنواتی را در صفحات۵۳ و ۵۴ مشاهده میفرمایید.
۱
۲
۳
۴
۵
۶
۷
۸
سند
عطف
شرح
سود (زیان) انباشته
اقلام مقایسهای تأثیر پذیرفته- ترازنامه (برای مثال اقلام ذیل)
شکل ۸- نمونه کاربرگ خام تدارک دیده شده جهت تعدیلات سنواتی
توضیحاتی راجع به نحوه پرکردن کاربرگ وطبقه بندی تعدیلات سنواتی
این کاربرگ که بصورت اکسل طراحی شده است به طور کلی دارای ۸ بخش مجزا میباشد که در ذیل توضیح داده میشود:
بخش اول: در این بخش شماره سند تعدیلات سنواتی را وارد مینماییم.
بخش دوم: در این قسمت شماره عطف کاربرگرهای مربوطه را وارد مینماییم (این قسمت بیشتر مناسب حسابرسان محترم میباشد)
بخش سوم: مربوط به شرح اسناد مربوط به تعدیلات سنواتی است. در این قسمت حتماً باید ردیفی جهت اقلام صورتهای مالی سال قبل که قرار است تغییر یابند اختصاص دهیم. (مطابق شکل)
بخش چهارم: این قسمت اختصاص به گردش سود و زیان سنواتی دارد؛ اول مانده ابتدای دوره وارد شده سپس اسناد تعدیلات سنواتی را در آن وارد میکنیم (یادآوری میشود که اسناد تعدیلات سنواتی اسنادی هستند که باعث تغییرات در مانده سود و زیان انباشته اول دوره میشوند.)
بخش پنجم: در این قسمت اقلام مقایسهای تاثیرپذیرفته از سند طبقه بندی تعدیلات سنواتی مربوط به ترازنامه را وارد میکنیم. برای مثال اگر صورتهای مالی ما به تاریخ پایان اسفندماه ۱۳۹۱ تهیه میگردد و دارای فروش ثبتنشدهای به ارزش ۵۰۰ میلیون ریال میباشیم، در قسمت سود انباشته (بخش سوم) ۵۰۰ میلیون ریال بستانکار و در این بخش عنوانی بنام حسابهای دریافتنی سال قبل را ایجاد و سپس معادل ۵۰۰ میلیون ریال بدهکار مینماییم.
بخش ششم: در این بخش اقلامی از سود و زیان سال قبل را که در اثر سند طبقه بندی تعدیلات سنواتی تغییر مییابند را وارد میکنیم، در مورد مثال قبلی اگر فروش ثبت نشده مربوط به یکسال قبل باشد عنوانی تحت فروش درج کرده و رقم ۵۰۰ میلیون ریال را در آن ثبت مینماییم.
بخش هفتم: به این بخش بیشتر دقت کنید زیرا دارای نکته ظریفی است؛ در این قسمت اثرات اقلام تغییریافته در سود و زیان را که مربوط به سالهای قبل از اقلام مقایسهای هستند (درمورد مثال بالا سالهای قبل از ۱۳۹۰) را خواهیم آورد به عنوان مثال اگر از فروش ثبت نشده اخیر مبلغ ۳۰۰ میلیون ریال آن مربوط به سالهای قبل از سال ۱۳۹۰ باشد ۲۰۰ میلیون ریال را در بخش ششم و ۳۰۰ میلیون ریال مابقی را در بخش هفتم درج مینماییم اگر به جدول صفحه بعد مراجعه نمایید این تغییرات را خواهیم دید.
بخش هشتم: در این جمع کل گردش کار را به جهت بررسی موازنه و صحت کارمان خواهیم آورد در این قسمت شما ارقام بخش چهارم و پنجم را وارد نمایید و در مقابل اقلام مقایسهای صورتهای مالی خط تیره بگذارید. مطابق مثال تشریحشده
ذکر مثالی جامع راجع به طبقه بندی تعدیلات سنواتی
صورتهای مالی شرکت آرمان (ترازنامه و صورت سود و زیان) در تاریخ ۳۰/۱۲/۱۳۹۱ را به شرح صفحات ۶۰ و ۶۱ قبل از اعمال تعدیلات سنواتی مفروض است؛ صورت ریز اسناد تعدیلات سنواتی به شرح ذیل میباشد. فرض کنید تمام ارقام با اهمیت هستند.
۱. عدم ثبت فروش نسیه به شرکت احمد به ارزش ۳۵٫۴۶۰ میلیون ریال(بهای تمام شده اراضی فروخته شده ثبت شده است) بر اساس برسری بعمل آمده مبلغ ۳۳.۰۰۰ میلیون ریال آن مربوط به فروش سال ۱۳۹۰ و مابقی به ارزش ۱۲٫۴۶۰ میلیون ریال آن مربوط به سال ۱۳۸۸ میباشد.
۲. رقم نهایی مالیات بردرآمد شرکت در سال ۱۳۸۸ براساس رای قطعی حوزه مالیاتی مشخص گردید و معین گردید که شرکت نیاز به اخذ ذخیره به ارزش ۱۰٫۴۰۰ میلیون ریال دارد.
براساس بررسی بعملآمده مشخص گردید که شرکت نیاز به اعمال ذخیره سنوات خدمت به میزان ۲ ماه جهت کارمندان خود میباشد و بر این اساس، نیاز به اعمال ذخیره سنوات خدمت به مبلغ ۶٫۸۴۰ میلیون ریال مازاد بر ذخیره موجود داریم. مبلغ ۱٫۸۴۰ میلیون ریال از ذخیره مورد نیاز مربوط به سال ۹۰ و مابقی مربوط به سنوات قبل از ۹۰ میباشد.
رویه استهلاک شرکت از روش خط مستقیم به روش مانده نزولی مضاعف تغییر یافته و به این جهت نیاز به اعمال سند تعدیلات سنواتی به ارزش ۷٫۳۶۰ میلیون ریال بابت کسر استهلاک انباشته سنوات قبل میباشیم- کسر استهلاک انباشته در سال ۹۰ مبلغ ۱٫۴۶۰ میلیون ریال و رقم کسر ذخیره استهلاک سنوات قبل از سال ۹۰ معادل ۵٫۹۰۰ میلیون ریال میباشد.
با توجه به موارد ذکر شده ثبت اسناد تعدیلات سنواتی ۴ مورد فوقالذکر بهمراه اثرات آن در صورتهای مالی به شرح شکل شماره ۱۵ میباشد.
حال با توجه به موارد ثبتشده اقدام به تهیه کاربرگ تعدیلات سنواتی مینماییم؛
اگر به ثبتهای بالا دقت نمایید متوجه خواهید شد که اقلام ترازنامهای تغییر یافته در اثر ثبت تعدیلات سنواتی حسابهای دریافتنی تجاری، ذخیره مالیات،ذخیره بازخرید خدمت،استهلاک انباشته و اقلامی از سود و زیان که تغییر مییابند. فروش و هزینههای اداری و تشکیلاتی هستند به همین دلیل رقمهای مربوط به آنها را در صورتهای مالی سال قبل پیدا کرده و در ردیف مربوط به ارقام صورتهای مالی سال قبل وارد میکنیم (ارقام را از رقم صورتهای مالی سال قبل- قبل از اعمال تعدیلات سنواتی (صفحات ۶۰ و ۶۱ پیدا کرده و مینویسیم) مطابق شکل ۱۶٫
سپس اسناد تعدیلات سنواتی را به صورت مندرج در جدول ذیل وارد کرده، با مانده اول دوره اقلام مقایسهای صورتهای مالی جمع کرده و اگر طبقهبندی داشتیم اعمال کرده و نهایتاً صورتهای مالی را شبیه شکلهای ۱۹ و ۲۰ اصلاح کرده و در قسمت بالای اقلام مقایسهای کلمه تجدید ارائه شده مینویسیم، لطفاً فراموش نشود که اقلام سال جاری ترازنامه و سود و زیان باید دقیقاً معادل ارقام اضافه یا کسر شده اقلام مقایسهای نیز اضافه یا کسر شوند. چون اقلام مقایسهای تغییریافته، در حقیقت مانده اول دورۀ امسال ما هستند.
نکتهای در مورد پرکردن جدول طبقه بندی تعدیلات سنواتی:در جدول با توجه به ماهیت هر حساب هر جا که رقمی بصورت کاهنده باشد آن را درون پرانتز میآوریم،به عنوان مثال در ذخیره مالیاتی اگر گردش بدهکار داشته باشیم و در حسابهای دریافتنی زمانی که گردش بستانکار داشته باشیم آن اعداد را درون پرانتز قرار میدهیم.
دو نکته مهم راجع به تعدیلات سنواتی
۱) مطالب ارائهشده در موردطبقه بندی تعدیلات سنواتی تقریباًبه طور مفصل ارائه شد: زیرا اولاً در کتابی از کتب منتشرشده بصورت فارسی بحث تعدیلات سنواتی بدین صورت توضیح داده نشده یا حقیر در کتابی رویت نکرده است و امیدواریم که مطالب ارائهشده آنچه در عمل اتفاق میافتد را توانسته باشد به علاقمندان منتقل نماید.
ثانیاً: این که شما جهت تهیه صورت جریان وجوه نقد نیازمند توانایی بالایی جهت درک طبقه بندی تعدیلات سنواتی و دانستن محل جایگذاری صحیح این ارقام هستید.
۲) مطلب دوم که مطلب فوقالعاده مهمی در جهت تهیه صورت جریان وجوه نقد است این است که ما باید اثر تعدیلات سنواتی را در اقلام مقایسهای لحاظ کرده و بعد صورت جریان را تهیه کنیم؛ در غیراینصورت صورت جریان وجوه نقد بدرستی تهیه نخواهد شد یا به قول حسابداران صورت جریان وجوه نقد نمیخواند»
در اینجا مجبوریم برای اینکه مطلب ذکر شده در فوق واضحتر گردد مثال سادهای ارائه کنیم:
فرض کنید ترازنامهای بهمراه مقایسهای داریم به صورت زیر و فاقد تعدیلات سنواتی:
۱۳۸۸
۱۳۸۷
تفاوت
۱۳۸۸
۱۳۸۷
تفاوت
موجودی نقد
۲۰۰
۱۴۰
۶۰
حسابهای پرداختنی
۲۹۰
۱۱۰
۱۸۰
حسابهای دریافتنی
۴۶۰
۵۴۰
(۸۰)
سرمایه
۱٫۰۰۰
۱٫۰۰۰
–
پیشپرداختها
۸۸۰
۴۶۰
۴۲۰
سود انباشته
۲۵۰
۳۰
۲۲۰
۱٫۵۴۰
۱٫۱۴۰
۴۰۰
۱٫۵۴۰
۱٫۱۴۰
۴۰۰
کاربرگ صورت جریان وجوه نقد در حالت عادی با فرض سود عملیاتی ۲۲۰ میلیون ریال و فاقد تعدیلات بدین شرح است:
سود عملیاتی ۲۲۰
کاهش در حسابهای دریافتنی ۸۰
افزایش در پیشپرداختها (۴۲۰)
افزایش در حسابهای پرداختنی ۱۸۰
وجه نقد اضافه شده از سال ۸۷ به نسبت سال ۸۸ ۶۰
در این مثال فرض کردیم که مابهالتفاوت سود انباشته ۲ سال همان سود عملیاتی است صرفنظر از سایر موارد از جمله مالیات، سایر درآمدها و هزینهها و … ضمن اینکه شرکت فقط دارای فعالیتهای عملیاتی است.
حال تصور کنید که لازم بوده در سال ۸۷ ذخیرۀ مالیاتی به ارزش ۸۰ میلیون ریال لحاظ گردد که این امر صورت نپذیرفته و ما باید به ناچار در سال ۸۸ سند تعدیلات سنواتی به شرح ذیل صادر کنیم:
سود انباشته ۸۰
حسابهای پرداختنی ۸۰
در این حالت ما فقط اقلام سال ۸۸ را در صورت مالی اصلاح کرده و اقلام مقایسهای را اصلاح و تجدید ارائه نمیکنیم. شکل کار بصورت زیر میباشد:
۱۳۸۸
۱۳۸۷
تفاوت
۱۳۸۸
۱۳۸۷
تفاوت
موجودی نقد
۲۰۰
۱۴۰
۶۰
حسابهای پرداختنی
۳۷۰
۱۱۰
۲۶۰
حسابهای دریافتنی
۴۶۰
۵۴۰
(۸۰)
سرمایه
۱٫۰۰۰
۱٫۰۰۰
–
پیشپرداختها
۸۸۰
۴۶۰
۴۲۰
سود انباشته
۱۷۰
۳۰
۱۴۰
۱٫۵۴۰
۱٫۱۴۰
۴۰۰
۱٫۵۴۰
۱٫۱۴۰
۴۰۰
ارقام تغییریافته
با فرض سود عملیاتی ۲۲۰ میلیون ریال صورت جریان بصورت کلی به شرح زیر خواهد بود:
سود عملیاتی ۲۲۰
کاهش در حسابهای دریافتنی ۸۰
افزایش در پیشپرداختها (۴۲۰)
افزایش در حسابهای پرداختنی ۲۶۰
وجه نقد اضافهشده از سال ۸۷ به نسبت سال ۸۸ ۱۴۰ همانطور که ملاحظه میشود رقم فوق مابهالتفاوت وجه نقد ۲ سال نمیباشد.
ممکن است این سئوال مطرح شود که مابهالتفاوت سود انباشته ۲ سال که ۱۴۰ میلیون ریال است چطور با رقم ۲۲۰ میلیون ریال کاربرگ صورت تطبیق تهیه شده؛ پاسخ بدین صورت است که ما در این مسئله فرضها را تغییر ندادیم و سود عملیاتی ما در صورت سود و زیان همان ۲۲۰ میلیون ریال بود و فقط خواستیم از لحاظ تئوری به موضوع بپردازیم و توجه خوانندگان محترم را به این مطلب مهم جلب نماییم که جهت تهیۀ صورتهای مالی، اثردهی تعدیلات سنواتی در صورتهای مالی (ترازنامه- سود زیان و گردش حساب سود انباشته) باید پیش از تهیه صورت جریان وجوه نقد انجام شود.
طبقه بندی تعدیلات سنواتی و استاندارد حسابداری شماره ۲
طبق بند ۵۷ استاندارد حسابداری شماره ۲ تعدیلات سنواتی به ۲ بخش کلی تقسیم گردیده:
۱. تعدیلات سنواتی فاقد آثار نقدی- در مواردی که این تعدیلات متضمن جریان وجه نقد در دوره جاری نباشد در صورت جریان وجوه نقد دوره جاری انعکاس نمییابد، بلکه حسب مورد ارقام مقایسهای صورت جریان وجوه نقد و یادداشتهای توضیحی مربوطه اصلاح میشود به عنوان نمونه میتوان به تعدیل ذخیره استهلاک دارائیهای ثابت مشهود، اصلاح آثار انباشته ناشی از تغییر در رویههای حسابداری و اصلاح اشتباه ناشی از عدم ثبت فروشهای نقدی اشاره کرد.
به عنوان مثال اگر اصلاحی جهت افزایش استهلاک انباشته بدلیل تغییر در رویه داشته باشیم سند اصلاحی آن بدین ترتیب خواهد بود.
سود انباشته ×
استهلاک انباشته ×
که در صورت تطبیق عملیاتی در بخش اقلام مقایسهای به صورت کاهش در سود عملیاتی و افزایش در هزینه استهلاک نمایش داده میشود و در سالجاری تغییری نداریم.
یا عدم ثبت فروشهای نقدی:
مثلاً در سال دریافت وجه نقد اشتباهاً سند بانک × صادرشده که طی سند پیشدریافت ×
پیشدریافت ×
سود انباشته ×
اصلاح میشود و در صورت تطبیق سالجاری اثری نداشته ولی در اقلام مقایسهای باعث افزایش سود عملیاتی و کاهش پیشدریافت به یک مقدار میگردد.
۲. طبقه بندی تعدیلات سنواتی دارای آثار نقدی: به عنوان نمونه میتوان به پرداخت هزینههای عملیاتی و مالیات سنوات قبل در دوره جاری اشاره کرد که در ارتباط با آنها ذخیرهای در دورههای قبل در نظر گرفته نشده است اشراه نمود.
نکته مهم: در این رابطه آنکه باید توجه داشت که در صورت جریان وجوه نقد نباید از عبارت تعدیلات سنواتی استفاده شود به عنوان مثال اگر تعدیلات مربوط به پرداخت مالیات بر درآمد سال گذشته در سالجاری است در سرفصل مالیات بر درآمد تحت عنوان مالیات بر درآمد پرداختی گزارش میشود
شرکت آرمان پرداز خبره بیش از 15سال سابقه فعالیت در زمینه حسابداری وحسابرسی وخدمات مشاوره مالی ومالیاتی
Related posts
شرکت حسابرسی خبره تیم بزرگی از حسابداران و کارآموزان حسابداری را به کار می گیرد که عملیات حسابرسی را برای شرکتهای دولتی و خصوصی ، مشارکتها ، شرکتها ، انجمنها و سازمانهای غیرانتفاعی انجام می دهند. این بخش مطابق با الزامات مشتری ، جداول زمانی مشخص را رعایت می کند.