سوالات حسابداری

سوالات حسابداری

سوالات حسابداری 1 واژه مديريت به چه معناست؟در شركت ها و سازمان ها مختلف(اعم از دولتي و خصوصي) و چه كسي

مسئول مديريت هزينه است؟

فنون مديريت مورد استفاده در امور مربوط به هزينه (قيمت (cost management) جواب- واژه مديريت هزينه

گذاري، برآورد هزينه و… ) و كنترل آن مي باشد. حسابداران مديريت متخصصان حسابداري هستند كه به تجزيه

و تحليل اطلاعات مديريت هزينه، حسابداران مديريت مي باشند. اما حسابداران مالي موظف ثبت و نگهداري

سوابق مالي و تهيه گزارشات مالي براي مديران و مراجع ذيصلاح قانوني و دولتي و كارهاي نظير آن هستند.

—————————————————-سوالات حسابداری

سوال 2  چهار وظيفه مديريت را نام برده و بيان كنيد كه براي انجام هر يك از اين وظايف كدام نوع از

اطلاعات مديريت هزينه مناسب تر است؟

جواب – چهار وظيفه مديريت: حسابداران مديريت اطلاعات مربوط به مديريت بهاي تمام شده و هزينه را در

جهت استفاده از 4 وظيفه اصلي مديريت فراهم مي كند.

-1 مديريت استراتژي هاي شركت 2- برنامه ريزي و تصميم گيري 3- كنترل عمليات و مديريت 4- تهيه صورت

هاي مالي

-1 مديريت استراتژي راهبردي شامل در نظر گرفتن اهداف و رويه هايي است براي دست يابي به يك وضعيت

رقابتي برتر و پايدار← استراتژي مجموعه اي از اهداف و برنامه هاي كاربردي كه در صورت دستيابي به آنها

مزيت رقابتي مطلوبي ايجاد مي شود. مديريت استراتژي شامل شناسايي و پياده سازي اين اهداف و برنامه هاست.

-2 برنامه ريزي و تصميم گيري: شامل بودجه بندي و برنامه ريزي شود مديريت جريان هاي نقد و اتخاذ ساير

تصميمات مربوط به عمليات شركت نظير تصميم گيري در خصوص خريد يا اجاره لوازم و تشكيلات شركت/ تعمير

يا جايگزيني تجهيزات شركت/ توليد محصول جديد و يا برنامه بازاريابي شركت تغيير كند.

-3 كنترل عمليات و مديريت: 1-كنترل عملياتي: نظارت مديران مياني(مدير توليد،مدير تاسيسات) بر فعاليتهاي

مديران عملياتي(ناظر توليد و سرپرستان)

-2 كنترل مديريت: ارزيابي مديران سطوح مياني بوسيله مديران سطح فوقاني(معاونت مالي،مديران مالي)

Management accounting Dr nikbakht [Year]

-4 تهيه صورتهاي مالي: طبق استانداردهاي حسابداري و قانون تجارت و قانون مالياتهاي كه اين نوع گزارشگري

به مدير در انجام 3 وظيفه قبلي/ برنامه ريزي و تصميم گيري/ كنترل ومديريت استراتژي كمك مي كند.سوالات حسابداری

—————————————————-سوالات حسابداری

سوال 3 انواع مختلف شركتهاي تجاري و ديگر سازمان هايي كه از اطلاعات مديريت هزينه استفاده مي كنند را

نام برده و چگونگي استفاده از اين اطلاعات را در آنها شرح دهيد.

جواب – شركت ها چه كوچك چه بزرگ از اطلاعات مديريت هزينه استفاده مي كنند ولي ميزان اتكاي آنها به

اين اطلاعات بستگي به ماهيت استراتژي رقابتي شركت دارد.سوالات حسابداری

-1 بسياري از شركتها رقابت خود را بر مبناي ارائه كالا و خدمات با كمترين بها تمام شده انجام مي دهند(شركت

تويوتا) كه در اينجاست مديريت هزينه امري حياتي مي باشد.(شركت ايران خودرو)

-2 برخي شركتها رقابت خود را بر مبناي پيشرو بودن در توليد و ارائه محصولات برتر و متمايز قرار مي دهند

يعني هر چه محصولات داراي نوآوري و خلاقيت بيشتري مي باشد ميزان موفقيت شركت بيشتر است پس در

انگونه شركتها حفظ رهبري بازار از طريق توسعه محصولات و بازاريابي بهتر است و نقش مديريت هزينه پشتيباني

از استراتژيهاي شركت از طريق فراهم كردن اطلاعاتي است كه اين اطلاعات بتوان در توسعه محصولات و

بازاريابي آنها موفق شد.(شركتهاي محصولات غذايي)

3 سازمان هاي غيرانتفاعي و دولتي: تلاش آنها هزينه كردن در رقابت قوانين و مقررات است يعني هزينه به نحو

اثربخش و كارا اهميت كمتري دارد و آنچه مهم است انجام وظايف و ماموريت هاي مشخ شده براي اين

سازمانهاست ولي سازمانها نيز به سمتي حركت مي كنند كه منابع مالي را به صورت كارا و اثر بخش بكار گيرند

مثلا اگر سازمانهاي غيرانتفاعي توانايي جهت پيش بيني تاثير كاهش در ميزان بودجه براي مقابله با پيامدهاي آن

بسيار مهم است چون با استفاده از متخصصين مديريت هزينه مي تواند با بررسي ساختار هزينه اي شركت ميزان

هزينه ها را بصورت چشمگير كاهش داده تا ضرري متوجه شركت نشود.

—————————————————-سوالات حسابداری

Management accounting Dr nikbakht [Year]

سوال 4 نام شركت يا سازماني را بگوييد كه مطمئن هستيد از مديريت هزينه استراتژيك استفاده مي كند. توضيح

دهيد اين شركت چرا اين كار را انجام مي دهد.سوالات حسابداری

جواب – شركت تويوتا از مديريت هزينه استراتژيك استفاده مي كند. مثلاً در شهر قم مديريت استراتژيك در

مصرف آب شرب چون نگرش استراتژيك باعث مي شود مدير به پيش بيني تغييرات بپردازد و محصولات وفرآيند

توليد آنها براساس تغييرات پيش بيني شده در تقاضا و نيازهاي مشتريان طراحي شوند. در چنين محيطي انعطاف

پذيري اهميت بسياري دارد. با توجه به تقاضاي روز افزون استفاده از مفاهيم جديد مديريتي (تجارت الكترونيك،

سرعت و انعطاف پذيري در توليد) توانايي شركت براي انجام تغييرات سريع و همگام با پيشرفت اهميت زيادي

دارد و همچنين چرخه عمر محصول از زمان معرفي محصول جديد تا خروج آن از بازار بسيار كوتاه خواهد.

انتقال آب از سرشاخه هاي دز، بهبود و توسعه زير ساختهايي شهري و تحولات آتي ديگر منطقه موجب رشد

فزاينده جمعيت و به تبع آن افزايش نياز آبي در كلان شهر قم خواهد شد . با تفكر استراتژيك در شرايط

محدودآبي اين شهر همه جانبه اين شهر وجود خواهد داشت.سوالات حسابداری

—————————————————-سوالات حسابداری

سوال 5 شركتي قصد دارد شيوه سنتي خود را تغيير داده و فروش محصولات و ارائه خدمات به مشتريانش را از

طريق اينترنت انجام دهد. به نظر شما چه تغييراتي در نياز اطلاعاتي اين شركت در خصوص مديريت هزينه رخ

خواهد داد؟

جواب – پيشرفت در فناوريهاي اطلاعاتي و توليدي و به عبارتي تغيير شيوه از سنتي به اينترنتي خصوصاً در بازار

در تجارت جهاني كه بازار رقابتي است نيازمند آن است كه 1 شركت به اطلاعات مالي و غيرمالي مربوط به

مديريت هزينه و حسابداري مديريت بيشتر نيازمند باشد تا بتواند در بازار رقابتي باقي بماند.

2 شركت بايستي توانايي در تحويل و ارائه خدمات و محصول را سريعتر و بهتر از ساير رقبا انجام دهد تا بتواند

در بازار رقابتي بماند (استفاده از روش اقلام به هنگام)سوالات حسابداری

3 استفاده از اينترنت براي مكالمات، معاملات، خريد وفروش و پردازش داده هاي تجاري به مدير اين امكان را

مي دهد. كه به اطلاعات شركتها، صنايع، محيط كسب وكار در سراسر دنيا دسترسي داشته باشد و اين امر باعث

Management accounting Dr nikbakht [Year] سوالات حسابداری

مي شود زمان لازم براي مبادلات و پردازش آنها كاهش يابد و تمركز استراتژي شركتها بيشتر روي مديريت هزينه

معطوف شود.

4 گزارشات حسابداري مديريت و مديريت هزينه در محيط فعلي تغيير خواهد كرد و شامل معيارهاي خاصي

جهت اندازه گيري ترجيحات مشتريان و ميزان جلب نظر آنها شده است.

5 در واكنش به اين تغييرات، حسابداري مديريت نيز اقدام به ارائه گزارشاتي نموده كه براي تيم هاي موجود،

مفيد بوده و در ارزيابي نحوه انجام وظايف چندگانه تيم ها.

6 شركت ها ملزم مي شوند به عوامل فراتر از فرايند توليد محصول ارائه خدمت يعني ديدگاههاي فرهنگي به

مشتري نهايي محصولات شركت و نيز جامعه اي كه مشتري در آن زندگي مي كند توجه كنند.

—————————————————-سوالات حسابداری

سوال 6 محيط تجارت گذشته و حال را از جنبه هاي مختلف رقابتي، فرآيندها و فناوريهاي توليدي، مهارت

نيروي كار، تاكيد بر كيفيت،تعداد محصولات، نوع بازارها، انواع اطلاعات مورد نياز مديريت هزينه، ساختار

ميريتي و اداره سازمان، و تمركز مديريت با هم مقايسه نماييد.

جواب – مقايسه محيط تجارت در گذشته و حال:سوالات حسابداری

محيط تجارت در گذشته

محيط تجارت در حال

1 مبناي رقابت: صرفه جويي در منابع مصرفي/

استانداردسازي

كيفيت / مرغوبيت محصول / جلب رضايت

مشتري

2 فناوري هاي توليد : خط مونتاژ برقي/ مجزا

بودن سيستم ها و فناوري هاي اطلاعات شركت

روپاتيك شدن امور / سيستم هاي توليد انعطاف

پذير / استفاده از سيستم ها و فناوري هاي

(ERP اطلاعاتي يكپارچه (نظير

3 فرايند توليد : توليد در حجم بالا، طولاني

بودن زمان راه اندازي خطوط توليد و ماشين

آلات / سطح بالاي موجودي هاي نو جهان

توليد در حجم پايين / كوتاه بودن زمان راه

اندازي خطوط توليد و ماشين آلات / كاهش

سطح موجوديها و حذف ساير فعاليتهايي كه

Management accounting Dr nikbakht [Year] سوالات حسابداری

ساخت و كالاي تكميل شده از لحاظ بازار يابي

ارزش افزوده ندارند.سوالات حسابداری

4 محصولات : تنوع نسبتاً كم / محصولات با

چرخه عمر طولاني

تنوع نسبتاً زياد/ محصولات با چرخه عمر كوتاه

5 بازارها : محلي و بومي از لحاظ اداره و

مديريت سازمان

جهاني

6 نوع اطلاعاتي كه ثبت و گزارش مي شوند:

تقريباً حجم بيشتر اطلاعات شركت اطلاعات مالي

است

اطلاعات مالي و عملياتي و اطلاعات مربوط به

عوامل اصلي دستيابي به استراتژي شركت

7 ساختار مديريت شركت : سلسله مراتبي/

دستوري و كنترلي

مبتني بر شكبه/ تمركز بر كارگروهي/ كارمندان

مسئوليت پذير و با ويژگي خود كنترلي بالا/

هدايت به جاي دستور وكنترل

8 تمركز مديريت: تأكيد بر اهداف كوتاه مدت/

استفاده از معيارهاي كوتاه مدت براي ارزيابي

عملكرد و پاداش / حفظ قيمت فعلي سهام

شركت/ مدت زمان تصدي سمت مديريت در

شركت كوتاه است

تأكيد بر بلند مدت/ تمركز روي عوامل اصلي

دستيابي به موفقيت/ تعهد به موفقيت شركت در

بلند مدت/ افزايش ارزش سهام شركت

—————————————————-سوالات حسابداری

سوال 7 ابزارها و فنون مورد نياز استفاده توسط مديران در عصر حاضر را نام برده و بطور مختصر توضيح دهيد.

جواب – ابزارها و فنون مورد استفاده توسط مديران در عصر حاضر:

از طريق آن شركت عوامل سازنده موفقيت خود را شناسايي كرده و با بررسي ساير U 🙁 بهينه كاوي (تراز سنجي U 1

شركتهاي پيشرو تا بخش هاي موفق در درون خود شركت بهترين روش براي دستيابي به اين عوامل اصلي

Management accounting Dr nikbakht [Year]سوالات حسابداری

موفقيت شناسايي مي شود و سپس با توجه به عوامل موفقيت ساز، فرآيندهاي شركت بهبود يافته تا به سطح

عملكرد رقباي خود برسد ويا حتي از آنها نيز بهتر شود.

در صنعت لوازم برقي و الكترونيكي/ شركت تويوتا در خودروسازي/ Sony مثل) شركت زيراكس  شركت

شركت اپل در كامپيوتر

تكنيكي است كه مديران با استفاده از آن خط مشي رويه هايي را تدوين مي كنند تا U : مديريت كيفيت جامع U 2

مطمئن شوند كالاها و خدمات شركت بالاتر از انتظار مشتريان است. اين تكنيك شامل افزايش قابليت هاي

كاربردي محصولات شركت/ اعتبار/ لوازم و توانايي ارائه خدمت محصولات است.

يك تكنيك مديريتي مي باشد كه از طريق آن مديران و كاركنان شركت U 🙁 بهبود مستمر فرايندها (كايزن U 3

متعهد به اجراي برنامه بهبود مستمر در كيفيت و ساير عوامل كليدي موفقيت شركت مي شوند. بهبود مستمر غلباً با

محك زني و مديريت كنترل كيفيت جامع ارتباط نزديك دارد. زماني كه شركتها بدنبال شناسايي ساير شركتهايي

هستندكه آنها را الگوي خود براي بهبود مستمر فرايندهاي خويش قرار دهند، فرايند بهبود مستمر با بهينه كاوي و

مديريت كيفيت جامع توأم مي شود. پيام استراتژي كايزن؛ حتي يكروز هم نبايد بدون ايجاد نوعي بهبود در

شركت سپري شود.سوالات حسابداری

بسياري از شركتها دريافته اند كه مي توانند طراحي، هزينه يابي :U هزينه يابي و مديريت بر مبناي فعاليت U 4

محصول، كنترل عمليات و كنترل مديريت خود را از طريق تحليل فعاليتها بهبود بخشند. تحليل فعاليتها مبنايي

فراهم مي آورد. اين نوع هزينه (ABM) و مديريت بر مبناي فعاليت (ABC) براي هزينه هايي بر مبناي فعاليت

هايي براي افزايش دقت تحليل هزينه استفاده مي شود كه اين كار با رديابي دقيق ترهزينه ها بخصوص هزينه

هاي سر بار به محصول يا يك مشتري خاص صورت مي گيرد. اين نوع هزينه هاي براي شركتهايي كه عمليات

توليدي پيچيده دارند مي باشد. در اين هزينه يابي ابتدا استراتژي هاي شركت تعيين و فعاليتها شناسايي شده

سپس منابع مصرف شده توسط هر فعاليت طي دوره مربوطه مشخص شده و هزينه هر فعاليت مشخص محاسبه مي

گردد و سپس هزينه هاي تجمع شده در هر كدام از فعاليتها متناسب با استفاده محصول يا مشتري از آن فعاليت به

محصول يا مشتري مذكور تخصيص مي يابد.سوالات حسابداری

Management accounting Dr nikbakht [Year]سوالات حسابداری

فرآيندي است كه به جهت مزاياي رقابتي اش در شركتها انجام مي شود. زماني كه يك U : مهندسي مجدد U 5

شركت وظايف عملياتي و مديريتي اش را سازماندهي مجدد مي كند غالباً يكسري فعاليتها تعديل، تركيب يا حتي

حذف مي شود. به عبارتي ديگر مهندسي مجدد، طراحي دوباره فرآيندهاي شركت، پياده سازي يك تفكر اساساً

متفاوت نسبت به قبل و طراحي ريشه اي (از نو) فرآيندهاي در جهت بهبود در معيارهاي ارزيابي عملكرد شركت

(نظير هزينه، كيفيت و سرعت) است. مهندسي مجدد معمولاً در پي هزينه يابي هدف رخ مي دهد تا با حذف

فعاليتهاي فاقد ارزش افزوده (شناسايي شده در هزينه يابي بر مبناي فعاليت) يا برون سپاري برخي فعاليتها و نظير

آن، شركت را در دستيابي به ميزان هزينه هدف از پيش تعيين شده ياري رساند.

يك تكنيك استراتژيك براي ايجاد بهبود اثربخش در عوامل اصلي سازنده موفقيتش (از U: تئوري محدوديت ها U 6

طريق توجه به چرخه عمر، نرخ گردش موارد ونرخ تبديل مواد اوليه به كالاي تكميل شده و …) محدوديت در

سازمان عاملي است كه سازمان را در رسيدن و يا دستيابي به اهدافش محدود مي كند. اين نظريه مبتني بر بهبود

مستمر بوده و تمركز آن بر شناسايي محدوديتها وگلوگاههاي توليدي به منظور افزايش مستمر فرامتغير شركت

است. (فرامتغير= درآمد فروش، هزينه هاي كاملاً متغير (مواد مستقيم)) دراين تفكر به غير از مواد مستقيم؛ ساير

هزينه هاي بعنوان هزينه ثابت مي باشند پس اين تئوري در محيطهايي كه امكان تغيير هزينه هاي دستمزد وجود

ندارد (بعضاً بخاطر مقررات اسخدامي) كاربرد دقيق تر دارد. در اجراي اين تئوري سرعت نقش مهمي دارد يعني

در رقابت جهاني شركتها بايستي تلاش كنند تا با سرعتي بيشتر در توليد/ ساخت و تحويل كالاي ساخته شده به

مشتريان اقدام كنند يعني سرعت در توليد محصول و تحويل به موقع كالا و خدمت به مشتري بايد سرلوحه

اهداف آن باشد زيرا تنها راه بقاي شركتها در بازار رقابتي مي باشد زيرا رقبايشان آنها را ناچار به ارائه كالا و

خدمات با كيفيت در اسرع زمان مي كند. پس اين تئوري به شناسايي وحذف تنگناهاي مكان هايي كه محصلات

نيمه ساخته بدليل نبود منابع كافي در آنجا انباشته مي شوند در فرآيند توليد كمك مي كنند  محدوديت ها

1)محدوديت هاي فيزيكي 1 محدوديت منابع داخلي

2 محدوديت فروش وبازاريابي

2) محدوديت خط مشي ومديريت محدوديت خطي مشي و سياستگذاري

Management accounting Dr nikbakht [Year]سوالات حسابداری

شناخت وبرطرف كردن محدوديت خط مشي ومديريت دشوارتر است

تئوري محدوديت ها U

تمركز اصلي تئوري ها ابتدا شناسايي محدوديت ها و سپس مديريت كردن آنها در جهت افزايش بهره وري و

كارايي شركت است. در هزينه يابي هدف بهاي تمام شده يك محصول براساس قيمت رقابتي (تحليل بازار) و

مشخص مي گردد و با توجه به ميزان سود مورد انتظار تعيين مي شود. يعني ابتدا قيمت فروش (با تحليل هاي

بازار تعيين شده و سپس با توجه به ميزان سود مورد انتظار با رقم باك محصول را تعيين مي كنند. شركتهايي

مانند خودروسازي و يا صنايع ساخت دوربين عكاسي كه از اين سيستم استفاده مي كنند بايستي تدابير صريح و

محكمي براي كاهش باك و هزينه ها در فرايند توليد يا طراحي مجدد محصول يا فرآيندها داشته باشند تا

بتوانند به قيمت تعين شده در بازار و سود مورد انتظار دست يابند:سوالات حسابداری

سود مورد انتظار  قيمت فروش تعيين شده در بازار = هزينه (بهاي تمام شده) هدف

در هزينه يابي هدف ابتدا بهينه كاوي باعث مي شود تا شركت شرايط رقابتي خود را حفظ كند. اين نحوه تجزيه

و تحليل در صنايع به كار مي رود كه تفاوت قيمتي بسيار ناچيز هم مي تواند موجب جذب مشتري به سوي

محصول با قيمت كمتر شود.

يك تكنيك مديريتي به منظور شناسايي و نظارت بر هزينه هاي يك محصول در سراسر U : هزينه يابي چرخه عمر U 8

چرخه عمر كه عبارتند از:سوالات حسابداری

1 مرحله تحقيق و توسعه

2 مرحله طراحي محصول (شامل ساخت نمونه اوليه، هزينه يابي هدف و آزمايش محصول)

3 توليد، بازرسي، بسته بندي و انبار كردن محصول

4 بازاريابي به تبليغ و توزيع

5 فروش و ارائه خدمات پس از فروش

مديريت هزينه بطور سنتي تنها روي هزينه هاي مرحله 3 (هزينه هاي توليد) تمركز داشت اما در حال حاضر با

تفكر (استراتژيك) حسابداران مديريت ملزم شده اند تا كل هزينه هاي موجود در چرخه عمر محصول را مدنظر

Management accounting Dr nikbakht [Year]

قرار دهند يعني با دقت بالا توجه بسياري بر طراحي محصول دارند زيرا هزينه هاي بعدي محصولات بستگي به

تصميماتي دارد كه در مرحله طراحي محصول اخذ شده اند.

ابزار مديريتي براي تبديل استراتژي و چشم انداز شركت به اهداف قابل اندازه گيري U : رت ارزيابي متوازن U 9 كا

و ارتباط دهنده تصميم هاي استراتژيك و معيارهاي ارزياب عملكرد شركت است. مديران از كارت ارزيابي

بعنوان ابزاري براي جزئي تر كردن استراتژي هاي شكرت/ مخابره اطلاعات مربوط به اين موارد/ (BSC) متوازن

ايجاد انگيزه در ميان كاركنان و قادر ساختن مديران اجرايي براي كنترل نتايج حاصله استفاده مي كنند. اصلي

ترين مزيت آن، اين است كه شامل شاخص هاي جزئي شده اي است كه مي تواند باعث بهبود د ر تصميم

گيريهاي شود كه دستيابي به اهداف استراتژيك را تسهيل مي كند. در كارت ارزيابي متوازن به هر دو معيار مالي

و غيرمالي توجه يكساني در ارزيابي عملكرد شده است و شركتها را از 4 جنبه مورد بررسي قرار مي دهد: 1 جنبه

مشتريان 2 جنبه فرايندهاي داخلي 3 جنبه نوآوري و آموزشي 4 جنبه مالي

—————————————————-سوالات حسابداری

تمرين 1 آيا مفهوم فرا متغير در تئوري محدوديت ها براي شركت هاي موجود در صنايع خدماتي و خرده

فروشي مناسب است؟ بعنوان مثال فروشگاه هاي زنجيره اي شهروند را در نظر بگيريد،چگونه مي توان اين تكنيك

مديريتي را در فروشگاه شهروند بكار گرفت؟

جواب – عامل محدوديت براي شركت مزبور مانند از شركتهاي كوچك ساعات كار يك يا تعدادي از كاركنان

كليدي است در اينگونه شركتها، صاحبان يا مديران به طور ذهني بعضي از محصولات را سودآورتر مي دانند و

اغلب تجزيه و تحليل محدوديت كه به سادگي انجام پذير است به آنها اجازه خواهد داد كه نتيجه تلقي ذهني

خود را با اعداد و ارقام كمي مشاهده و قيمتها را بطور متناسب تعديل كنند.

Management accounting Dr nikbakht [Year]سوالات حسابداری

فروشگاه شهروند نيز مثل يك شركت انتفاعي عمل مي كند كه هدفش پولسازي در حال و آينده است پس اتخاذ

تصميمات بايد سودآوري در كوتاه مدت و بلند مدت را براي سازمان ايجاد كند پس اگر شكرتي سودآوري را به

عنوان هدف برگزيند در اين صورت رضايت مشتري، قيمت، راهبري فناوري، مزيت رقابتي در محصول و افزايش

سهم بازار همگي شروط لازم وكافي براي دستيابي به آن هدف خواهند بود . پس بايستي 3 شاخص اصلي و

استراتژيك موفقيت در سازمان (سود خالص/ نرخ بازگشت سرمايه و جريان نقدي) با هم در نظر گرفته شود.

—————————————————-

تمرين 2  يك نويسنده و خبر نگار رويدادهاي مالي، مي خواهد مقاله اي درباره هزينه يابي بر مبناي هدف

بنويسد كه حاوي مصاحبه هايي با مديران مالي و نيز مديران اجرايي شركت ها باشد. بودجه كلاني براي مسافرت

و تحقيق در زمينه تاريخچه، وضعيت عمليات، و نيز تجزيه و تحليل بازار شركت هايي كه براي اين مقاله انتخاب

شده اند، در نظر گرفته شده است.مطلوبست:

الف- اين نويسنده از شما چه خواسته است تا صنايع و شركت هايي كه مي توانند كانديدهاي خوبي براي اين

مقاله باشند را به او معرفي كنيد. شما چه شركت هايي را پيشنهاد مي دهيد؟ چرا؟

ب-به سوال اول با اين فرض كه وظيفه خبرنگار، تهيه مقاله اي درباره هزينه يابي چرخه عمر است، پاسخ دهيد.

ج-به سوال اول با اين فرض كه وظيفه خبرنگار، تهيه مقاله اي درباره تئوري محدوديت است، پاسخ دهيد.

جواب- الف: شركتهاي توليد كننده تلفن همراه  شركت هاي توليد كننده لوازم صوتي و تصويري  چون

هزينه يابي بر مبناي هدف تكنيك كاهش هزينه هاست كه منجر به سود مورد انتظار مي شود پس ابتدا قيمت

فروش در بازار مشخص شده و سپس با توجه به سود مورد انتظار به بهاي تمام شده تعيين مي گردد. زيرا با اين

تكنيك مي توان با تغيير جزئي قيمت سيل عظيمي از مشتري ها را روانه آن كرد.سوالات حسابداری

– ب: چرخه عمر شناسايي و نظارت بر هزينه يك محصول در سراسر چرخه عمر آن (تحقيق و توسعه، طراحي،

توليد، بازاريابي و فروش) مثلاً در شركتها وكارخانجات توليد لوازم خانگي و خودروسازي

– ج: تئوري محدوديت به شركت در جهت رسيدن به عوامل اصلي و موفقيتش (چرخه عمر، نرخ گردش مواد،

نرخ تبديل، مواد اوليه و …) كمك مي كند. هر عامل كه باعث عدم موفقيت شركت شود محدوديت است مثلاً

Management accounting Dr nikbakht [Year]سوالات حسابداری

شركت توليد فولاد و آلومينيوم. زيرا در اين شركتها بيشتر بحث روي مواد تقسيم، نرخ گردش مواد، نرخ تبديل

مي باشد.

—————————————————-سوالات حسابداری

تمرين 3 يك شركت توليد كننده لوازم و قطعات مورد استفاده در خودروسازي، بخاطر استفاده از نوآوري هاي

فرائان در فناوري خطوط توليدي اش پيوسته رشد داشته است.اين شركت اكنون داراي 3500 كارگر و 450 نفر

در كادر مديريتي در 6 كارخانه مستقر در نقاط مختلف كشور است. اما در چند سال اخير،رشد فروش و سود

آوري شركت بدليل ورود رقباي جديد، به يكباره كاهش يافته است.اين شركت بعنوان بخشي از برنامه

استراتژيك خود، نقاط قوت و ضعف رقابتي اش را شناسايي كرده است.مديريت شركت معتقد است نقطه قوت

اين شركت،در كيفيت محصولاتش و نقطه ضعف آن د ر سال هاي اخي ر د ر قسمت ارائه خدمات به مشتريان

(خصوصا عدم تحويل به موقع محصولات به مشتريان كه شركت هاي خودروسازي هستند) بوده است. قصور در

تحويل به موقع محصولات در موعد مقرر شده براي مشتريان اين شركت بسيار پر هزينه است.زيرا مي تواند باعث

تاخير در ساخت يا تكميل خودرو در نتيجه تاخير در تحويل آن به مشتري نهايي شود. مديريت شركت معتقد

است استفاده از كارت ارزيابي متوازن براي گزارشگري درون سازماني مي تواند به حفظ و بهبود موقعيت رقابتي

شركت كمك كند. توضيح دهيد چگونه كارت ارزيابي متوازن مي تواند براي چنين شركتي مفيد واقع شود؟

جواب  بوسيله كارت ارزيابي متوازن: مدير جزئي تر شده و رقيق تر عمل مي كند و بين معيارهاي مالي و

غيرمالي توازن ايجاد مي كند و شركت سپس به مشكلاتش (كه همان عدم تحويل به موقع است) مي برد زيرا اگر

جنبه مشتريان را از كارت ارزيابي متوازن بررسي كنيم مي بينيم كه تمركز اين جنبه بر رضايتمندي مشتريان است

و دلايلي كه باعث نارضايتي مشتري مي شود شناسايي و ارائه پيشنهاد براي بهبود وضعيت. پس با اين اوصاف

كارت ارزيابي متوازن مي تواند براي شركت مفيد واقع شود.سوالات حسابداری

—————————————————-سوالات حسابداری

تمرين 4 يكي از بانكهاي بزرگ كشور در نظر دارد برنامه آموزشي جديدي را براي كارمندان

جديدالاستخدامش كه همگي از فارغ التحصيلان دانشگاه هاي معتبر هستند، اجرا كند.اين كارمندان داراي

Management accounting Dr nikbakht [Year] سوالات حسابداری

پستهاي مختلفي در حوزه هاي پردازش معاملات، كنترل، مديريت ريسك، گزارش دهي وضعيت عملكرد بانك

تحليل فعاليت ها و پروژه هاي تجاري، تجزيه وتحليل مالي هستند.اين بانك، رقباي قوي دارد. از شما درخواست

شده فهرستي از مهارتهايي كه لازم است كارمندان جديدالاستخدام اين بانك كسب نمايند تهيه كنيد. شما چند

راهنما و دستورالعمل قديمي آموزش پرسنل داريد، اما بانك به شما توصيه كرده است كه از آنها استفاده نكنيد و

خودتان برنامه جديد تهيه كنيد.زيرا اين بانك اخيرا بر پايه روشهاي جديد مديريت،تجديد ساختار نموده است.

مطلوبست:

الف- بطور خلاصه 8 تا 10 فاكتور موفقيت را براي اين بانك مشخص كنيد و بررسي كنيد كه چگونه چنين بانكي

مي تواند موفق و رقابتي باقي بماند.سوالات حسابداری

ب- يك طرح مهارتي يك صفحه اي براي برنامه آموزشي مورد نياز جهت ارتقاي مهارت كارمندان تازه

استخدام شده اين بانك تهيه كنيد كه شامل توضيحات مختصر و مفيدي درباره وظايف هر يك از پست هاي

مشخص شده براي پرسنل جديد بانك باشد (راهنمايي: از كارت ارزيابي متوازن استفاده كنيد.)

جواب -الف : ميزان رضايتمندي مشتريان 2) ميزان سرمايه گذاري بانك در

منابع انساني 3) رشد دارايي بانك (موجودي صندوق مشخص در بازه زماني) 4) ميزان سرمايه گذاري خارجي در

آن بانك 5) ميزان سوددهي 6) ميزان كيفيت و تنوع ارائه خدمات الكترونيك نسبت به ساير رقبا 7) مديريت زمان

8) آموزش ومهارتهاي نيروي كار 9) وجود و تمركز مديريت استراتژيك 10 ) اعتماد مشتريان به بانكها 11 ) رضايت

( شغلي كاركنان بانك 12 ) تجهيزات منابع پولي در بانكداري نوين 13 ) استفاده از شاخص هاي بانك جهاني 14

عملكرد خوب و شايسته مديران

ب: چشم انداز بانك اقتصادي نمودن فعاليتهاي بانك در جهت ايجاد مزيت رقابتي

1 منظر مشتريان بانك

اهداف كلي: جلب رضايت مشتريان

معيارهاي سنجش: ميزان رضايت مشتريان (از طريق نظرسنجي)/ تعداد شكايات مشتريان از خدمات

اهداف كمي: افزايش ميزان رضايتمندي مشتريان 10 % در سال/ كاهش شكايات مشتريان 10 % در سال

Management accounting Dr nikbakht [Year]

برنامه ها و ابتكارات اجرايي برگزاري جلسات دوره اي با مشتريان از طريق سايت

فراهم نمودن امكان بازديد مشتريان از بخش هاي

مختلف بانك/ تقويت ذهنيت ارباب رجوع

2 منظر مالي

اهداف كلي: افزايش سود آوري بانك

ميارهاي سنجش: 1 كاهش هزينه 2 افزايش درآمد

اهداف كمي: 1 كاهش هزينه 2% در سال 2 افزايش در آمد 5% در سال

برنامه ها وابتكارات اجرايي: اشاعه آگاهي نسبت به سرمايه گذاري براي افزايش درآمد و ايجاد حساسيت و انجام

تبليغات مؤثر از طريق رسانه ها و …سوالات حسابداری

3 از منظر نوآوري/ آموزش/ فراگيري

اهداف كلي: گسترش فعاليتهاي تحقيق ونوآوري و استقرار نظام سازمانهاي يادگيرنده

و… 2 تعداد پروژه هاي تحقيقاتي كاربردي و… ICDL معيارهاي سنجش: 1 تعداد كاركنان داراي مدارك

و مدارك مورد نياز بان) 2 افزايش ICDL اهداف كلي: 1 افزايش 25 نفر در سال (تعداد كاركناني كه مدرك

%50 در سال (تعداد پروژه هاي تحقيقاتي كاربردي و …)

برنامه ها وابتكارات اجرايي: اشاعه تفكر سيستمي/ نهادينه كردن ارتباطات كارآمد مبتني بر اشاعه دانش

4 منظر فرايندهاي داخلي

اهداف كلي: استقرار سيستم هاي كيفيت وسيستم هاي مؤثر در بانك

و … ICDL معيارهاي سنجش: 1 مدارج بدست آمده در مدل كيفيت و … 2 كسب گواهينامه

و… ICDL اهداف كمي: بدست آوردن سرآمدي/ اخذ گواهينامه

برنامه ها و ابتكارات اجرايي: توسعه سيستم مديريت منابع انساني/ توسعه نظام سرمايه گذاري/ مكانيزه كردن

فرآيندها و …

—————————————————-سوالات حسابداری

Management accounting Dr nikbakht [Year]سوالات حسابداری

تمرين 5 يك شركت مشاوره كه ارائه دهنده دامنه وسيع و متنوعي از خدمات است قرار است بزودي براي

استخدام نيروي متخصص كارآمد از مصاحبه استخدامي با دانشجويان دانشگاه شما داشت باشد.اين شركت بيش از

20000 نفر پرسنل متخصص در 275 دفتر در 11 كشور جهان دارد. اغلب مشتريان اين شركت،شركت هاي بزرگ

در صنايع مختلف هستند.بدليل فرصت هاي خوب جهت كسب تجربه و نيز امكان مسافرت به كشورهاي مختلف،

شما بسيار به اشتغال در اين شركت علاقمنديد. دو هفته ديگر زمان انجام مصاحبه است و شما مي خواهيد درباره

شركت و كاوش تحقيق كنيد تا براي مصاحبه آماده شويد. مطلوبست:

بطور مختصر صفحه توضيح دهيد كه تصور شما از كار اين و شرح وظايف شغلي اين شركت چيست؟ براي اينكه

يك مشاور موفق در اين شركت باشيد لازم است از چه مهارت هايي برخوردار باشيد؟

جواب  اين شركت داراي كارشناسان و متخصصان خبره مي باشد كه وظايف خودآگاهي دارند وتجربه كافي

دارند و چون اين شركت بين المللي است و يكي از شرايط آن تسلط بر زبان خارجي مي باشد كه بايستي روي

آموزشي و تربيت پرسنل مالي، سرمايه گذاري كرد. وقتي فردي بعنوان كارشناس يا مشاور استخدام مي شود

بايستي اطلاعات كافي از فعاليت شركت داشته باشد تا در مواقع بحراني و حساس بتواند تصميم گيري كند و نظر

بدهد. چون اگر تسلط نداشته باشد و همچنين اطلاعات و آگاهي كافي نداشته باشد، مشاور خوبي نخواهد شد.

—————————————————-سوالات حسابداری

تمرين 6 خدماتي كه يك بانكهاي كشور ارائه مي دهد عبارت است از: دادن وامهاي وثيقه اي، وام هاي اقساطي،

وام هاي تجاري، حسابهاي قرضالحسنه، جاري و كوته مدت و بلند مدت. مديريت اين بانك مي داند كه تجزيه و

تحليل فعاليت مي تواند براي بررسي ميزان اثر بخشي عمليات بانك مورد استفاده قرار گيرد. مطلوبست:

الف- توضيح دهيد تجزيه و تحليل فعاليت چه كاربردي در اين بانك دارد و چه اطلاعاتي در اختيار مديريت

قرار مي دهد.

ب- شش تا هشت نمونه از فعاليت هايي كه انتظار داريد در عمليات اين بانك شناسايي شوند را نام ببريد.

جواب  الف : از هزينه مالي بر مبناي فعاليت براي افزايش دقت، تحليل هزينه ها استفاده مي شود و با رديابي

دقيقتر هزينه ها بخصوص هزينه هاي سربار به محصول يا يك مشتري خاص صورت مي گيرد.

Management accounting Dr nikbakht [Year]

چون اين بانك داراي فعاليتهاي مختلف مي باشد پس براي مديريت مهم است كه بهاي واقعي هر فعاليت را

بداند و اينكه اين فعاليت، سودي به همراه دارد يا خير تا بتواند نقاط قوت و ضعف خود و كارمندان را شناسايي

كرده و روي آن كار كند نهايتاً منجر به مشتري بيشتر وسود بيشتر مي شود.

– ب: تعداد درخواست وام در يك بازه زماني مشخص 2 تعداد وام هاي اعطايي در يك بازه زماني مشخص 3

تعداد مشتريان خوش حساب در بازپرداخت وام و اقساط 4 تعداد كاركنان كليدي و ماهر 5 ميزان رضايتمندي

مشتريان 6 ميزان سرمايه گذاري بانك در منابع انساني 7 رشد دارايي بانك (منظور موجودي صندوق در بازه

زماني مشخص) مي باشد.

—————————————————-

تمرين 7 يك شركت توليد كننده تراشه و قطعات كامپيوتري اخيرا حافظه جديدي ساخته است كه بسيار سريعتر

از نمونه هاي قبلي كار مي كند. بدليل تقاضاي بالا براي تراشه جديد،فرآيند آزمايش آن بطور كامل اما با عجله

انجام شد.شما بعنوان مدير عملياتي شركت چند ماه پس از ورود تراشه به بازار و فروش خوب آن متوجه شديد

كه اين تراشه ايراد كوچكي دارد كه امكان كشف آن در شرايط عادي بسيار دور از انتظار است. اكنون كه ايراد

تراشه را مي دانيد آيا بايد آن را افشا كنيد؟ اگر پاسختان مثبت است، براي چه كساني بايد اين موضوع را افشا

كنيد؟

جواب  بله  بايستي افشا گردد (به خريداران قبلي محصول)

زيرا اگر افشا نكنيم به هر دليلي مشتريان بفهمدن، ارزش و اعتبار شركت زير سؤال مي رود و به شركت بعنوان

يك كلاهبردار نگاه مي شود ولي اگر خود شركت اعلام نمايد ديگر به آن نسبت كلاهبردار نمي دهند بلكه مي

گويند اشتباهي پيش آمده و شركت خواهان اصلاح آن مي باشد مثلاً شركت تويوتا ژاپن با آن همه عظمت چند

وقت پيش فراخوان داد كه بعضي از خودروها به نمايندگي مجاز مراجعه نمايند.

—————————————-

پاسخ سوالات و تمرينات فصل 2سوالات حسابداری

Management accounting Dr nikbakht [Year]سوالات حسابداری

سوال 1) دو نوع استراتژي رقابتي شركتها را نام برده و آنها را توضيح دهيد.

جواب  الف: استراتژي رهبري هزينه (استفاده از استراتژي رقابتي كمترين هزينه از طريق افزايش بهره وري در

توليد، توزيع يا هزينه هاي عمومي و اداري حاصل مي شود/ پايين ترين قيمت است.) كه هدف آن قبضه سطح

گستره اي از بازار از طريق داشتن كمترين هزينه در بين شركتهاي موجود در صنعت است. در خط توليد آن

تنوع محصولات كم مي باشد (توليدات انبوه با كمترين هزينه) و تأكيد بر كمترين هزينه ممكن توأم با داشتن

بالاترين كيفيت و حفظ مشخصه هاي ضروري محصول است و در بازاريابي تأكيدش بر قيمت پايين مي باشد.

اين استراتژي تا زماني موفق است كه مشتري دريابد كيفيت و تمايز ويژگيهاي اصلي وكليدي محصول يا خدمت

شركت برابر يا در حد قابل قبولي نست به محصولات شركت هاي موجود در بازار است وگرنه از خريد

محصولات امتناع مي ورزد.

ب: استراتژي رقابتي تمايز: (استراتژي ارائه خدمات به بهترين وجه يا توليد محصولاتي با بهترين خصوصيات

مدنظر مشتريان) در اين استراتژي با افزايش كيفيت محصول قيمت محصول را بالا برده بدون اينكه هزينه ها را

كاهش دهند و نهايتاً سودآوري بالايي داشته باشند و هدف آن قبضه سطح گسترده اي از بازار و توليد محصولات

و خدمات منحصر به فرد و متنوع كه در بازار از نظير آن وجود ندارد و ابتكار در متمايز ساختن محصولات شركت

از ساير شركتهاي رقيب و نهايتاً قيمت معقول با توجه به ويژگيهاي منحصر به فرد محصول. نقطعه ضعف آن عدم

توجه به كاهش هزينه و ناديده گرفتن لزوم يك بازاريابي تهاجمي و مستمر براي تقويت تصور تمايز در اذهان

مشتريان كه اگر مشتري بهاين تمايز پي نبرد به سمت محصولات ارزانتر مي رود.

—————————————————-

سوال 2) شركتي را نام ببريد كه استراتژي رهبري هزينه را برگزيده و موفق شده است.

جواب  استراتژي رهبري هزينه مثلاً در شركت و صنعت ساخت دوربين هاي ارزان قيمت (كداك)، كنون و

سنوي شركت بيك/ شركت مك دونالد/ شركت نيكلن الكتريك

—————————————————-سوالات حسابداری

Management accounting Dr nikbakht [Year] سوالات حسابداری

سوال 3) شركتي را نام ببريد كه استراتژي تمايز را برگزيده و موفق شده است.

جواب  استراتژي تمايز در شركتهاي نظير لوازم آرايشي، پوشاك و خودروسازي بسيار قوي عمل مي كند مثلاً

شركت مرسدس بنز يكي از شركتهايي است كه براساس استراتژي تمايز عمل مي كنند.

شركت دو پنير، شركت ص/ شركت اير/ شركت ب.ام.و

سوال 4) نقشه استراتژي چيست و چگونه از آن استفاده مي شود؟

جواب  نقشه استراتژي: به طرحي كه اجزاي استراتژي و رابط دروني (علت و معملولي) بين چهار جنبه موجود

در كارت ارزيابي متوازن (عملكرد مالي، رضايت مشتري، فرايندهاي داخلي، يادگيري و ابتكارات) را نشان مي

دهد اصطلاحاً نقشه استراتژي مي گويند. مديران باكمك اين نقشه (شكل) مي توانند متوجه شوند كه چگونه

موفقيت در هر جنبه از كارت ارزيابي متوازن مي تواند به موفقيت در ساير جنبه ها اثر گذاشته و موفقيت كلي

سازمان را منجر شود.

—————————————————-

چيست و چگونه از (SWOT) سوال 5) تجزيه و تحليل نقاط قوت، ضعف، فرصت ها و تهديدات بيروني شركت

آن استفاده مي شود؟

جواب  اولين مرحله در شناسايي يك استراتژي رقابتي با دوام براي يكي شركت، انجام تجزيه و تحليل نقاط

مشخص كردن تك تك اين عناصر براي شركت، ،(SWOT) قوت، ضعف، فرصتها و تهديدات بيروني عليه شركت

تعيين استراتژي كلي شركت (رهبري هزينه يا تمايز) ومشخص كردن عوامل اصلي موفقيت شركت است.

(SWOT) يك روش سيستماتيك براي شناسايي عوامل اصلي مؤثر بر موفقيت شركت SWOT تجزيه و تحليل

مهارتها و منابعي كه شركت فراوانتر از شركتهاي ديگر در اختيار دارد يعني به شكل منحصر به :(S) است نقاط قوت

فردي از اين مهارتها و صلاحيت ها خاص برخوردارند كه شركتهاي رقيب برخوردار نيستند (صلاحيت هسته اي)

نقاط ضعف بيانگر نبود مهارتها يا صلاحيتهاي لازم در شركت است كه شركت رقيب از آن برخوردار است. فرصتها

و تهديدها با توجه به محيط خارج از شركت شناسايي مي گردند. فرصتها موقعيتهاي مطلوب و فهم در محيط

فعاليت شركت هستند. فرصتها و تهديدات را مي توان به سادگي واز طريق تجزيه و تحليل صنعت و بررسي

Management accounting Dr nikbakht [Year]

وضعيت شركتهاي رقيب شناسايي نمود . با تجزيه وتحليل نقاط قوت، فرصتها و تهديدات بيروني عليه شركت

تجزيه وتحليل استراتژي شركت ممكن مي شود يعني با شناسايي دقيق SWOT با جلب توجه بر نقاط (SWOT)

عوامل بحراني شركت، مديران اجرايي و رؤسا مي توانند تفاوت موجود در نقطه نظرات و راهكارهاي مختلف را

بعنوان ابزاري براي درك بيشتر و احتمالاً دستيابي به يك اجماع بين مديران در SWOT بهتر درك كنند پس

خصوص عواملي است كه بر موفقيت شركت اثر گذارند

—————————————————-

سوال 6) نقش مديريت هزينه با توجه به معيارهاي غيرمالي در سنجش عملكرد شركت (نظير تحويل به موقع

محصولات يا ارائه به موقع خدمات به مشتريان، و نيز ميزان رضايت مشتري) چيست؟

جواب  سيستم مديريت هزينه از مقياس هاي موفقيت استراتژيك استفاده مي كند كه بسياري از آنها غيرمالي

هستند نظير سهم از بازار، امروزه كيفيت محصول، رضايت مشتري و فرصت هاي رشد كه موقعيت رقابتي بالقوه و

جاري شركت را از 3 جنبه مورد بررسي قرار مي دهد 1) جنبه مشتريان 2) جنبه فرايندهاي داخلي 3) جنبه

يادگيري و ابداعات (منابع انساني) و عوامل غيرمالي ديگر نظير عوامل اجتماعي، روابط دولتي، رفتار اخلاقي و

حرفه اي مديريت مي باشد كه مديريت هزينه بر آنها نقش دارد.

نقش مديريت هزينه و سنجش عملكرد شركت اين است كه مديرت هزينه به اطلاعات استراتژيك دسترسي دارد

كه باعث مي شود شركت از جريان رقابتي منحرف نشود و مديريت شركت اقدام به اتخاذ تصميمات توليدي و

بازاريابي مي كند كه سازگاري بيشتري با استراتژي و اهداف شركت دارد و در انتخاب نوع محصول و انتخاب

مشترياني كه سودآوري بالايي براي شركت ندارند تأثير دارد و همچنين مديريت هزينه باعث مي شود كه تصميم

گيريها صرفاً براساس حدس و گمان نباشد. شفافيت اهداف و سير حركت شركت/ توانايي ايجاد يك تصوير

مطلوبست و واضح در ذهن مشتريان و عرضه كنندگان شركت/ اخذ تصميمات صحيح براي سرمايه گذاري/

توانايي روشنايي سودمندترين محصولات، مشتريان و بازارها توانايي در جهت محك زني اثربخش و رقبا كه منجر

به استفاده از راهبردهاي اثربخش توسط شركت مي شود.

Management accounting Dr nikbakht [Year]

سوال 7) عوامل اصلي ايجاد موفقيت شركت كدامند؟ چهار عامل اصلي ايجاد موفقيت در يك شركت

خودروسازي را نام برده و توضيح دهيد كه چرا از نظر شما اين عوامل براي موفقيت شركت مهم هستند؟

جواب  عوامل اصلي ايجاد موفقيت شركت:

1 عوامل مالي 1) سودآوري 2) نقدينگي 3) فروش 4) ارزش بازار

2) عوامل غيرمالي عوامل مربوط به مشتريان شركت

3) عوامل مربوط به فرايندهاي داخلي

4) عوامل مربوط به يادگيري و ابدعات (شامل منابع انساني)

4 عامل اصلي در شركت خودروسازي:

1 عوامل مالي: روند سودآوري شركت و كفايت نقدينگي و جريان نقدي شركت، گردش دارايي ها و موجوديها

و حسابهاي دريافتي ميزان فروش گروههاي محصولات شركت و روند فروش و درصد فروش محصولات جديد

شركت و پيش بيني دقيق ميزان فروش شركت، قيمت بازار سهام شركت همه از عوامل مالي هستند كه مدنظر

شركت ها مي باشد.

2 توجه به عوامل غيرمالي

عوامل مربوط به مشتريان شركت: 1 رضايت مشتري 2 فروشندگان و توزيع كنندگان محصولات شركت 3

بازاريابي و فروش (تحقيق در خصوص بازار) 4 تحويل به موقع محصول 5 كيفيت (شكايت مشتري، مخارج

تضمين محصول)

3 عوامل مربوط به فرآيندهاي داخلي: 1 كيفيت (تعداد محصولات معيوب و مرجوعي/ ميزان ضايعات/ دوباره

كاريها و …) 2 بهره وري (زمان چرخه! فاصله زماني بين تهيه مواد خام و تكميل محصول)/ كارايي كاركنان/

كارايي دستگاه هاي توليدي/ ميزان ضايعات و … 3 انعطاف پذيري: (زمان چرخه محصول) 4 آمادگي دستگاهها

(زمان بيكاري/ ظرفيت دستگاه و ميزان فعاليت و…) 5 ايمني (تعداد حوادث)

4 عوامل مربوط به يادگيري و ابداعات: 1 نوآوري در مجهول 2 توليد به موقع محصول 3 توسعه مهارتها 4

رعايت اصول اخلاقي در بين كارمندان 5 صلاحيت حرفه اي

Management accounting Dr nikbakht [Year] سوالات حسابداری

5 ساير عوامل: روابط با نهادهاي دولتي

عوامل بالا در موفقيت شركت مهمند براي اينكه مشخص شود هر كدام از اين موارد چگونه در موقعيت شركت

دخالت دارند و معيارهايي كه به شركت امكان كنترل حركتش به سوي دستيابي به اهداف استراتژيك را مي

دهد تعيين گردند.

در شركت خودروسازي : مشتري مداري / كرامت انساني / مشاركت كاركنان / مسئوليت پذيري / خلاقيت و

نوآوري/ تكنولوژي روز/ رضايت ذينفعان/ جامعه و محيط زيست جزء عوامل اصلي موفقيت مي باشد كه هدف

آن توليد عرضه خودرو سواري با بيشترين انطباق با نياز مشتريان بازار ايران با استفاده از تكنولوژي روز مي باشد.

سوال 8) چهار عامل اصلي ايجاد موفقيت براي يك موسسه مالي  اعتباري را نام ببريد.

جواب  1 مؤسسه مالي اعتباري علاوه بر جنبه هاي مالي كه شامل سودآوري ونقدينگي و ارزش بازار و فروش

خدماتش مي باشد عوامل غيرمالي نظير 2 كيفيت بالايي خدمات (از طريق ديجيتال كردن خدمات و …) 3

رضايت مشتري 4 ابتكار در نحوه ارائه خدمات جديد به مشتريان 5 موقعيت و جايگاه موسسه در جامعه و در بين

رقبا

—————————————————-

سوال 9) چهار عامل اصلي ايجاد موفقيت براي يك تعميرگاه كوچك خودرو را نام ببريد.

جواب : ا- سودآوري/ نقدينگي/ فروش/ ارزش بازار← به جنبه سودآوري (مالي) اهميت مي دهد.

2 ارائه خدمات با كيفيت و تحويل به موقع و رضايت مشتريان (مشتري مداري)

3 استفاده از كيفيت بالاي محصولات در تعميرگاه كه منجر به كاهش ضايعات در بلندمدت مي شود.

4 مسئوليت پذيري و تكنولوژي روز و …

—————————————————-سوالات حسابداری

سوال 10 ) كارت ارزيابي متوازن چيست؟ چهار جنبه اصلي آن را نام برده و توضيح دهيد.

جواب  بهترين مرحله در تدين استراتژي هاي تجاري شركت است كه براي تقويت و حمايت از استراتژي

شركت و گزارش عوامل اصلي ايجاد موفقيت به مديران مربوط است. زماني كه تمركز سيستم اطلاعاتي شركت

Management accounting Dr nikbakht [Year]

براساس استراتژي آن (راهبري هزينه ي نمايد) مشخص شود، عوامل اصلي ايجاد موفقيت (مالي/ غيرمالي) با

اندازه گيري، جمع آوري و اغلب به شكل كارت ارزيابي متوازن گزارش مي شوند. اين كارت در برگيرنده تمام

عوامل اصلي ايجاد موفقيت شركت است (و از 4 جنبه عملكرد مالي / رضايت مشتري / فرايندهاي داخلي/

يادگيري و ابتكارات قابل بررسي است.) در اين كارت، عوامل موفقيت در سطوح مختلف شركت خرد شده و

ارزيابي مي شوند تا ارزيابي شودكه هر سطح تا چه حد در دستيابي به اهداف جزئي شده موفق عمل كرده است.

در طراحي اين كارت نيازهاي اطلاعاتي مديريت نظير به موقع بودن/ محرمانه بودن و سطح سازماني مناسب در

نظر گرفته مي شود.

1 جنبه مالي: هدف  1) كاهش هزينه ها← معيار سنجش: قيمت تمام شده محصولات شركت ← افزايش ارزش

سهام شركت

افزايش رشد درآمد شركت ← (EPS) 2) افزايش درآمدها ← معيار سنجش: سود هر سهم

ميزان دستيابي به اين اهداف سنجيده مي شود و ميزان افزايش و كاهش معيارها مشخص مي شوند و نهايتاً برنامه

ها و راهكارهاي ابتكاري براي دستيابي به مقدار كمي مذكور ارائه مي شوند.

2 جنبه فرايندهاي داخلي: فعاليتهايي كه به شركت مزيت رقابتي در بازار اعطا مي كند از طريق بهبود كارايي

عمليات كاهش فعاليتهاي غير اساسي/ بهبود و تحليل هزينه ها وهر موضوعي كه به عمليات كارا منجر شود.

3 جنبه نوآوري/ آموزشي و فراگير: ما را در ارائه يك موضوع استراتژيك تعريف شده در جنبه فرآيندهاي

داخلي پشتيباني وتقويت مي كند از طريق (شايستگي وداشتن دانش فني/ نوآوري و تكنولوژي/ آموزش براي

مديريت هزينه ها)

4 جنبه مشريان: از طريق جذب مشتريان/ پيش گامي در قسمت گذاري/ ارائه خدمات به موقع علاوه بر انتخاب و

اجراي يك استراتژي رقابتي مناسب توجه به 3 عنصر هزينه/ كيفيت/ زمان در موفقعيت شركتها مؤثرند.

—————————————————-

سوال 11 ) استفاده از كارت ارزيابي متوازن با استفاده صرف از معيارهاي مالي را مورد مقايسه قرار دهيد.

Management accounting Dr nikbakht [Year]

جواب  ابتدا بايد زنجيره استراتژي را تكميل كرد واطمينان حاصل كرد كه كل اجزاي استراتژي با هم انطباق

دارند. همچنين كل مشاركت كنندگان در سازمان بايستي قادر به بررسي و اجراي زنجيره استراتژي باشند. هدف

محدود كردن موضوعها و زنجيره ها به چند سطح استراتژيك اساسي مي باشد. به شكلي كه كلي تعداد موضوع

باشند تا به « جنبه مالي » 25 موضوع باشد ونهايتاً در ارتباط با موضوع مربوط به – ها در زنجيره نبايد بيش از 20

عنوان موضوعهاي استراتژيك شناخته شود يعني فقط افزايش ارزش سهام شركت و افزايش نرخ رشد درآمد

شركت مهم مي باشد و تمركز بر گزارشات مالي و تحليل هزينه ها، استانداردسازي و هزينه هاي استاندارد مي

باشد و اطلاعات استراتژيك در آن نقش ندارد و احتمال انحراف از جريان رقابتي وجود دارد و مديريت اقدام

به تصميماتي مي گيرد كه با اهداف و استراتژي شركت ناسازگار است يا در انتخاب نوع محصول و انتخاب

مشتريان اشتباه مي كند و …

سوال 12 ) تجزيه و تحليل زنجيره ارزش را شرح دهيد.

جواب  تجزيه و تحليل زنجيره ارزش يك ابزار تحليل استراتژيك براي درك بهتر مزيت هاي رقابتي شركت.

زنجيره ارزش 1 در شركت توليدي: با توسعه محصول قديمي يا طراحي محصول جديد شروع و با خريد مواد/

توليد محصول/ فروش و خدمات پس از فروش خاتمه مي يابد.

2 در شركت خدماتي: با دريافت تقاضا از سوي مشتري شروع و با انجام يكسري فعاليتها و خدمات براي جلب

رضايت مشتري خاتمه مي يابد. (بدليل اينكه جريان فيزيكي قابل رؤيت ندارند توضيح زنجيره ارزش مشكل

است).

واژه زنجيره ارزش به اين دليل استفاده مي شود كه هدف از هر فعاليت افزايش ارزش محصول يا خدمات از

ديد مشتري است. تجزي ه و تحليل زنجير ه ارزش ب ر كل زنجير ه ارزش محصول ا ز طراحي گرفت ه ت ا توليد و

خدمات پس از فروش محصول متمركز است. مفهوم تجزيه و تحليل اين است كه با بررسي دقيق هر يك از

فعاليتهاي موجود در زنجيره ارزش مي توان فعاليتهايي كه شركت از ديدگاه رقابتي بيشترين يا كمترين توفيق را

دارند مشخص كرده و روي آنها برنامه ريزي كرد:

به تجزيه و تحليل هزينه (فعاليتهاي قبل از توليد محصول= فعاليتهاي بالادستي ← مديريت زنجيره تأمين

Management accounting Dr nikbakht [Year] سوالات حسابداری

به تجزيه و تحليل هزينه (فعاليتهاي بعد از توليد محصول= فعاليتهاي پايين دستي ← تجزيه و تحليل سودآوري

تعيين اينكه كدام بخش يا بخش هاي زنجيره ارزش بايد انتخاب شوند يك تجزيه و تحليل استراتژيك مبتني بر

مديريت رقابتي شركت است يعني جايي كه شركت مي تواند بهترين ارزش را براي مصرف كننده نهايي با

كمترين هزينه ممكن فراهم كند و 3 مرحله دارد كه شامل:

1 شناسايي فعاليتهاي زنجيره ارزش: از ديد مشتري داراي ارزش مي باشد و قابليت فروش در بازار را داراست،

يعني نتيجه فعاليت را مي توان در بازار فروخت.

2 شناسايي محركهاي هزينه فعاليتهاي داراي ارزش افزوده: عاملي كه سطح كل هزينه را تغيير مي دهد و عامل

ايجاد كننده هزينه است (شناسايي عوامل اصلي ايجاد شده هزينه در هر فعاليت)

3 ايجاد يك مزيت رقابتي براي شركت از طريق كاهش هزينه ها يا اضافه كردن

1)شناسايي مزيت رقابتي (رهبري هزينه/تمايز)

2) شناسايي فرصتهاي موجود براي ايجاد ارزش افزوده

3) شناسايي فرصتهاي موجود براي كاهش هزينه ها

4) استفاده مفيد از ارتباط بين فعاليتها در زنجيره ارزش

از تجزيه و تحليل زنجيره ارزش مي توان براي تعيين اينكه در چه نقاطي هزينه ها را مي توان كاهش داد يا بر

ارزش زنجيره ارزش سازمان اضافه نمود استفاده كرد: مرحله 1) تدوين مأموريت اجتماعي و ارائه خدمات لازم

براي برآورده ساختن نيازهاي عمومي سازمانهاي غير انتفاعي است مرحله 2) تأمين منابع براي سازمان اعم از

پرسنل و تجهيزات مورد نياز است. مرحله 3 و 4) راه اندازي سازمان و ارائه خدمت به مشتريان

—————————————————-

تمرين 1

جواب  الف: شركت نورافزا از استراتژي تمايز استفاده مي كند زيرا محصولاتي كه توليد مي كند با كيفيت

منحصر به فرد و متمايز هستند. پيشنهاد مي شود با مواد باقيمانده از خط توليد كلاسيك همه مواد مصرف شده و

محصولات كلاسيك را براي آخرين بار توليد و سپس اين خط متوقف گردد و از امكانات آن براي گسترش خط

Management accounting Dr nikbakht [Year]

جديد (لامپ كم مصرف) استفاده گردد و نيروهاي اين بخش تحت آموزش قرار گرفته و در ساير بخش ها

استفاده شوند تا تجربه خودشان را در اختيار آنها قرار دهند.

قوت؛ مرغوبيت كالا و تجربه و تخصص كاركنان مي باشد. :S : ب

ضعف؛ نبود تقاضاي كافي براي محصولات خط كلاسيك :W

فرصتها؛ افزايش تقاضا براي لامپ كم مصرف :O

تهديدها؛ استفاده از خط سنتي كه بايستي تعليل گردد. :T

ج: زنجيره ارزش،

فعاليت ارزشي

خط قديم فعاليت كند

خط جديد جايگزين قديم

شود

1 خريد مواد اولي

2 تهيه محصولات جديد

3 بازاريابي

احتياجي به خريد مواد

اوليه نمي باشد بايستي

خط جديد جايگزين كند

نياز دارد

بايستي مواد جديدي

خريداري شود

آموزش به پرسنل قديمي /با

توجه افزايش قيمت برق

مصرفي، توليد لامپ كم مصرف

به بازاريابي نياز ندارد.

د: كارت ارزيابي متوازن

منظر مالي

اهداف كلي

معيارها

اهداف كمي

برنامه (پيشنهاد)

افزايش سودآوري

كارخانه

كاهش هزينه در خط

كلاسيك افزايش

درآمد در خط جديد

كاهش 30 % در سال

افزايش 20 % در سال

آموزش به كارگران

قديمي و تعطيلي خط

كلاسيك

منظر مشتريان

Management accounting Dr nikbakht [Year] سوالات حسابداری

اهداف كلي

معيارها

اهداف كمي

برنامه (پيشنهاد)

جلب رضايت مشتريان

سنجش ميزان رضايت

افزايش 20 % در سال

برگزاري جلسات با

مشتريان و آگاه شدن

از مشكلات و نيازهاي

آنان

تمرين 2

جواب – الف: مي تواند تركيبي از 2 استراتژي رقابتي رهبري هزينه و تمايز باشد. همچنين بعنوان ابزار بهينه

كاوي يا تراز نسبي توسط حسابرسين استفاده مي شود زيرا الگوي ساير شركتها مي باشد.

ب: زنجيره ارزش

فعاليت ارزشي

تنها كار مي كند

تعامل با سازندگان قطعات

ساخت دوربين

ممكن است تنوع در

محصولاتش نباشد و محصولاتش

امكانات پيشرفته را نداشته باشند

مي توانند محصولات جديد،

متنوع، پيشرفته و طبق سلايق

مشتريان توليد كند و در رقابت

هم موفق شود

اين شركت بايستي دامه فعاليتهايش را گسترش داده و شركتهاي توليد كننده دوربين را تحت سلطه خود بگيرد و

از اين طريق سطح وسيعي از بازار را قبضه كرده و بتواند هزينه هاي بالاي خود را پوشش داده و به سود بيشتري

برسد.

—————————————————-

تمرين 3

جواب – الف: استراتژي اين شركت تركيبي مي باشد يعني شركت سعي در كيفيت بالاي محصول و تحميل

كمترين هزينه به مشتريانش دارد. دلايل استفاده از انواع كارتن براي بسته بندي كالا استفاده از مواد ارزان و در

Management accounting Dr nikbakht [Year]

دسترس بودن، چاپ پذيري، قابليت استفاده از تبليغات، بازيافت آني مي باشد. رويكردي است كه طي آن

« بستر كارت متوازن با يك سيستم اندازه گيري عملكرد » استراتژي سازمان با مشاركت سطوح مختلف سازمان

استراتژي سازمان به اهداف استراتژيك، اهداف كمي شاخص هاي اجرا نشده است.

ب: زنجيره ارزش

فعاليت ارزش

صنعت مقواسازي

صنعت بسته بندي

توليد مقوا براي بسته بندي

تنوع در محصولاتش نيست و

امكان پيشرفت زيادي وجود

ندارد

مي توانند هر نوع

محصولي را با هر نوع

بسته بندي رنگارنگ و

طبق سلايق مشتريان مي

تواند در بازار رقابتي

پيشرفت كند

اين شركت بايستي فعاليت خود را در زمينه بسته بندي گسترش بدهد و با شركتهاي بسته بندي ديگر رقابت نموده

و آنها راتحت سلطه خود قرار دهد يعني قبضه بازار را بدست بگيرد و با اين استراتژي هزينه هاي خود را كاهش

داده و به سود بيشتري برسد.

ج: چشم انداز شركت كارتن: اقتصادي نمودن فعاليت هاي شركت در ايجاد مزيت رقابتي در جهان

1) از منظر مشتريان: جلب رضايت مشتري و جذب مشتري/ تقويت تكريم ارباب رجوع/ كيفيت بازار خدمات به

مشتري/ ارائه خدمات به موقع پيش گامي در قيمت گذاري

2) از منظر مالي: افزايش سودآوري شركت/ كاهش↓ و افزايش↑/ ايجاد حساسيت براي كاهش هزينه و انجام

تبليغات مؤثر براي ↑ افزايش درآمد فروش/ افزايش ارزش سهام در بازار رقابتي/ افزايش نرخ رشد درآمد

شركت.

Management accounting Dr nikbakht [Year]سوالات حسابداری

3) از منظر فرآيندهاي داخلي: استقرار سيستم مكانيزه و متنوع براي بسته بندي هاي رنگارنگ و …/ بدست آوردن

كارايي و سودآوري/ ميزان ضايعات را به حداقل رساندن / توسعه مديريت منابع انساني و كاهش فعاليتهاي

غيرانساني/ بهبود كارايي عمليات/ بهبود و تقليل هزينه ها

4) از منظر نوآوري/ آموزش/ فراگيري: گسترش فعاليتهاي تحقيق و نوآوري و استقرار نظام سازمانهاي يادگيرنده/

تعداد كاركنان با هر مدارك تجربي عالي/ تعداد تحقيقات و پروژه هاي كارپروي افزايش يابد/ اشاعه نظام

سيستمي/ نهادينه كردن ارتباط شايستگي و داشتن تلاش فني/ نوآوري و تكنولوژي/ آموزش براي مديريت هزينه

ها

—————————————————-

تمرين 4

فعاليت هاي داراي

ارزش

راهكارهاي 1) استفاده از

خطوط هوايي قديمي

راهكار 2) خريد قطعات از شركتهاي

خارجي

خريد مواد اوليه،

تهيه قطعاتي كه خود

شركت مي تواند آنها

را بسازد،

مونتاژ

اين مرحله از تجزيه و

تحليل زنجيره ارزش وارد

نمي شود

شركت 10000 تومان براي

خريد هر قطعه پرداخت

مي كند

هزينه عمليات توليد

(مونتاژ) هر قطعه محصول

100 تومان است

اين مرحله در تجزيه و تحليل زنجيره

ارزش وارد نمي شود

شركت قطعات را با صرف هزينه 5000

تومان براي هر قطعه و سرمايه

1 تومان در هر ماه /000/ گذاري 000

مي تواند بسازد.

هزينه عمليات توليد (مونتاژ) هر قطعه

محصول 1000 تومان است.

با شركت ديگري قرارداد بسته مي

Management accounting Dr nikbakht [Year] سوالات حسابداری

بازاريابي، توزيع و

سرويس دهي

هزينه ماهيانه بازاريابي،

توزيع و سرويس دهي

5 تومان /000/ برابر 000

است

شود كه به ازاء فروش هر قطعه از

محصولات (آلومينيوم در توليد بدنه

هواپيما) 1500 تومان بابت انجام

فعاليتهاي بازاريابي به آن شركت

پرداخت شود.

—————————————————-سوالات حسابداری

تمرين 5

:

الف  با انجام تجزيه و تحليل زنجيره ارزش به مديران شركت موج در خصوص ساخت يا خريد قطعات ونيز

تصميم گيري براي واگذاري عمليات بازاريابي، توزيع و سرويس دهي به شركت ديگر كمك كنيد.

ب  اين شركت بايد به خريد قطعات ادامه دهد يا آنها را خودش توليد كند؟ پاسخ خود را توضيح دهيد.

ج  آيا اين شركت بايد بازاريابي، توزيع، و سرويس دهي به مشتريانش را خودش انجام دهد يا اينكه اين عمليات

را به شركت ديگري واگذار نمايد؟ پاسخ خود را توضيح دهيد.

فعاليت هاي

داراي

ارزش

راهكار 1) تداوم فعاليت به شكل كنوني

راهكار 2) توليد قسمتي از قطعات

بوسيله خودش و واگذاري كار

بازاريابي و سرويس دهي

1 خريد

مواد اوليه

بي تأثير

بي تأثير

2 تهيه

اگر قطعه را توليد نكند بايستي براي هر

اگر قطعه را خودش توليد كند هزينه

Management accounting Dr nikbakht [Year] سوالات حسابداری

قطعاتي كه

خودش مي

تواند بسازد

130 ريال / قطعه هزينه اي معادل 000

بپردازد

اي معادل

(500?80)+35000=75000

3 مونتاژ

110 ريال / براي مونتاژ بايستي 000

هزينه كند

110 ريال / براي مونتاژ بايستي 000

هزينه كند

4 بازاريابي

و توزيع

اگر خودش انجام دهد ديگر صرفه

جويي ندارد يعني هزينه اي معادل

125/000 ريال صرفه جويي دارد

با انعقاد قرارداد شركت ديگر و يا

واگذاري هزينه اي معادل

105?500=52/500

5 كل

هزينه هاي

مربوط به

تفكيك

(130?500)+125/000=190/000

127/500<190/000

(75/000+52/500)=127/500

ب: با توجه به نتايج بدست آمده از تجزيه و تحليل زنجيره ارزش اگر خود شركت اين قطعات را بسازد به نفع آن

55 ريال سود مي برد. / 190 ) يعني 000 /000-127/ مي باشد و چيزي خود ( 500

ج: با توجه به نتايج بدست آمده از تجزيه و تحليل زنجيرهارزش اگر عمليات بازاريابي توزيع و سرويس دهي به

125/ مشتريان را به شركت ديگر واگذار كند سود بيشتري مي برد زيرا هزينه بازاريابي براي خود شركت 000

72 شركت بيشتر سود /500 =(125/000-25/ 52 و به اندازه اختلاف يعني ( 500 / ريال و هزينه انعقاد قرارداد 500

مي برد.

—————————————————-

——————————-

پاسخ سؤالات و تمرينات فصل 3

Management accounting Dr nikbakht [Year]

سوال 1) اطلاعات هزينه هاي مربوط، در انجام كدام وظايف مديرسوالات حسابداری يت كاربرد دارند؟

جواب – هزينه هاي مربوط است كه در آينده رخ دهد وانتخاب هر راهكار بتواند باعث وقوع يا عدم وقوع آن

شود. مفهوم هزينه مربوط زماني كاربرد دارد كه تصميم گيرنده (مديريت) بخواهد از بين 2 يا چند راهكار يكي

را انتخاب نمايد. فرد تصميم گيرنده براي اينكه بتواند تعيين كند كدام راهكار بهتر است بايد ابتدا مشخص كند

كدام راهكار منفعت بيشتري (معمولاً ريالي) دارد ← بنابراين مدير نيازمند اطلاعاتي در خصوص هزينه هاي

مربوط به تصميمي است كه مي خواهد اخذ نمايد. هزينه هاي مربوط در انجام 3 وظيفه اصلي مديريت كه شامل

هزينه يابي محصول/خدمت/برنامه ريزي و تصميم گيري/ كنترل عمليات و مديريت است.

سوال 2) تفاوت هزينه هاي مستقيم و غيرمستقيم را با ارائه يك مثال از هر كدام توضيح دهيد.

جواب – هزينه مستقيم؛ هزينه هايي كه به راحتي و با شيوه اقتصادي و مقرون به صرفه به يك مخزن هزينه يا يك

موضوع هزينه قابل رديابي است: هزينه پارچه در دوخت لباس/ هزينه چرم در ساخت كفش هزينه مستقيم اند

زيرا هزينه پارچه و چرم را مستقيماً و براحتي در هر لباسي يا كفشي كه توليد مي شود قابل رديابي است هزينه

تهيه غذاي مسافر در خطوط هواپيمايي؛ هزينه مستقيم است. (محرك هزينه براي هزينه هاي مستقيم عبارتنداز

تعداد واحدهاي آن موضوع هزينه)

هزينه غيرمستقيم: روشي ساده و اقتصادي براي رديابي يك هزينه غيرمستقيم به مخزن هزينه يا موضوع هزينه

وجود ندارد: هزينه برق مصرفي در كارخانه توليد كفش، هزينه غيرمستقيم است چون براي ساخت هر جفت

كفش مقرون به صرفه نيست كه مشخص شود چقدر برق مصرف شده است./ هزينه سرپرستي كاركنان توليد/

هزينه آب/ هزينه برق/ گاز/ تلفن/ هزينه سوخت هواپيما مصرف شده است ولي هزينه سوخت براي هر پرواز

هزينه مستقيم است. (تخصيص هزينه هاي غيرمستقيم را با كمك محركهاي هزينه انجام مي دهند.)

—————————————————-

سوال 3) آيا تمام هزينه هاي مستقيم، متغيرند؟ توضيح دهيد.

Management accounting Dr nikbakht [Year]سوالات حسابداری

جواب – هزينه هاي مستقيم (مواد مستقيم و دستمزد مستقيم) متغير مي باشند يعني هر هزينه مستقيمي متغير است

اما هر هزينه متغيري مستقيم نيست. مثلاً هزينه سربار كارخانه كه متغير مي باشد ولي جزء هزينه هاي مستقيم نمي

باشند.

سوال 4) آيا مي توان گفت كه تمام هزينه هاي ثابت، غيرمستقيم هستند؟ توضيح دهيد.

جواب – هر هزينه ثابتي غيرمستقيم است ولي هر هزينه غيرمستقيمي ثابت نيست مثلاً هزينه اجاره و هزينه

استهلاك ساختمان جزء هزينه غيرمستقيم مي باشد. مانند هزينه روغن كاري ماشين آلات

سوال 5) محرك هزينه را تعريف كنيد.

جواب – محرك هزينه: هر عاملي كه باعث تغيير در سطح هزينه كل شود. محرك هزينه مي تواند مالي (ريالي)

يا غيرمالي باشد.

مثلاً عامل هزينه توزيع و فروش ↑ تعداد آگهي تبليغاتي

عامل هزينه توليد مي تواند ↓ تعداد دفعات راه اندازي ماشين آلات

محرك هزينه براي شركتهايي كه بر مبناي استراتژي رهبري هزينه به رقابت مشغولند، بسيار مهم است.

—————————————————-

سوال 6) تفاوت بين هزينه هاي ثابت و متغير را بيان نماييد.

جواب – هزينه هاي ثابت؛ هزينه هايي كه با تغيير در سطح يامحرك هزينه، بدون تغيير باقي مي مانند اما نرخ

براي هر واحد از محرك هزينه تغيير مي كند. بعبارت ديگر هزينه هاي ثابت در كل ثابت بوده اما به ازاي هر

واحد از محرك هزينه متغير مي باشند. هزينه اجاره هزينه استهلاك ساختمان جزء اين گروه مي باشند.

سطح فعاليت

هزينه

نمودار هزينه ثابت كل

سطح فعاليت

هزينه

نمودار هزينه ثابت هر واحد

Management accounting Dr nikbakht [Year] سوالات حسابداری

هزينه متغيير: هزينه هايي كه متناسب با تغيير سطح فعاليت، به طور خطي تغيير مي كند. سطح فعاليت بعنوان يك

محرك هزينه تلقي مي شود. منظور از محرك هزينه، نوعي فعاليت است كه باعث ايجاد هزينه مي شود. به طور

خلاصه جمع هزينه هاي متغير متناسب با حجم فعاليت افزايش ياكاهش مي يابد اما نرخ هزينه متغير براي هر

واحد از سطح فعاليت ثابت باقي مي ماند. مواد مستقيم نمونه اي از هزينه هاي متغير مي باشد.

—————————————————-

سوال 7) هزينه هاي پلكاني را تعريف كرده و يك مثال بزنيد.

جواب – هزينه هاي پلكاني: برخي از هزينه ها به شكل پلكاني با افزايش در حجم فعاليت، افزايش مي يابند

اينگونه هزينه ها را اصطلاحاً هزينه هاي نيمه ثابت مي نامند مثلاً هزينه پلاكاني حقوق و دستمزد كارگري مي

باشد كه در طول روز تعداد 300 واحد محصول توليد مي كند اما اگر قرار باشد تعداد توليد افزايش يابد، به

ازاي حداكثر 300 واحد محصول بعدي نياز به استخدام يك كارگر ديگر مي باشد. در چنين حالتي هزينه ها به

صورت پلكاني افزايش مي يابد.

—————————————————-

سوال 8) دامنه مربوط را تعريف نموده و كاربرد آن را توضيح دهيد.

جواب – در رابطه با طبقه بندي هزينه ها بر حسب رفتار وگرايش آنها 2 فرض وجود دارد: الف) فرض وجود

دامنه مربوط: به اين نكته اشاره دارد كه ثابت و متغير بودن هزينه ها نيز تغيير كنند.

سطح فعاليت

هزينه

نمودار هزينه متغير كل

سطح فعاليت

هزينه

نمودار هزينه ثابت هر واحد

سطح فعاليت

هزينه

نمودار هزينه نيمه ثابت كل

سطح فعاليت

هزينه

نمودار هزينه نيمه ثابت هر واحد

Management accounting Dr nikbakht [Year] سوالات حسابداری

ب) فرض وجود دامنه دامنه زماني: دامنه زماني به اين نكته اشاره دارد كه نوع رفتار هزينه ها هميشگي نيست بلكه

مربوط به يك دوره زماني مشخص است چه بسا ممكن است در يك دوره زماني ديگر، رفتار برخي از اقلام هزينه

دچار تفسير شود.

سوال 9) منظور از هزينه هاي تبديل وهزينه هاي اوليه چيست؟

جواب – هزينه ها (بهاي) اوليه؛ جمع هزينه مواد مستقيم و هزينه دستمزد مستقيم است يعني دونوع هزينه اي كه

مستقيماً قابل ره گيري با يك محصول است./ هزينه (بهاي) تبديل به جمع هزينه دستمزد مستقيم و هزينه سربار

ساخت اشاره دارد بعبارت ديگر بهاي تبديل شامل هزينه هاي تحمل شده جهت تبديل مواد اوليه به محصول مي

باشد.

—————————————————-

سوال 10 ) با تغيير محرك هزينه چه تغييري در جمع كل هزينه هاي ثابت، هزينه متغير هر واحد و هزينه ثابت هر

واحد رخ مي دهد؟

جواب – محرك هزينه نوعي فعاليت است كه باعث ايجاد هزينه مي شود مثلاً حجم فعاليت؛ محرك هزينه است

باقي Cte ، هزينه متغير كل با حجم فعاليت افزايش يا كاهش مي يابد اما نرخ هزينه متغير هر واحد از سطح فعاليت

مي ماند.

هزينه ثابت با تغيير در سطح فعاليت يا محرك هزينه بدون تغيير باقي مي مانند اما نرخ آنها براي هر واحد از

محرك هزينه تغيير مي كند يعني هزينه هاي ثابت در كل ثابت بوده و اما به ازاي هر واحد از محرك هزينه،

متغيير مي باشند.

—————————————————-

سوال 11 ) منظور از هزينه نهايي چيست؟

Management accounting Dr nikbakht [Year] سوالات حسابداری

جواب – اصطلاح هزينه نهايي براي توضيح هزينه هاي اضافي به كار مي رود كه به ازاي يك واحد افزايش

درمحرك هزينه رخ مي دهد. براساس فرض خطي بودن هزينه در دامنه مربوط، مفهوم هزينه نهايي معادل

مفهوم هزينه متغير واحد است.

—————————————————-

سوال 12 ) تفاوت بين هزينه محصول و هزينه دوره را توضيح دهيد.

جواب – هزينه محصول بالاي يك شركت توليدي شامل مخارج ضروري جهت تكميل محصول در مراحل

توليدموجود در زنجيره ارزش است كه بهاي تمام شده محصول را رقم مي زند وشامل مواد مستقيم/ دستمزد

مستقيم و سربار است.

هزينه محصول در يك شركت بازرگاني همان بهاي تمام شده كالاي خريداري شده است كه شامل قيمت خريد

كالا بعلاوه هزينه حمل آن توسط خريدار است. ساير مخارجي كه براي اداره شركت و فروش محصول پرداخت

مي شوند، در دوره اي كه واقع مي شوند بعنوان هزينه در نظر گرفته مي شوند به همين خاطر به آن هزينه دوره

مي گوئيد كه شامل هزينه هاي عمومي و اداري و فروش هستند كه براي اداره شركت پرداخت مي شوند و

بطور مستقيم يا غيرمستقيم به فرآيند توليد محصول در شركتهاي توليدي خريد كالا براي فروش مجدد در

شركتهاي بازرگاني ارتباط ندارند. هزينه تبليغات، پردازش اطلاعات و هزينه حقوق مديران و كاركنان اجرايي،

نمونه هاي از هزينه هاي دوره هستند. گاهي اوقات به هزينه هاي دوره در شركتهاي توليدي و بازرگاني هزينه

عملياتي يا هزينه اداري و فروش مي گويند و در شركتهاي خدماتي به اين هزينه ها! هزينه هاي عملياتي مي

نامند.

—————————————————-

سوال 13  تفاوت بين بهاي تمام شده كالاي فروخته شده و بهاي تمام شده كالاي تكميل شده را بيان كنيد.

جواب – در شركتهاي توليدي محاسبه بهاي تمام شده كالاي فروخته شده طي 2مرحله محاسبه مي شود: 1)بهاي

تمام شده كالاي تكميل شده محاسبه شده و 2) مانده موجودي كالاي تكميل شده اول دوره به بهاي تمام شده

Management accounting Dr nikbakht [Year] سوالات حسابداری

كالاي تكميل شده (محاسبه شده در مرحله 1) جمع شده وموجودي كالاي آماده فروش محاسبه مي شودوسپس

موجودي كالاي ساخته شده آخر دوره از آن كسر مي شودتا بهاي تمام شده كالاي فروخته شده بدست آيد.

—————————————————-

سوال 14 ) سه نوع حساب موجودي كالا در يك شركت بازرگاني را نام ببريد.

جواب – 3 نوع حساب موجودي كالا در شركتهاي توليدي وجود دارند.

1 موجودي مواد اوليه 2 موجودي كالاي در جريان ساخت 3 موجودي كالاي تكميل شده

در شركتهاي بازرگاني: اين شركتها كالا را خريداري كرده و به حساب موجودي كالا منظور مي كنند وهنگامي

كه كالا را فروختند آنرا به حساب بهاي تمام شده كالاي فروش رفته منقل مي كنند.

1 موجودي كالاي (ابتداي دوره و پايان دوره) 2 خريد كالا طي دوره 3 موجودي كالاي تكميل شده

—————————————————-

سوال 15 ) اطلاعات مديريت هزينه بايد مربوط، بموقع و دقيق باشد، هر يك از اين سه ويژگي را توضيح داده و

بگوييد كداميك مهمتر است؟

جواب – هزينه مربوط: هزينه آندسته از عوامل و فعاليتها كه به طور بالقوه در تصميم گيريهانقش اساسي دارند مثلاً

در تصميم گيري نسبت به ساخت يا خريد يك محصول، بهاي مواد اوليه جهت ساخت جزء هزينه هاي مربوط

است 2 ويژگي دارد.

1 مقدار آن براي راهكارهاي مختلف متفاوت است.

2 در آينده رخ مي دهد ← چون هزينه هايي كه هم اكنون واقع شده اند با

شركت متعهد به پرداخت آنهاست نامربوطند و انتخاب هر راهكار تفاوتي در ميزان هزينه ايجاد نمي كند.

اطلاعات زماني در تصميم گيري مفيد واقع مي شوند كه داراي ويژگيهاي زير باشد:

1 دقت 2 به موقع بودن

چون اطلاعات غير دقيق مي تواند باعث گمراهي و اتخاذ تصميمات نادرست و پر هزينه شود پس از يك سيستم

كنترل داخلي اثربخش استفاده مي شود كه جلوي هرگونه اشتباه يا تقلب گرفته شود.

Management accounting Dr nikbakht [Year] سوالات حسابداری

به موقع بودن عامل مهم مي باشد چون هزينه تأخير در ارائه اطلاعات مي تواند بسيار پر هزينه باشد. هزينه تهيه

اطلاعات تابعي از ميزان دقت و به موقع بودن و ميزان تفصيلي بودن اطلاعات تهيه شده است. يعني تهيه اطلاعات

نيازمند صرف هزينه است اما اين هزينه با منافع حاصل از به كارگيري اطلاعات بايد مقايسه شود. در صورتي كه

اين منافع بيشتر از بهاي تهيه آن باشد تهيه اطلاعات توجيه اقتصادي دارد و نسبت به تهيه آن اقدام مي شود.

—————————————————-

سوال 16 ) منظور از هزينه هاي مربوط چيست؟

جواب – هزينه مربوط: هزينه آندسته از عوامل و فعاليتها كه به طور بالقوه در تصميم گيريها نقش اساسي دارند

مثلاً در تصميم گيري نسبت به ساخت يا خريد يك محصول، بهاي مواد اوليه جهت ساخت، جزء هزينه هاي

مربوطاست 2 ويژگي دارد.

1 مقدار آن براي راهكارهاي مختلف؛ متفاوت است. 2 درآينده رخ مي دهد← چون هزينه هايي كه هم

اكنون واقع شده اند يا شركت متعهد به پرداخت آنها ست نامربوطند و انتخاب هر راهكار تفاوتي در ميزان هزينه

ايجاد نمي كند.

—————————————————-

سوال 17 ) هزينه فرصت و هزينه ريخته شده را توضيح دهيد.

جواب – هزينه فرصت از دست رفته: هزينه فرصتي كه در پي قبول يك كار از دست مي دهيم عبارتند از ارزش

فرصت از دست دادن انجام كاري ديگر در همان محدوده زماني. براي مثال شخصي كه ادامه تحصيل را به جاي

ورود به بازار كار انتخاب مي كند، ادامه تحصيل براي او هزينه از دست دادن فرصت ورود به بازار كار را به

همراه دارد كه اين هزينه برابر است با درآمدي كه اگر به جاي تحصيل، كار مي كرد، مي توانست بدست آورد.

هزينه ريخته شده: هزينه هايي هستند كه در گذشته اتفاق افتاده اند و انتظار مي رود در آينده تغيير كنند بنابراين

اين نوع هزينه ها بر تصميمات آتي اثر ندارند. هزينه تحصيل يك دارايي كه قبلاً خريداري شده است نمونه

بارزي از هزينه هاي ريخته شده مي باشد.

سوال 18 ) آيا مي توان مديران را مسئول هزينه هايي دانست كه مستقيماً در كنترل آنها نيست؟ چرا؟

Management accounting Dr nikbakht [Year]

جواب – 2 ديدگاه در خصوص اهميت هزينه هاي قابل كنترل وجود دارد.

يك ديدگاه اين است كه مدير و كاركنان تنها مسئول هزينه هايي هستند كه قادر به كنترل شان مي باشند. اين

ديدگاه موافق اين نظر است كه مسئول دانستن مديران در قبال تفسير هزينه هايي كه خارج از كنتر آنهاست

امري غيرمنصفانه مي باشد. ديدگاه دوم اين است كه بسياري از هزينه هاي غيرقابل كنترل، نظير هزينه هاي

عمومي و اداري شركت در حقيقت توسط همه مديران قابل كنترل هستند. بنابراين نمايش اين هزينه ها در

گزارش هزينه مديران پيام روشني دارد و آن اين است كه در صورت كنترل مناسب اين هزينه ها، شركت منتفع

خواهد شد.

—————————————————-

سوال 19 ) چند نوع هزينه متغير و ثابت براي خط هواپيمايي ماهان نام ببريد.

جواب:

هزينه ثابت

هزينه متغير

هزينه استهلاك قطعات هواپيما خطوط

هوايي/ هزينه آب/برق/ سوخت/ هزينه

نگهداري خطوط هوايي/ هزينه دستمزد

ثابت پرسنل و خدمه فرودگاه

آلومينيوم در توليد بدنه هواپيما/ هزينه

حقوق متغير خلبان بابت تعداد ساعت

پرواز/ هزينه صدور بليط براي هر يك از

خطوط هواپيمايي

سوال 20 ) چند هزينه ثابت و متغير براي يك سينما نام ببريد.

هزينه ثابت

هزينه متغير

هزينه اجاره ساختمان/ هزينه آب/ برق/ گاز/

تلفن/ هزينه تعمير و نگهداري سالن/ هزينه

استهلاك سالن

هزينه صدور بليط با فلم

هزينه حق نمايش فيلم بر مبناي فروش

—————————————————-

Management accounting Dr nikbakht [Year] سوالات حسابداری

13 ريال بخرد يا اينكه موتور سيكلت فعلي اش را با /500/ سوال 21 ) فرهاد مي تواند موتور سيكلتي به قيمت 000

9/995/ 2 ريال تعمرير كند. در حال حاضر او مي تواند موتور سيكلت فعلي اش را كه قبلا 000 /000/ پرداخت 000

6 ريال بفروشد . بيمه شخص ثالث براي دارندگان موتور سيكلت سالانه /000/ ريال خريده بود، حدوداً 000

1/000/000 ريال است. هزينه هاي مربوط در تصميم گيري فرهاد براي اينكه موتورش را تعمير كند يا يك موتور

جديد بخرد را مشخص نماييد.

جواب :

راهكار 1) خريد موتور سيكلت جديد

راهكار 2) تعمير موتور سيكلت قديمي

بهاي تمام شده

ماشين جديد

هزينه تعمير

بيمه شخص ثالث

6 ريال بدست مي آورد← تا بتواند ماشين جديد بخرد /000/ اگر ماشين را بفروشد 000

با بايد پرداخت كنديعني ( 5500000 به ضررش است)

8 هزينه دارد ← موتور جديد /500/000 ( راهكار 1

3 هزينه دارد ← تعمير ماشين /000/000 ( راهكار 2

پس اگر ماشين را تعمير كند در هزينه ها صرفه جويي شده است.

13/500/000

1/000/ 000

14/500/000

2/000/000

1/000/ 000

3/000/000

13/500/000

6/000/ 000

7/500/000+1/000/000

8/500/000

3/000/ 000

5/500/000

Management accounting Dr nikbakht [Year] سوالات حسابداری

-سوال 22 ) محسن بسيار علاقمند است كه يك شركت تايپ و تكثير تاسيس نمايد. اما بعنوان يك دانشجو تصميم

گرفته تا روي تحصيل خود متمركز شود. زيان از دست دادن سود بالقوه عدم تاسيس شركت تايپ و تكثير چه

نوع هزينه اي را براي محسن دارد؟ توضيح دهيد.

جواب – هزينه فرصت يعني منفت از دست رفته اي كه ناشي از انتخاب يك راهكار ازبين راهكارهاي مختلف

موجود است كه مانع از دريافت منافع حاصل از راهكارهايي ديگر مي شود ← سود بالقوه ناشي از عدم تأسيس

شركت تايپ و تكثير، هزينه فرصت از دست رفته براي تصميم محسن است. زماني كوتاه مدت عدم تأسيس

شركت تايپ و تكثير هر چند قابل محاسبه برحسب ريال است اما از نظر محسن ارزش چنداني ندارد.

200/ 400 ريال و موجودي كالاي پايان دوره آن 000 / سوال 23 ) اگر موجودي كالاي اول دوره شركتي 000

1 ريال كالا خريده باشد، بهاي تمام شده كالاي فروخته شده شركت چقدر است؟ /600/ ريال باشد، و شركت 000

موجودي كالاي اول دوره

+ خريد طي دوره

– موجودي پايان دوره

بهاي تمام شده كالاي فروش رفته

( تمرين 1

جواب:

چوب استفاده شده در مبلمان مستقيم/ متغير

حقوق سرپرست توليد مستقيم/ متغير

400/000

1/600/ 000

2/000/000

(200/000)

1/800/000

Management accounting Dr nikbakht [Year]

روغن روان كننده مصرف شده در دستگاهها غيرمستقيم/ ثابت

اجاره كارگاه غيرمستقيم/ ثابت

دستمزد كارگران بخش مونتاژ غير مستقيم/ ثابت

بيمه حوادث كارگران غير مستقيم/ ثابت

كاغذ سمباده غير مستقيم/ ثابت

پارچه استفاده شده براي رو مبلي مستقيم/ متغير

ماليات املاك غير مستقيم/ ثابت

استهلاك تجهيزات غير مستقيم/ ثابت

—————————————————-

( تمرين 2

جواب:

ب ت كالاي ساخته شده: U

180000= 95/000+ x⇒85/ دستمزد مستقيم 000 → دستمزد مستقيم+ مواد مستقيم= هزينه اوليه

215000= 85/000+ y⇒130/ سربار 000 → سربار+ دستمزد مستقيم= هزينه تبديل

ب ت كالاي ساخته شده U

مواد مستقيم مصرفي

دستمزد مستقيم

سربار

جمع بهاي عوامل توليد

+ كالاي در جريان ساخت ابتداي دوره

95/000

85/ 000

130/000

310/000

75/ 000

(65/000)

Management accounting Dr nikbakht [Year]

كالاي در جريان ساخت پايان دوره

بهاي تمام شده كالاي ساخته شده

—————————————————-

( تمرين 3

جواب :

نوبت دادن بيماران: مدت زمان نوبت دهي/ تعداد بيماراني كه نوبت مي دهيم

بررسي بيمه بيمار: مدت زمان بيمه بيمار/ مبلغ پرداختي بيمه تكميلي

پذيرش بيمار: تعداد بيماران پذيرش شده

آماده سازي/ اتاق بيمار: تعداد اتاق هاي آماده سازي بيمار

بررسي گزارش پزشك: تعداد گزارشات پزشك/ مخارج بررسي پزشك ميزان هزينه مواد مصرفي

تغذيه بيماران بستري: تعدد تغذيه بيماران

دستور انجام آزمايش: تعداد آزمايشات انجام شده

نقل و انتقال بيمار به آزمايشگاه: تعداد آزمايشات انجام شده زمان و مخارج نقل وانتقال بيمار

انجام آزمايشات: تعداد آزمايشات انجام شده

سفارش دارو: ميزان و تعداد داروهاي سفارش شده

تكميل گزارش بيمار: ميزان هزينه هاي بيمار

بررسيعلائم حياتي بيمار: تعداد بررسي علائم حياتي بيمار

آماده سازي بيمار براي عمل: هزينه مواد مصرفي براي آماده سازي بيمار

انتقال بيمار به اتاق عمل: ميزان مخارج انتقال بيمار به اتاق عمل

عمل جراحي: ميزان وقت صرف شده در جراحي ميزان لوازم مصرفي

تهيه صورتحساب بيمار: مبلغ صورتحساب

اخذ مخارج بيمارستان از بيمار (اگر بيمه نباشد): (مبلغ) ميزان هزينه عمل ومخارج بيمارستان

Management accounting Dr nikbakht [Year]

ترخيص بيمار: هزينه ترخيص بيمار 1 مبلغ پرداختي 2 بابت ترخيص

فرستادن صورتحساب براي شركت بيمه: هزينه ارسال صورتحساب و مبلغ صورتحساب

—————————————————-

( تمرين 4

جواب :

هزينه ماندن در ساري

هزينه آمدن به تهران

درآمد حقوق 3 ساله

()0102/000/00334/000/000=×

هزينه زندگي

()()73/200/00028/800/00036800/000=×

مخارج ماهيانه خودرو

()()60/600/00012/600/00036350/000=×

هزينه نقل مكان

()60/200/000400/000

شهريه سالانه دانشگاه

()18/000/00036/000/000=×

(700/000× 3) = 2/100/ مخارج سالانه كتاب 000

هزينه زندگي در تهران

()43/200/000361/200/000=×

هزينه ماهيانه خودرو

()75/900/00012/600/00036350/000=×

در طول 3 سال با صرف هزينه زندگي/ خودرو –

باز ماندن در ساري به صرفه است.

هزينه فرصت آقاي منصوري براي اخذ مدرك دكتري

(102000000-75900000=26100000)

( تمرين 5

جواب:

هزينه سالانه نانوايي 1Management

accounting Dr nikbakht [Year]

70/000+15/000/000+27/000/000+600/000+1/500/000+300/000 = هزينه محصول

لباس استهلاك تجهيزات هزينه تعمير ونگهداري مواد اوليه نان حقوق كارگران نانوايي كاغذ ونايلون

بسته بندي

600/000+700/000+10/000/000+2/000/000=57/070/000

حقوق اضافه كاري حقوق مديران جعبه و كيف بيمه نانوايي

1/600/000+800/000+13/200/000+1/500/000 = هزينه دوره =17/100/000000

تبليغات ه. اجاره دفتر ه. اداري ه. آب و برق

2 الف) در مورد هزينه حقوق مديران كه جزء هزينه هاي دوره مي آيند وليكن در حل سؤالات لاتين جزء

هزينه محصول لحاظ شده است ونكته مهمي مي باشد/ در مورد هزينه آب و برق نانوايي احتمالاً جزء هزينه دوره

مي باشد.

الف) كليه هزينه هاي اضافي كه شركت متحمل مي شود براي صادرات به كشور تركيه جزء هزينه هاي مستقيم

اند (منهاي هزينه تبليغات كه غيرمستقيم مي باشد)

ب) به جزء هزينه امكانات پخت نان، مابقي همه هزينه هاي مربوطند. هزينه مواد/ دستمزد/ تبليغات و …

( تمرين 6

. پاسخ

محصول 1

محصول 2

فروش

ب ت ك ف U

سود ناويژه

هزينه هاي اداري و فروش

سود عملياتي

بهاي تمام شده كالاي تكميل شده ابتد 1ي وره

+ U كالاي تكميل شده دوره U

فروش U

سود ناويژه

هزينه هاي اداري وفروش

سود عملياتي

بهاي تمام شده كالاي تكميل شده ابتداي دوره

+ موجودي كالاي تكميل شده طي دوره

پايان دوره U  بهاي تمام شده كالاي تكميل شده U

100000

(x1)

25/000

(x2)

10/000

15/000

(x3)

(16/000)

75/000

Y1

(43/000)

3000

(1000)

2000

8000

45/000

(Y2)

43000

14000

Management accounting Dr nikbakht [Year]

بهاي تمام شده كالاي تكميل شده پايان دوره

بهاي تمام شده كالاي فروش رفته

كالاي در جريان ساخت ابتداي دوره U

+ توليد طي دوره

هزينه هاي توليد دوره U

كالاي در جريان ساخت پايان دوره

كالاي ساخته شده طي دوره

بهاي تمام شده كالاي فروخته شده

كالاي در جريان ساخت ابتدا دوره

+ توليد طي دوره

8000+9000+Y3=35000

كالاي در جريان ساخت پايان دوره U

كالاي ساخته شده طي دوره

x1=100000-25000=75000 → x1=75000

x2=25000-10000=15000 → x2=15000

x3=75000+10000=76000 → x3=76000

x5=76000+7000=83000 → x5=83000

x4=83000-53000=30000 → x4=30000

Y1=43000+3000=46000 → Y1=46000

Y2=53000-43000=10000 → Y2=10000

Y4=45000-3500=10000 → Y4=10000

(x4)

53/000

(x5)

(7000)

76/000

Y3=18000

35000

(Y4)

45000

Management accounting Dr nikbakht [Year]

Management accounting Dr nikbakht [Year]

پاسخ سوالات وتمرينات فصل پنجم

: جواب سوال 4

5010000100 و = 500000

2150= نرخ دستمزد

5010000500000= نرخ بسته بندي

100100001000000= نرخ بازرسي

ت

: جواب سوال 6

مرحله

آزمايش خاك

آزمايش پسماند

الف

ب

ج

د

540000

100000

200400

57600

660000

200000

39600

302400

جمع هزينه سربار

ساعات آزمايش

هزينه هر ساعت آزمايش

(بهاي تمام شده)

898000

÷

10000

889/

1202000

÷

20000

160/

Management accounting Dr nikbakht [Year] سوالات حسابداری

همانطور كه مشاهده مي شود در صورت عدم استفاده از سيستم هزينه يابي بر مبناي فعاليت قيمت تمام شده هر ساعت آزمايش 70 ريال

محاسبه مي شد ولي در صورت استفاده از اين سيستم هزينه هاي سربار به صورت واقعي تر به فعاليت هاي شركت اختصاص داده شده

است. (علي رغم اينكه كل هزينه هاي سربار مبلغ ثابت مي باشد) در اين حالت تنها نرخ جذب سربار هر فعاليت دستخوش تغيير مي گردد.

: جواب سوال 7

مخزن

محصول الف

محصول ب

مواد

دستمزد

( راه اندازي( 1

( جابجايي( 2

برق(

40000

24000

24000

4000

2000

50000

40000

28800

12000

4000

جمع هزينه (بهاي تمام شده)

÷

94000

÷

4000

134800

÷

20000

= =

6/74 23/ بهاي تمام شده هر واحد 5

پاسخ سوالات وتمرينات فصل ششم

سوال 4

گزارشهاي سود آوري مشتري نشان مي دهد كه برخي مواقع تعداد اندكي مشتري، سود زيادي را ايجاد مي كنند. اين امر مهم است

كه شركتها روابط خود را با اين مشتريان حفظ كنند و گسترش دهند..

انجام اين مقوله اين امكان را فراهم ميآورد كه مديريت شركت:

سودآوري ترين مشتريانش را شناسايي كند. o

هزينه هاي مربوط به ارائه خدمت به هر مشتري را به خوبي كنترل و مديريت كند. o

خدمات پر هزينهاي كه براي ارائه خدمت به مشتريان انجام ميشود را تا حد ممكن تقليل دهد. o

محصولات/ خدمات جديد سودآور را شناسايي كند. o

Management accounting Dr nikbakht [Year]

توليد محصول،ارائه خدمت يا فروش به مشترياني كه سودآور نيستند را متوقف كند. o

فرآيند ارائه خدمت به مشتريان را بهبود بخشد. o

تركيب خريد مشتريان را به سمت خطوط توليد/ خدماتي كه حاشيه سودآوري بالاتري دارند سوق دهد. o

دادن تخفيف جهت به دست آوردن سود بيشتر از مشترياني كه هزينه ارائه خدمت به آنها از بقيه مشتريان كمتر است. o

تركيب مشتريان شركت را انتخاب نمايد يعني مشخص كند كه چه مشترياني بايد در بازار فروش شركت گنجانده شوند و o

چه مشترياني در بازار فروش شركت قرار نميگيرند.

انواع خدمات پس از فروش كه شركت بايد انجام دهد را انتخاب نمايد. o

سوال 6

بودجهبندي بر مبناي فعاليت يك راه براي گذر از سيستم سنتي و ضعفهاي آن است. هزينهيابي بر مبناي فعاليت، به هزينههاي

سربار عينيت ميبخشد. اين عينيت مبنايي براي بودجهبندي بر مبناي فعاليت فراهم ميكند.

اين روش مبتني بر فعاليت نه تنها منابع و ورودي (هزينهها) را مشخص و برجسته ميكند بلكه خروجيها را نيز بر حسب محرك-

هاي هزينه مشخص ميكند.

بودجهبندي بر مبناي فعاليت، منابع ورودي پيشنهادي را با خروجيهاي مورد انتظار براي يك دوره را با يكديگر مرتبط ميسازد.

( تمرين 4

با فرض اينكه هزينه پشتيباني 20 % سود ناويژه باشد

2300067000900=−

46002023000=×%

18400460023000=−

سود حاصل از فروش محصولات طبخ شده

15000105000120000=−

30002015000=×%

12000300015000=−

سود حاصل از فروش محصولات منجمد

68900184003850012000=++

كل سود حاصل از فروش محصولات

48125110000125158=−/

62592048125/%=×

38500962548125=−

محصول

محصولات منجمد

محصولات طبخ شده

مواد غذايي تازه

جمع

فروش

120000

90000

125158/

125368/

بهاي تمام شده

105000

67000

000110/

000282/

روش سنتي

منجمد

روش هزينه يابي بر مبناي فعاليت

Management accounting Dr nikbakht [Year]

فروش

هزينه ها:

سفارش خريد

10×80 =800

80×55 =4400

72009080=×

12400

دريافت

110010110=×

770070110=×

13200120110=×

22000

انبارداري

30215=×

575015//=×

60415=×

97/5

پشتيباني

600030000200=×/

800040000200=×/

1720086000200=×/

31200

70706000301100800105000120000/)(=++++− سود حاصل از فروش محصولات منجمد

893/2)80005/77700440067000(90000=++++− سود حاصل از فروش محصولات طبخ شده

465101720060132007200000110125158/)/(/=++++− سود حاصل از فروش محصولات تازه

4282431200597220008400282000125368/)/(/=++++− كل سود حاصل از فروش محصولات

68900− 24/ 428 = 444/ تفاوت سود كل در دو روش 72

نتيجه اينكه براساس روش هزينه يابي بر مبناي فعاليت سود حاصل از محصولات منجمد بيشتر از محصولات طبخ شده م ي باشد و

برخلاف نظر مدير بهتر است محصولات طبخ شده از خط توليد خارج شود ثانياً كل سود حاصل از فروش محصولات با روش

44 ريال كمتر از روش سنتي محاسبه گرديد. / هزينه يابي بر مبناي فعاليت 472

پاسخ سوالات وتمرينات فصل هفتم

-1 هزينه هاي مربوط و هزينه هاي نامربوط (هزينه هاي مربوط در تصميم گيري موثرند وهزينه هاي نامربوط نبايد در تصميم گيري

دخالت داده شوند) .

ويژگيهاي هزينه ها يا اقلام مربوط عبارتند از : الف) اطلاعات گذشته نامربوط است. ب)بين راه حلهاي مختلف متفاوت باشد واگر

متفاوت نباشد دخالت نمي دهيم.

پيتر دراكر در ارتباط با برون سپاري و آثار آن مي گويد: “چنين امري در واقع در حكم تحولي بنيادين در ساختار سازمانهاي

جهان فردا است. اين بدان معناست كه ديگر الزامي نيست كه شركت هاي بزرگ تجاري، ادارات دولتي، بيمارستانها و

Management accounting Dr nikbakht [Year] سوالات حسابداری

دانشگاههاي بزرگ به تشكيلاتي بدل شوند كه تعداد زيادي افراد را در استخدام خود داشته باشند. اين قبيل موسسات به تشكيلاتي

تبديل مي شوند كه درآمدهاي عالي و نتايج قابل اعتنايي را بدست مي آورند، زيرا تنها بر فعاليت هايي تمركز مي كنند كه به

خاطر آنها ماموريت يافته اند، كارهايي را انجام مي دهند كه دقيقاً به اهداف سازماني آنها مربوط است .كارهايي را كه به خوبي

مي شناسند و به ريزه كاريهاي آن آشنايند و به نسبت ارزش و اعتباري كه دارند به انجام دهندگان آنها دستمزد و كارانه پرداخت

. ? مي كنند، بقيه كارهاي خدماتي اينگونه سازمانها به نهادهاي بيروني واگذار مي شود

-2 برون سپاري چيست؟

برون سپاري عبارت است از عمل انتقال بعضي از فعاليتهاي داخلي يك سازمان و واگذاري حق تصميم گيري به عرضه كننده

بيرون از سازمان بر اساس قرارداد. در حقيقت و در عمل در برون سپاري نه تنها فعاليتها منتقل مي شوند ، بلكه عوامل توليد و حق

تصميم گيري نيز در اغلب موارد واگذار مي گردد.

عوامل توليد عبارتند از:

كاركنان ?

تسهيلات ?

تجهيزات ?

فن آوري ?

ساير دارائيها ?

حق تصميم گيري نيز عبارتست از:

مسئوليت براي تصميم گيري بر روي اجزاء اصلي فعاليتهاي منتقل شده

-4

تفكر استراتژيك، هزينه هاي استراتژيك،تصميم استراتژيك

تفكر استراتژيك : روش خوبي براي پرهيز از اتخاذ تصميماتي است كه تنها در كوتاه مدت بهترين راهكار هستند

تجزيه و تحليل هزينه هاي استراتژيك بر اهداف بلند مدت تمركز دارد.

هزينه هاي استراتژيك: مدير با توجه به اطلاعات مربوط اقدام به تجزيه و تحليل درآمدها و هزينه هاي مربوط و هزينه هاي

استراتژيك مي نمايد، مديريت با توجه به تجزيه و تحليل هزينه هاي مربوط نيز هزينه هاي استراتژيك بهترين راهكار موجود

را انتخاب و آنرا اجرا مي كند.

Management accounting Dr nikbakht [Year]

-5

هزينه هاي نامربوط: هزينه هاي نامربوط نبايد در تصميم گيري دخالت داده شوند هزينه هاي نامربوط هزينه هاي هستند كه مدير

روي انها قابليت تاثير گذاري را ندارند

الف) اطلاعات گذشته نامربوط است.

ب)اگر بين راه حلهاي مختلف متفاوت نباشد دخالت نمي دهيم

مثال: الف)هزينه هاي ريخته شده.

ب) هزينه هاي ثابت غير قابل اجتناب

ج) مثلا شما در يك رشته تحصيل ميكنيد (و يا در يك زمينه ي كاري فعاليت ميكنيد (و براي اين رشته هزينه ي زيادي

(مادي و غير مادي) متحمل شده ايد، اگر با دلايل منطقي به اين نتيجه ي درست برسيد كه اين رشته براي شما مناسب نيست

و بايد تغيير رشته بدهيد ، آنگاه هزينه هاي قبلي در تصميم گيري شما براي تغيير رشته نامربوط به حساب مي آيند و نبايد با

در نظر گرفتن آنها از تصميم خود صرف نظر كنيد. يعني در تصميم گيري بايد به خيلي از مسايل دقت كنيد به جز هزينه

هايي كه قابل برگشت نيست.

-6 زيرا هزينه هاي متغيير از هزينه هاي مربوط هستند تمركز تجزيه و تحليل هزينه هاي مربوط بيشتر روي اهداف كوتاه مدت

است و هزينه هاي ثابت بيشتر جزئي از هزينه هاي نامربوط و بلند مدت محسوب مي شوند .

-7 براي مثال يك شركت نيروي كار مستقيم را جايگزين ربات مي كند بنابراين هزينه هاي متغيير افزايش يافته و هزينه هاي

ثابت كاهش.

-8 مديريت از تجزيه و تحليل براي براي دستيابي به منافع كوتاه مدت استفاده مي نمايد كه غالبا باعث ايجاد زيان قابل

ملاحظه شركت در بلند مدت مي شود.

-9 الف) يكي از مشكلاتي كه شركت ها تمركز مديريت بر اهداف كوتاه مدت و رها كردن استراتژيك بلند مدت است

زيرا پاداش مديران مبتني بر معيارهاي كوتاه مدت حسابداري نظير سود ويژه مي باشد.مديريت از تجزيه و تحليل مربوط براي

دستيابي به منافع كوتاه مدت استفاده مي نمايد كه غالبا باعث ايجاد زيان قابل ملاحظه شركت در بلند مدت مي شود.

ب)يكي ديگر از مسائلي كه ميتواند در استفاده از تجزيه و تحليل هزينه هاي مربوط مديريت را وسوسه نمايد اين است كه

هزينه هاي ثابت را جايگزين هزينه هاي متغيير نمايد، اين امر زماني رخ ميدهد كه مديران سطوح مياني و پايين تر متوجه مي

شوند كه مديران سطوح بالا به دليل اتكا به تجزيه و تحليل هزينه هاي مربوط توجهي به هزينه هاي ثابت ندارند و در تصميم

گيري هاي خود آنها را لحاظ نمي كنند. به همين خاطر مديران مياني براي كاهش هزينه هاي متغيير بخش خود اقدام به

افزايش هزينه هاي ثابت مي كنند.

Management accounting Dr nikbakht [Year] سوالات حسابداری

ج) مديران ممكن است در شناسايي درست هزينه هاي مربوط كوتاهي ورزند در عمل مديران بي تجربه معمولا هزينه هاي

نامربوط و ريخته شده را در تصميم گيريشان وارد مي كنند. همينطور بسياري از مديران نمي دانند كه هزينه هاي ثابت

تخصيص يافته هزينه نامربوط است.سوالات حسابداری

-11 هزينه هاي استهلاك ثابت است و هزينه هاي ثابت اگر تخصيص يافته باشند نامربوط هستند به همين دليل استهلاك

جزئي از هزينه هاي نامربوط است.به بيان ديگر هزينه استهلاك مربوط به خريد دادايي در گذشته است . بنابراين از انجا كه

اطلاعات گذشته نا مربوط هستن اطلاعات مربوط به هزينه استهلاك نا مربوط تلقي مي شوند

-12

الف – فقدان اطلاعات درباره رابطه علت و معلولي بين پديده ها

ب) ناتواني در تخصيص احتمالات به حوادثي كه ممكن است در آينده اتفاق بيفتد.

ج) ناتواني در پيش بيني نتايج احتمالي يك تصميم

مراحل تصميم گيري در شرايط عدم اطمينان :

– مرحله اول: شناسايي اهداف تصميم گيرنده

– مرحله دوم: شناسايي انواع اقداماتي كه مديريت ميتواند انجام دهد

– مرحله سوم: شناسايي حوادثي كه ممكن است در آينده اتفاق افتد.

– مرحله چهارم: تعيين ميزان احتمال وقوع حوادثي كه در آينده ممكن است اتفاق بيفتد.

– مرحله پنجم: نتيجه گيري و ارزيابي

-13

توليد اين قطعه مقرون به صرفه مي باشد.

33 – 5 =2 هزينه متغير 8

35 – 33 = هزينه صرفه جويي 2

2 + 5 = هزينه صرفه جويي شده + استفاده بهينه از منابع 7

-14

5/2 =25 =22025

Ξ =

بيشتر Ψ با توجه به اينكه مابه التفاوت سود ايجاد شده نسبت به هزينه بيشتر در محصول

انجام مي شود. Ψ است لذا پردازش بيشتر بر روي محصول Ξ از

Management accounting Dr nikbakht [Year]

5/2 =410 =44050

Ψ =

300000 > 250000 -15

بهاي تمام شده قيمت فروش

با توجه به وجود حاشيه سود 50000 ريالي سفارش پذيرفته مي شود.

در صورت كامل بودن ظرفيت توليدي و يا امكان فروش هر واحدبيشتر از مبلغ پيشنهادي اين سفارش پذيرفته نمي شود.

-16

500 ) = هزينه تعمير × 10000 ) + 500000 = 5500000

هزينه استهلاك سال اول متغيير

250 ) = خريد × 10000 ) + 2500000 = 5000000

با توجه به اينكه هزينه نهايي تعمير از خريد بيشتر است لذا خريد دستگاه جديد توصيه مي شود.

-17

20 = بهاي تمام شده خريد × 500 = 10000

10 ) = بهاي تمام شده ساخت × 500 ) + 10000 = 15000

با توجه به اينكه قيمت ساخت از خريد بيشتر است خريد و تحويل آن توصيه مي شود.

-18

100000 = حاشيه سود قبل از بستن بخش

90000 ) = كاهش هزينه )

10000 حاشيه سود از بين رفته

Management accounting Dr nikbakht [Year]

با توجه به اينكه ميزان هزينه هاي ثابت غيرقابل اجتناب از حاشية سود بيشتر است لذا توصيه اي به بستن بخش مربوطه نمي شود.

-19

600000 = عدم استفاده از دستگاه × 1 = 600000

900000 = در صورت استفاده از دستگاه + 600000 × 0/1 = 960000

در صورت خريد دستگاه هزينه هاي به ميزان 360000 ريال افزايش مي يابد لذا توصيه اي براي خريد نمي شود.

تمرين ها

– تمرين 1

%33 = هزينه ثابت = درصد هزينه ثابت به متغير

هزينه متغير

هزينه متغير 33 % + هزينه متغير = بهاي تمام شده

هزينه متغير 35 % + هزينه متغير = قيمت پيشنهاد شده

بهاي تمام شده محصول < قيمت پيشنهاد شده نتيجه

با توجه به اينكه قيمت پيشنهاد شده از بهاي تمام شده بيشتر است سفارش ويژه را مي پذيريم.

تمرين 3

الف) تعداد فروش در نقطه سر به سر محصول

نقطه سر به سر دو محصول برابر است Α,Β

400000 = فروش سر به سر = 200000

10 – 8

Management accounting Dr nikbakht [Year]

مناسبتر مي باشد. Α مي باشد. لذا انتخاب محصول Α بيشتر از محصول Β ب) درصد فروش كمتر از نقطه سر به سر در محصول

Α و 300000 = انتظار فروش Β 305000 = انتظار فروش

ج)

و انتظار فروش محصول Α احتمال رويداد

Α

= (100000 × %10)+(200000 × %20)+(300000 × %40)+( 400000 × %20)+(500000 × %10) = 300000

Α انتظار فروش = Β انتظار فروش

(اطمينان)

به دليل ريسك كمتر، انتخاب مي گردد. Β در عدم قطعيت انتظار فروش، محصول Β با توجه به اطمينان كسب شده در محصول

تمرين 4

– الف)

(230 × %60) + (230 × %110 × %40 ) = 239/ ب) 2

ج)

از طريق ثروت نهايي يا تابع منفعت آقاي محسني قابل تشخيص است.

تمرين 5

الف)

80 ) = هزينه مورد انتظار × %30 + 90 × %10 + 100 × %40 + 20 × %120 ) = 97

100 > 97

با توجه به اينكه مبلغ پيشنهاد ارائه شده از هزينة مورد انتظار بيشتر است در مزايده شركت كند.

(200 × %10) + (200 × %110 × %15) + (200 × %120 × %20 ) +

(200 × %130 × %25) + (200 × %140 × %20) + (200 × %150 × %10) =252

220 ) = ارزش مورد انتظار هزينه هاي واقعي براي شركت الف × %10 × 90 ) + (220 × %15) + (220 × %110 × %20) +

(220 ×%120 × %30) + (220 × %130 × %10 ) + (220 × %140 × %10) + ( 220 × %150 × %5 ) = 256/3

Management accounting Dr nikbakht [Year]

100 – 97 = ب ) حداكثر مبلغي كه شركت بايد به مشاورانش بپردازد تا هزينه دقيق را مشخص نمايند 3

تمرين 6

الف ) 200 = ارزش مورد انتظار انجام ندادن كاري

100 ) = ارزش مورد انتظار بازچيني × %60) + (2600 × %40 ) = ب) 1100

تمرين 7

(100 × 0/818) + (2600 × 0/182 ) = الف ) 555

(100 ×0/333) + (2600 × 0/667 ) =1767/ ب ) 5

الف × % ب + 55 × %45 = 1100/ ج ) 625

1100-1100 با توجه به اينكه ارزش مورد انتظار اطلاعات ناقص با ارزش مورد انتظار اطلاعات موجود برابراست لذا نتيجه از قبل =0

معلوم بوده و لزومي به استخدام مشاور نيست.

د ) با توجه به اينكه فاصلة بين انجام ندادن كاري با بازچيني بدبينانه بسيار زياد است عمليات بازچيني انجام نمي شود.

تمرين 9

23 × 6000 = الف ) قيمت تمام شده ساخت 138000

(21 × 6000 ) + 16000 = قيمت پيشنهاد 142000

138000 < 142000

با توجه به اينكه قيمت تمام شده خريد از بيرون بيشتر از داخل مي باشد لذا اين پيشنهاد پذيرفته نيست

ب )

23 × 6000 = 138000

Management accounting Dr nikbakht [Year]

(21 × 6000 ) +16000 – 4000 = 138000

با توجه به اينكه قيمت تمام شده ساخت با پيشنهاد برابر است بين پيشنهاد و ساخت تفاوتي زيادي نيست و بستگي

به نظر مديريت (جلوگيري از انحراف نامساعد) يكي از پيشنهادات اجرا مي گردد.

ج )

36000 –25000 = 11000

58/1=6000 11000

+ 21+ 1/58 =22/ بهاي تمام شده هر واحد در صورت خريد 58

با توجه به اينكه بهاي خريد كمتر از بهاي ساخت براي هر واحد مي باشد خريد توصيه مي شود .

فصل هشتم

سؤالات

Management accounting Dr nikbakht [Year] سوالات حسابداری

سوال 1 – هزينه يابي بر مبناي هدف، رويكردي براي رسيدن به بهاي محصول يا خدمات در شرايطي است كه قيمت براساس رقابت

تعيين مي شود و سود مورد انتظار از پيش تعيين شده است.

هزينه يابي بر مبناي هدف يك رويكرد ساختار يافته و منظم براي تعيين هزينة توليد مي باشد كه در آن يك محصول بايد با سطح

مشخصي از كيفيت و كاركرد و با قيمت فروش پيش بيني شده، به منظور ايجاد يك سطح مشخصي از سودآوري توليد شود.به عبارت

ديگر، هزينه يابي بر مبناي هدف فرآيندي است براي حصول اطمينان از اين كه، آيا يك محصول با ويژگيهاي مشخص از لحاظ

كيفيت، كاركرد و قيمت مي تواند سطح قابل قبولي از سودآوري را ايجاد كند يا خير.

هزينه يابي بر مبناي هدف يك ابزار راهبردي قوي است كه سازمانها را همزمان قادر به يافتن سه بعد كيفيت، هزينه و زمان مي كند و

هزينه ها را قبل از وقوع كنترل مي كند. هم چنين هزينه يابي بر مبناي هدف، فرهنگي را مقرر مي كند كه به مشتري ارزش ميدهد،

كاركردهاي هم عرض را هماهنگ مي سازد و اطلاعات را شفاف مي كند و بلاخره اينكه همة فعاليتهاي هزينه يابي بر مبناي هدف را

نيازهاي مشتريان هدايت مي كند.

در تعريفي ديگر، هزينه يابي بر مبناي هدف عبارت است از فرآيند مديريت استراتژيك هزينه به منظور كاهش مجموع هزينه ها در

مراحل طراحي و برنامه ريزي محصول، هزينه يابي بر مبناي هدف، كاهش هزينه ها را با متمركز كردن تلاشهاي تمامي دواير مربوط به

يك شركت، مانند بازاريابي، مهندسي، توليد و حسابداري انجام مي دهد. اين فرآيند كاهش هزينه، در مراحل قبل از توليد انجام

مي شود. به عبارت ديگر در هزينه يابي بر مبناي هدف سعي مي شود تا چرخة عمر محصولات بطور منطقي كوتاه تر شود.

منظور از هزينه يابي بر مبناي هدف شناسايي هزينه هاي توليد يك محصول به نحوي است كه هنگامي كه محصول به فروش مي رسد،

سود دلخواه و مورد نظر را ايجاد نمايد.

هزينه يابي بر مبناي هدف يك تكنيك تعيين و اندازه گيري بهاي تمام شده نيست، بلكه يك برنامة جامع كاهش هزينه است كه حتي

قبل از توليد يك محصول شروع مي گردد.

منظور از هزينه يابي بر مبناي هدف شناسايي هزينه هاي توليد يك محصول به نحوي است كه هنگامي كه محصول به فروش مي رسد،

سود دلخواه و مورد نظر را ايجاد كند.

هزينه يابي بر مبناي هدف عبارت است از فرآيندي كه در ابتدا قيمت فروش يك محصول در بازار هدف برآورد مي شود و سپس

محصول را طراحي و توليد مي كنند كه بتواند با اين قيمت به فروش برسد.

سوال 2 – هنگامي كه يك محصول كاملاً جديد توسط شركتها به بازار عرضه مي شود، رقابت در شركتها شروع مي شود و تمركز

عمدة آنها بر تكنولوژي جديد است. رقباي جديدي در عرصه تجارت ظاهر مي شوند و بناي رقابت به زمينه هاي ديگري مانند مدت

Management accounting Dr nikbakht [Year] سوالات حسابداری

زمان چرخة توليد، كيفيت محصول و قابليت اعتماد تغيير مي يابد. هنگامي كه صنعت به بلوغ مي رسد، نوعاً بناي رقابت روي قيمت

متمركز مي شود كه اين امر باعث كاهش حاشية سود مي گردد. از اينرو شركتها توجه خود را به كاهش هزينه معطوف مي كنند. با توجه

به اينكه ساختار هزينه براي محصولات فعلي تا حدود زيادي ثابت است، و اينكه كاهش هزينه بايد بدون ضربه به كيفيت يا حتي

افزايش آن همراه باشد در نتيجه تلاشهاي مديريت هزينه، اثر چنداني ندارد. در اينجا است كه سازمان درك مي كند كه اكثر هزينه هاي

محصول در طي مراحل تصميم گيري براي محصول جديد تعهد شده است، تمركزها به سمت فعاليتهايي مي رود كه بايد در مرحلة

طراحي محصول مورد توجه قرار گيرد. در اينجا است كه هزينه يابي بر مبناي هدف شكل مي گيرد. استفاده از فرآيند هزينه يابي بر مبناي

هدف به ما كمك مي كند تا:

– اطمينان يابيم كه محصولات به نحو مطلوبي با نيازهاي مشتريان مطابقت دارد.

– هزينه اجراء محصول و ويژگيهاي آنرا مطابق با توان مشتريان براي پرداخت قيمت آنها قرار دهيم.

– چرخة توسعه محصولات را كاهش دهيم.

– هزينة محصولات را به ميزان قابل توجهي كاهش دهيم.

– انجام كار گروهي را ميان افراد و بخشهاي سازمان شامل واحد خريد، بازاريابي، توليد، تحقيق و توسعه، توزيع و فروش

محصولات ارتقاء دهيم.

– مشتريان و عرضه كنندگان را در طراحي محصولات مشاركت دهيم و به نحو مطلوبي كل زنجيرة عرضه را يكپارچه كنيم.

عنصر كليدي در هزينه يابي بر مبناي هدف، وجود بازار محوري در كل فرآيند هزينه يابي و توسعه محصول است. هزينه يابي بر مبناي

هدف با معرفي قيمت بازار به عنوان نقطه تمركز تحليلها، شركت را از ديگر مشكلات مديريت هزينه مصون مي دارد.

هزينه يابي بر مبناي هدف با توجه به اهداف خاصش بيشتر تمايل دارد تا اطلاعات مربوط را فراهم نمايد، درحالي كه بر مبناي

هزينه يابي جذبي سنتي تمايل دارد بدون توجه به مربوط بودن اين اطلاعات براي تصميم گيري، كل هزينه هاي را بايگاني كنند بطوري

كه مي توان گفت هزينه يابي بر مبناي هدف سه هدف زير را دنبال مي كند:

-1 كاهش هزينه هاي محصولات جديد، بطوريكه اين محصولات اهداف دستيابي به سود را همراه با رسيدن به اهداف كيفيت، تحويل

به موقع و قيمت مورد نظر بازار را تضمين كنند.سوالات حسابداری

-2 ايجاد انگيزه در تمام كاركنان شركت به منظور دستيابي به سود مورد انتظار در فرآيند توسعه محصولات.

-3 افزايش توان رقابتي شركت و بهبود مستمر.

3) رويكردي ساختار يافته كه بهاي تمام شده خاصي را براي چرخة حيات يك محصول با مشخصات و كيفيت ويژه پيشنهاد مي كند،

كه سطح دلخواهي از سودآوري را در طي چرخه حيات محصول وقتي كه بفروش مي رسد ايجاد مي كند. در اين روش بهاي تمام شده

به عنوان يك ورودي در فرآيند طراحي محصول وارد مي شود نه به عنوان حاصل فرايند طراحي يا بعنوان يك خروجي

Management accounting Dr nikbakht [Year]

فرآيند هزينه يابي بر مبناي هدف از ديدگاه كوپر

براساس ديدگاه كوپر، فرآيند هزينه يابي بر مبناي هدف در سه سطح قابل بررسي است.

-1 هزينه يابي مبتني بر بازار

-2 هزينه يابي مبتني بر سطح محصول

-3 هزينه يابي بر مبناي سطح اجزاي تشكيل دهنده محصول

فشار كاهش بهاي تمام شده تقاضاي مشتري

برآورد عرضه كنندگان تغييرات خاص در توليد

از بهاي تمام شده

سطوح فرآيند هزينه يابي هدف از ديدگاه كوپر

الف: هزينه يابي مبتني بر بازار

اين مرحله بر نياز مشتريان و استفاده از مفهوم بهاي تمام شده مجاز براي انتقال فشار ناشي از رقابت بازار به طراحان كالاهاي شركتها و

عرضه كنندگان تمركز دارد كه طي پنج مرحله انجام مي شود.

-1 تعيين قيمت فروش و سود هدف

اين مرحله نقش اصلي و اوليه را در هزينه يابي بر مبناي هدف دارد و تكنيكي براي بدست آوردن سود مورد نظر مديريت مي باشد.

-2 ساختار خط توليد

در اين مرحله ميزان فروش بين محصولات مختلف توليدي شركت شكسته مي شود و مشخص مي گردد كه چه محصولاتي در خطوط

مختلف بايد توليد شوند.

-3 تعيين نرخ فروش و توليدات

در اين مرحله قيمت فروش هر كدام از محصولات شركت مشخص مي گردد.

هزينه يابي

مبتن بر بازار

هزينه يابي

مبتن بر سطح

هزينه يابي

مبتني بر سطح

ا ا ك ل

Management accounting Dr nikbakht [Year]

-4 برآورد سود نهايي مورد نظر

اين برآورد براي تعيين سود نهايي چرخة عمر محصول و حاشية فروش انجام مي شود. تعيين حاشية فروش و سود براي محصولات به دو

طريق امكان پذير است:

الف- حاشية فروش و سود واقعي توليدات قبلي مبنا قرار مي گيرد و سپس با توجه به تغييرات مورد نظر در بازار تعديل آن را مي كنيم.

ب – با سود مورد نظر محصولات شروع كرده و سپس آن را طبق واقعيتهاي بازار تعديل مي كنيم.

– 2 تعين بهاي تمام شده مورد نظر

در اين مرحله از قيمت فروش برآوردي سود مورد نظر كسر مي گردد تا به بهاي تمام شده هدف به دست آيد.

تعيين قيمت فروش و سود در بلند مدت

تركيب محصولات شركت

قيمت فروش

قيمت فروش

قيمت فروش

برآورد سود

مورد انتظار

برآورد سود

مورد انتظار

برآورد سود

مورد انتظار

تعيين بهاي

تمام شده مجاز

تعيين بهاي

تمام شده مجاز

تعيين بهاي

تمام شده مجاز

Management accounting Dr nikbakht [Year]

فرآيند هزينه يابي مبتني بر بازار

ب : هزينه يابي مبتني بر سطح محصول

تمركز طراحان توليد بر پيدا كردن راهي براي توليد محصولاتي است كه رضايت مشتريان شركت را در محدودة بهاي تمام شده مجاز

فراهم آورد. در عمل اين كار آسان نمي باشد و شركت نيازمند پياده سازي استراتژيهايي براي كاهش هزينه هايش مي باشد. از سوي ديگر

شركت در سطح توليد مي بايست بهاي تمام شده جاري را كاهش دهد تا به بهاي تمام شده هدفي برسد كه بطور منطقي انتظار مي رود

در عمل واقع شود. البته در كاهش بهاي تمام شده بايد دقت كرد كه به خصوصيات اصلي محصول، كاركرد و كيفيت آن لطمه اي وارد

نشود.

محصول 3

محصول 2

محصول 3

تعيين بهاي تمام شده

بهاي تمام شده

استراتژيك منهاي شكاف

بهاي تمام شده هدف در

سطح محصول

بهاي تمام شده هدف

منهاي كاهش در هزنه در

بهاي تمام شده جاري

Management accounting Dr nikbakht [Year] سوالات حسابداری

فرآيند هزينه يابي مبتني بر سطح محصول

ج: هزينه يابي بر مبناي سطح اجزاي تشكيل دهنده محصول

در اين سطح از فعاليت، شركت هزينه هدف را به اجزايش شكسته و بر اين اساس مشخص مي كند قيمت هر قطعه اوليه مصرفي در

محصول چقدر بايد باشد و آن قيمت را به عرضه كنندگان قطعات و مواد اوليه اش اعلام مي كند. چون تعداد عرضه كنندگان زياد

مي باشند و در كار خود تخصص دارند، مي توانند آن قطعه را با قيمت كمتر و كيفيت مطلوب به شركت بدهند. البته لازم است شركت

نيز بررسي دقيق انجام دهد كه آيا توليد قطعات با بهاي تمام شده كمتر در داخل شركت امكان پذير است يا خير. در صورتي بهاي خريد

كمتر از بهاي ساخت آن در داخل شركت باشد، خريد قطعات مورد نياز اي ساير توليد كنندگان و عرضه كنندگان قابل توجيه است و

بايد نسبت به انجام آن اقدام نمود. بعنوان مثال شركت تويوتا 70 % قطعات را بجاي اينكه خود بسازند از عرضه كنندگانش مي خرد. شكل

ارتباط اين سه سطح و فرايندهاي آنها را نشان مي دهد.

سطح توليد هزينه يابي مبتني بر بازار

سطح اجزاي تشكيل دهندة محصول

وضعيت

بازار

قيمت

فروش هدف

حاشيه

فروش و يا

سود هدف

تعيين بهاي تمام

شده مجاز

بهاي تمام شده

استراتژيك منهاي

چالشهاي هزينه

تعيين بهاي تمام

شده هدف در

سطح محصول

بهاي تمام شده هدف

منهاي كاهش در

هزينه مورد انتظار

بهاي تمام شده جاري

بهاي تمام

شده در سطح

كاركرد

بهاي تمام

شده در

سطح اجزا

تأمين

كنندگان مواد

و قطعات

Management accounting Dr nikbakht [Year]

ارتباط بين سه سطح فرآيند هزينه يابي هدف از ديدگاه ك سوالات حسابداری وپر

از ديدگاه كوپر هزينه يابي بر مبناي هدف دو هدف اصلي را دنبال مي كند. يكي كاهش بهاي تمام شده محصولات و تحميل فشار ناشي

از آن (سطح دوم فرآيند) و ديگري انتقال فشار قيمت رقابتي به تأمين كنندگان مواد و قطعات (سطح سوم فرآيند)

4) به نظر ايشان هزينه يابي بر مبناي هدف، فرآيندي است براي توسعه محصولات و خدمات جديد در بعضي موارد هم از آن براي

بهبود فرآيند توليد خدمات و كالاها استفاده مي شود و اين فرآيند شامل مراحل شش مرحله .

-1 شناسايي ويژگيهاي كالا يا خدمات مورد نياز بازار

در اين مرحله، بهاي تمام شده هدف يا به عبارت ديگر هزينه اي كه شركت مجاز است روي محصول صرف كند، تعيين مي شود. بدين

منظور شركت بايد به كاوش درباره اين موضوع بپردازد كه بازار هدف آن چه كساني مي باشند و به چه محصولي نياز دارند و اينكه

رقباي در حال حاضر به منظور رفع اين نياز، محصول را با چه ويژگيهايي ارائه مي كنند. سپس شركت با توجه به تحقيقات انجام گرفته

در بازار، جهت رفع نياز مشتريان يك مفهوم و يا يك نوع اوليه از محصول را به بازار هدف معرفي مي كند، شركت در اين مرحله

تصميم مي گيرد كه آيا محصولي كاملاً جديد را به بازار معرفي كند و يا اينكه با ايجاد تغييراتي در محصولات قبلي آنها را مجدداً به

بازار معرفي كند. در هر حال شركت بايد آنقدر محصول خود را تغيير و بهبود دهد تا بتواند از عهدة پاسخگويي به نياز بازار هدف

برآيد.

-2 برآورد قيمت فروش مورد نظر

بعد از اينكه محصول شركت توانست از عهده پاسخگويي به نياز مشتريان برآيد نوبت به تعيين قيمت براي اين محصول مي رسد. قيمت

تعيين شده براي محصول بايد دو ويژگي داشته باشد: اولاً از سوي مشتريان قابل قبول باشد و ثانياً بتواند با قيمتهاي ساير شركتهاي ارائه

دهنده اين محصول رقابت كند. به منظور تعيين قيمت، روشهاي مختلفي وجود دارد. اين قيمت را مي توان از طريق افزودن (كاستن)

Management accounting Dr nikbakht [Year] سوالات حسابداری

ارزش ويژگيهايي كه به محصول افزوده (كاسته) شده به قيمت كنوني محصول، به دست آورد. راه ديگر اجماع تيم طراحي و توليد

محصول بر روي قيمت پيشنهادي است. روش سوم تعيين قيمتي است كه تصور مي شود بتواند سهم بازار مطلوب را براي شركت ايجاد

كند.

-3 تعيين بهاي تمام شده (هزينه) هدف

سومين گام در مشخص كردن هزينه هدف، تعيين سود مورد انتظار شركت مي باشد. روش هزينه يابي بر مبناي هدف به جاي تمركز بر

نرخ بازگشت سرمايه، توجه خود را به نرخ بازده فروش معطوف مي كند، اين امر بنا به دلايل زير قابل توجيه است:

با توجه به اينكه امروزه شركتها محصولات متنوعي را به بازار عرضه مي كنند، محاسبه بازده سرمايه براي تك تك آنها كار 

وقت گير و پر زحمت است.

از سوي ديگر از آنجا كه مبناي هزينه يابي هدف كسب سود در بلند مدت از طريق افزايش حجم فروش است، شايد نرخ 

بازده سرمايه كه بر كوتاه مدت تمركز دارد نتواند به خوبي اين امر را بيان كند و به اشتباه بيانگر ضعف عملكرد مديريت باشد.

به منظور مشخص كردن نرخ بازده فروش مي توان از روشهاي زير استفاده كرد:

1) نرخ بازده مورد انتظار

2) نرخ بازده تاريخي براي محصولات مشابه

3) متوسط صنعت براي محصولات مشابه

از آنجا كه نرخ بازده فروش در طي چرخه عمر محصول نوسانات زيادي دارد شركت به جاي استفاده از نرخ بازگشت براي يك واحد

محصول، نرخ بازگشت را براي كل فروش خود در طول چرخه عمر محصول محاسبه مي كند.

-4 شكستن بهاي تمام شده (هزينه) به اجزا و سطوح متشكله

در مرحله چهارم بهاي تمام شده (هزينه) بصورت سلسله مراتبي شكسته مي شود، اول به مراكز عملياتي داخلي مانند بازاريابي، توليد،

عمومي و اداري، برنامه ريزي و پشتيباني خريدهاي خارجي تخصيص داده مي شود ( نه به اجزاي خاص مانند مواد يا سطوح خدمات)

-5 فرايند هزينه يابي بر مبناي هدف

در اين مرحله سازمان عرضه كنندگان براي رسيدن به بهاي تمام شده با يكديگر همكاري مي كنند. تحقق اين امر از طريق توسعه عرضه

كنندگان، تغيير طراحي، تغيير در مواد، تغيير مشخصات محصول و تهاتر هزينه ها امكان پذير مي باشد.

-6 رسيدن به بهاي تمام شده هدف و بهبود مستمر

در اين مرحله شركت تلاش مي كند كه به بهاي تمام شده در مورد هدف دست يابد. اين مرحله شامل نظارت بر بهاي تمام شده هدف و

تلاش براي بهبود مستمر مي باشد.

Management accounting Dr nikbakht [Year] سوالات حسابداری

منابع اطلاعاتي منابع اطلاعاتي

فرآيند هزينه يابي بر مبناي هدف براساس ديدگاه ليزا الرام

6) مثلث بقا داراي سه محور مي باشد كه هر محور از آن معرف يكي از ابعاد مهم محصول است، كه عبارتند از بهاي تمام شده، قيمت

فروش، كيفيت و كاركرد، تنها محصولاتي كه در جهت ارزشهاي اين سه بعد بيان كننده ارزش براي مشتري باشند، شانس موفقيت را

مرحله 1

شناسائي ويژگيهاي كالا و يا خدمات مورد نياز بازار

مرحله 2

برآورد قيمت فروش مورد نظر

مرحله 3

تعيين سود مورد نظر و محاسبه هزينه هدف

(سود مورد نظر – قيمت فروش هدف)

مرحله 4

شكستن بهاي تمام شده به اجزاي متشكله

مرحله 5

فرآيند هزينه يابي هدف

توسعه عرضه كنندگان

تغيير طراحي

تغيير مواد

تغيير مشخصات محصول

تهاتر هزينه ها

مرحله 6

رسيدن به بهاي تمام شده (هزينه) هدف

بهبود مستمر

نيازهاي مشتريان

نيازهاي مشتريان

الزامات مديريت

داده هاي تاريخي

طراحي/ تحقيق و

توسعه

ساخت

قيمت گذاري رقابتي

توسعه تكنولوژي جديد

كالاهاي جديد

تحقيقات بازار

توسعه دولتي

شرايط رقابتي بازار

شرايط رقابتي بازار

تعهدات مقرر شده در برنامه استراتژيك

داده هاي مديريت عرضه

داده هاي تحقيق و توسعه

داده هاي مديريت عرضه

تحقيقات بازار

تقاضاي مشتريان

Management accounting Dr nikbakht [Year] سوالات حسابداری

دارند، براي هر يك از اين سه بعد، يك دامنه تعيين مي شود كه با مشخص كردن حداقل و حداكثر ارزشها از ديدگاه مشتري اين دامنه

تعريف مي شود. منطقه اي كه از اتصال نقاط ماكزيمم و مينيمم ارزشها براي هر يك از ابعاد مذكور تعيين مي شوند را “منطقه بقا”

مي نامند.

اگر منطقه بقاي محصول بزرگ باشد، انتخاب استراتژي رهبري هزينه و تمايز محصول موفقيت آميز است. منطقه بقا وقتي وسيع است

كه اختلاف بين حداقل و حداكثر ارزش در هر يك از ابعاد محصول وسيع باشد، وجود شكاف وسيع بين ماكزيمم و مينيمم مقدار در

هر يك از ابعاد محصول، به توليد كنندگان اين فرصت را مي دهد كه قادر به توليد محصولي با مزيتهاي متفاوت نسبت به رقبا گردند.

وقتي شكاف بين سطوح ماكزيمم و مينيمم زياد باشد توانايي بنگاه اقتصادي در خلق محصولات متمايزي كه ارزشهاي بالايي براي يك

ويژگي و ارزش هاي پائين براي ساير ويژگيها داشته باشند، افزايش مي يابد.

(7

گام اول: شناسايي محدوديتها

گام دوم: بهره برداري حداكثري از ظرفيت گلوگاه

گام سوم: هماهنگي و تبعيت بخشهاي غير گلوگاهي از واحد گلوگاه

گام چهارم: افزايش در ظرفيت گلوگاه

گام پنجم: طرح ريزي و بازنگري فرآيند توليد به منظور انعطاف پذيري و سرعت بخشيدن به زمان چرخه توليد

-8 زنجيره ارزش شامل تمامي فعاليت هايي است كه براي توليد كالا يا خدمات يك شركت ارزش ايجاد مي كنند كه شامل تحقيق و

توسعه طراحي، توليد، بازاريابي، و خدمات پس از فروش مي باشد. در مرحله تحقيق و توسعه و طراحي به دليل وقت گير بودن هزينه

هاي زيادي صرف مي شود و با كاهش اين زمان هم هزينه ها كاهش ميابندو محصول سريعتر وارد بازار رقابتي مي شود و اين امر در

محيط پر رقابت امروز بسيار مهم است.

-9 در هزينه يابي بر مبناي هدف بايد به محدوديت ها توجه خاصي ميشود. گلوگاه و محدوديت ها فعاليت هايي هستند كه موجب كند

شدن آهنگ در چرخه حيات محصول مي شوند.تئوري محدوديت ها باعث شد كه مديران توجه خود را معطوف به افزايش سرعت

درفعاليت هايي كنند كه در گلوگاه قرار دارند.تئوري محدوديت ها بر اين اصل استوار است كه هر سيستم يا فرايند از مجموعه اي از

اجزاء داراي ارتباط متقابل تشكيل شده است كه حداقل يك جزءسيستم داراي توان كمتري نسبت به ساير اجزاء است و آن جزء

ضعيف به عنوان عامل محدوديت يا تعيين كننده حداكثر عملكرد آن سيستم محسوب مي شود. به بيان ديگر، حداكثر بازدهي يك

جريان توليد را حداقل ظرفيت موجود(جزء داراي محدوديت) تعيين ميكند.تئوري محدوديت بر اين اعتقاد است كه هر سيستم داراي

Management accounting Dr nikbakht [Year]

حداقل يك محدوديت است.وجود محدوديت ها نشان دهنده پتانسيل براي رشد و انجام تغييرات ثمربخش است بنابراين به هر عاملي

كه كارايي سيستم را محدود نمايد محدوديت گفته مي شود. وجود محدوديت و گلوگاه در هر سازماني باعث افزايش بهاي تمام شده

محصولات و تاخير در ارائه كالا و خدمات به مشتري نهايتاً كاهش در كيفيت محصول از ديد مشتري ميشود.

11 ) مهندسي ارزش عبارت است از بررسي سيستماتيك عوامل اثر گذار بر بهاي تمام شده محصولات به منظور يافتن راههاي مناسب

حفظ كيفيت همراه با كاهش هزينة توليد و رسانيدن آن به سطح هدف گذاري شده، مهندسي بدنبال بهبود طراحي با هدف كاهش

هزينه (توأم با حفظ كيفيت) و شناسايي كاركردهاي زائد محصول است كه مشتري حاضر به پرداخت بهاي آن نيست. مهندسي ارزش

توسط تيمي متشكل از گروههاي مختلف كارشناسان سازمان در حوزه هاي مختلف شامل بخش مهندسي، واحد طراحي محصول،

واحد توليد، واحد بازاريابي، فروش، واحد مالي و حسابداري مديريت در مرحله طراحي محصول انجام مي يابد. مهندسي ارزش در

مفهومي وسيع، كل زنجيره ارزش از جمله عرضه كنندگان مواد و قطعات و مشتريان را در بر مي گيرد و مي تواند موجب بهبود در

طراحي محصول، تغيير در خصوصيات مواد اوليه مصرفي يا بهبود روشهاي توليد محصول شود. توجه به اين نكته ضروري است در

صورتي كه بين بهاي تمام شده مورد انتظار و بهاي تمام شده هدف، تفاوت فاحشي وجود داشته باشد و در حالت عادي نتوان آنرا با

مهندسي ارزش برطرف نمود بايد در تصميمات مربوط به توليد محصول و يا ميزان حاشيه سود مورد انتظار تجديد نظر كرد مگر اينكه

جنبه هاي غير مالي مد نظر باشد كه توليد محصول را توجيه نمايد.سوالات حسابداری

مناسب ترين تعريف از مهندسي ارزش توسط ابداع كننده آن لارنس ديميلز ارائه شده است. مهندسي ارزش يك روش خلاق، مبتكرانه

و سازمان يافته است كه هدف آن شناسائي هزينه هاي غير ضروري است. هزينه هايي كه نه كيفيت و كارايي را ارتقاء مي دهند و نه طول

عمر محصول را افزايش مي دهند، نه در چشم مشتري جلوه دارد و نه مورد علاقه اوست.

مهندسي ارزش، اولويتي براي عنصر خاصل قائل نيست بلكه فقط »: ارنست بوي رئيس انجمن مهندسين ارزش آمريكا معتقد است

روشي است براي فكر كردن است كه بوسيلة آن تعدادي روش يا تكنيك را در مراحل عمل خود به خدمت مي گيرد.

مهندسي ارزش تلاشي است سازمان يافته كه با هدف بررسي و تحليل فعاليتهاي طرح در مراحل طراحي، اجرا، بهره برداري و نگهدار

اجراي مي گردد . اين بررسي با استفاده از تجارت، ابتكارها و خلاقيتهاي متخصصان در جهت تحليل كاركرد سيستمها، عوامل،

تجهيزات و تأسيسات و كارايي انجام مي گيرد. به بيان ديگر مهندسي ارزش مجموعه اي از چند روش فني به منظور بازنگري و تحليل

اجراي كار و استفاده از خلاقيتها و روشهاي تحليل سيستم براي بهينه سازي طرح است.

12 ) بر مبناي سيستم هزينه فر امتغير حاشيه سود فرامتغير، سود خالص و نرخ برگشت سرمايه به شرح زير اندازه گيري مي شوند:

هزينه مواد مستقيم مصرفي – درآمد = حاشيه فرامتغير

Management accounting Dr nikbakht [Year]

هزينه هاي عملياتي – حاشيه فرامتغير = سود خالص

سرمايه گذاري / سود خالص = نرخ بازگشت سرمايه

سؤالات چند گزينه اي

-1 ج

-2 ب

1,200,000,000+1,254,000,000+ 500,000,000 + 646,000,000÷8,000

-3 الف

512,000 – 450,000 =62,000

-4 ب

420,000 – 62,000 = 358,000

-5 ب

390 – 195 ÷10 = 19/5

-6 ب

450 گاما – 270 ÷ 5 = 36 > 19/5

( -7 ج (گاما 50400

19 آلفا 36 گاما / 30 بتا 5

1400 × 1600 × 1500 ×

50400 31200 45000

-8 ب

615,200

300

1892/8 –

2,808 –

7,592 =

10,400 –

سود قبل از كسر بهره و

ماليات

هزينه فروش و اداري

هزينه تحقيق و توسعه

سود ناويژه

بهاي تمام شده

فروش

-9 ج

-10 ب

615/2 ÷ 10,400 × 100 = % 5/91

Management accounting Dr nikbakht [Year]

-11 ب

340/8 ÷ 6,760 × 100 = % 5/04

-12 ج

5,600 دستگاه

-13 ب

5,600

-14 ب

تئوري محدوديتها

تمرينات

-1

18,730,000

=

93,650,000,000

=

هزينه جاري (كل)

بهاي تمام شده قايق در حال حاضر

5,000

حجم فروش

قيمت فروش جاري 26,000,000 ريال

قيمت تمام شده جاري 18,730,000 ريال

سود جاري 7,270,000 ريال سود هدف – قيمت فروش هدف = قيمت تمام

شده هدف

(هزينه هدف)

15,730,000 = 23,000,000 = 7,270,000

-2 الف :

آلفا

بتا

گاما

قيمت فروش هر واحد

900,000

1,080,000

845,000

بهاي تمام شده هر واحد

(550,000)

(540,000)

(701,000)

÷

حاشيه فرا متغير هر واحد

350,000

540,000

144,000

زمان براي توليد هر واحد

35

45

18

حاشيه فرامتغير بر حسب دقيقه

10,000

12,000

8,000

-3 الف )

Management accounting Dr nikbakht [Year]

قيمت فروش جاري 262,500,000 ريال

قيمت فروش هدف 210,000,000 ريال

بهاي تمام شده كل دوره جاري 19,600,000,000 ريال

تعداد توليد 100 دستگاه

بهاي تمام شده هر دستگاه در دوره جاري 196,000,000 ريال

بهاي تمام شده هر دستگاه در دوره جاري – قيمت فروش جاري = سود هر دستگاه در دوره جاري

66,500,000 ريال = 262,500,000 – 196,000,000

-3 ج) سود هدف – قيمت فروش هدف = قيمت تمام شده هدف

143,500,000 ريال = 210,000,000 – 66,500,000

قيمت تمام شده هدف = 143,500,000 ريال

-3 د ) استراتژي هزينه يابي بر مبناي هدف

-4 الف) در صورتي كه ملاك محاسبه سود ناخالص (ناويژه) باشد و سود خالص قبل از كسر بهره و ماليات ناديده گرفته شود.

– ب)

كابل فشار قوي

كابل فشار ضعيف

سود ناخالص

1040

622

هزينه تحقيق و توسعه

(465/6)

(116/4)

هزينه اداري و فروش

(232)

(58)

سود خالص قبل از كسر ماليات

342/4

447/6

– ج)

%14/26

=

100

×

342/4

=

سود قبل از كسر ماليات

=

بازده فروش كابل فشار قوي

2,400

فروش

%26/33

=

100

×

447/6

=

سود قبل از كسر ماليات

=

بازده فروش كابل فشار ضعيف

1,700

فروش

Management accounting Dr nikbakht [Year]

-5 الف )

μφ قيمت فروش دوربين 70

5,800,000 ريال

μφ بهاي تمام شده دوربين 70

4,515,000 ) ريال )

μφ سود دوربين مدل 70

1,285,000 ريال

μφ قيمت فروش دوربين مدل 72

11,950,000 ريال

μφ بهاي تمام شده دوربين 72

8,645,000 ريال

μφ سود دوربين مدل 72

3,305,000 ريال

ب) 4640000

(4515000)

125000

ج)

4640000

( ξ)

1285000

Ξ=4640000−1285000

سوالات فصل 9سوالات حسابداری

– 1 سازمان بين المللي استاندارد كيفيت را اينگونه تعريف مي كند:كيفيت مجموعه ويژگي ها و مشخصات يك محصول يا

خدمت است كه بتوان نيازهاي بيان شده تلويحي را برآورده سازد.ملاك كيفيت در واقع رضايت مشتري است.رضايت

مشتري نيز شامل تامين نيازهاي بيان شده و تلويحي او از محصول است.

علماي مديريت نظير جوزف جوران وادوارد دمينگ و ايشيكاوت و مانند آنها همگي كيفيت را با اين نگرش معني كرده اند.

مثلا جوران توانايي ارضاي نيازها و كرازبي درجه انطباق با خواسته هاي مشتريان را در تعريف كيفيت بكار برده اند و دمينگ

ارضاي مشتري را كيفيت ميداند.سوالات حسابداری

تعاريفي با نگرش مبتني بر محصول:

نگاه فلسفي: پديده اي بي نقص و برتري ذاتي

نگاه فني: براي ارزيابي كيفيت محصول ميزان تطابق ويژگي هاي آن محصول را با مشخصات فني از قبل تعيين شده ملاك

قرار دهند.

Management accounting Dr nikbakht [Year]

نگاه ارزشي: يعني هر محصولي كه گرانتر باشد را با كيفيت تر مي دانند.

نگرش ساختاري: با شاخص قرار دادن ويژگي هاي خاصي از محصول كيفيت را تعريف مي كنند.

نگرش مبتني بر مصرف كننده و يا متكي بر مشتري: كيفيت يعني هر چيزي كه ارزش محصول را در نظر مشتري بالا ببرد.

– 2 در اواخر دهه ي 1970 و اوائل دهه ي 1980 مديران آمريكايي به منظورپي بردن به معجزه ي ژاپني ها سفرهايي به ژاپن

كردند . در حقيقت اگر آنها كتاب هاي دمينگ را مي خواندند نيازي به انجام اين سفرها نمي ديدند .به هر حال رنسانس

منتشر شد ( 6 TQM كيفيت در مورد محصولات و خدمات آمريكايي در حال اجرا بود. در ميانه ي دهه 1980 مفهوم

سيگما نيز در اين دهه بوجود آمد). در دهه 1980 شركت هاي آمريكايي با مقايسه خود با ژاپني ها به اين نتيجه رسيدند كه

بسياري از كالاهاي ژاپني ها داراي نقص صفر در هزار بودند و نقص كالاهاي آمريكايي 27 برابر بيشتر بود. رقابت جهاني به

مشتريان انتخاب هاي فراواني عرضه كرد و انها را متوجه محصولات با كيفيت تر و ارزان تر كرد از دست دادن سهم بازار و

سود براي موسساتي كه به كيفيت توجه نمي كردند با تهديد روبه رو كرد ازين رو موجب تغييرات قابل توجهي در شركت

هاي آمريكايي و تلاش آنها به صورت بي وقفه و مستمر جهت افزايش كيفيت محصولات و خدمات خود تلاش كردند.در

1987 مجلس آمريكا جايزه كيفيت ملي مالكوم بالدريج را براي افزايش رقابت در شركت هاي امريكايي جهت افزايش

كيفيت در نظر گرفت.

– 3 مديريت كيفيت جامع در واقع تلاش مستمر و اصولي تمامي پرسنل يك شركت در جهت درك انتظارات مشتريان دستيابي

به آن و حتي فراتر رفتن از حد انتظارات مشتريان است.

تحقيقات نشان داده شركت هايي كه در آنها مديريت كيفيت وجود دارد داراي عملكردهاي مالي بهتري نسبت به شركت

هايي هستند كه به اين عامل توجهي ندارند يا به تازگي مديريت كيفيت جامع را اجرا كرده اند.

– 4 در سال 1987 مجلس آمريكا جايزه كيفيت ملي مالكوم بالدريج را براي افزايش رقابت در شركت هاي آمريكايي جهت

افزايش كيفيت در نظر گرفت.در سال 1947 سازمان بين المللي استاندارد به منظور استانداردسازي نحوه عمل مديريت

كيفيت يكپارچه كردن تدوين استاندارد در سراسر جهان ايجاد تسهيلات در تجارت بين المللي حمايت از توليد كننده

ومصرف كننده و توسعه همكاري هاي علمي تكنولوژيكي اقتصادي و … با عضويت 25 كشور تاسيس شد كه مقر آن ژنو

مي باشد. در 1987 اين نهاد مجموعه اي از استانداردهاي كيفيت را تدوين نمود كه اين استانداردها يكبار در 1994 و بار

ديگر در 2000 مورد تجديد نظر قرار گرفتند. به همين خاطر است كه استانداردهاي مديريت كيفيت كه هم اكنون مورد

به يك گواهينامه بين المللي ISO نشان مي دهند. در حال حاضر 9000 ISO استفاده قرار ميگيرد را با نام 9000:2000

تبديل شده است كه به منزله مهر تاييد كيفي محصولات و خدمات شركت هاست و بيش از 90 كشور آن را پذيرفته اند.

– 5 سيستم هزينه يابي بر مبناي فعاليت براي تهيه گزارشات هزينه هاي كيفيت ايده آل است . در سيستم هزينه يابي بر مبناي

فعاليت هزينه ها به همراه فعاليت ها شناسايي مي شوند و به همين خاطر عينيت پذيري هزينه هاي كيفيت در اين سيستم

Management accounting Dr nikbakht [Year]

افزايش مي يابد. در اين سيستم هزينه فعاليت هايي كه ماحصل كيفيت پايين هستند براي شركت روشن و مشخص مي شود

اما در سيستم هاي سنتي تمركز گزارشگري هزينه روي وظايف سازماني نظير توليد فروش و اداري است.

شركت هايي كه سيستم سنتي هزينه يابي دارند مجبورند تجزيه و تحليل هاي اضافه تري نسبت به هزينه يابي بر مبناي فعاليت

براي شناسايي و اندازه گيري هزينه كيفيت و تهيه گزارشات هزينه كيفيت انجام دهند . انجام كارهاي بيشتر و هزينه جمع

آوري اطلاعات اين قبيل هزينه ها مديريت شركت را تشويق مي كند كه مديريت كيفيت جامع را در شركت اجرا نمايد.

– 6 در ايران نيز انجمن مديريت كيفيت ايران با همكاري موسسه استاندارد در 18 آبان هر سال مصادف با روز ملي كيفيت و

مراسمي برگزار مي كند كه طي آن از برترين سازمان هاي ايراني در بخش هاي مختلف كشور شامل (سازمانه، بنگاههاي

اقتصادي بزرگ، واحدهاي عملياتي، موسسات بخش عمومي، بنگاههاي كوچك و متوسط مستقل و بنگاههاي كوچك و

متوسط مستقل و بنگاههاي كوچك و متوسط وابسته) كه در زمينه ارتقا كيفيت و سرآمد بودن در كسب وكار فعاليت هاي

چشم گيري انجام داده اند تقدير به عمل مي آيد.بدنبال پيوستن ساير كشورهاي جهان اين سازمان در حال حاضر داراي 132

عضو شامل 90 عضو اصلي 34 عضو مكاتبه اي و 8 عضو مشترك مي باشد كه موسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران از

جمله اعضاي اصلي آن بوده و با فعاليت در كميته هاي فني ايزو در تدوين استانداردهاي بين المللي مشاركت داشته و دارد.با

توجه به اينكه در ايران نيز اصل 50 قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران بيان داشته است در جمهوري اسلامي ايران حفاظت

از محيط زيست كه نسل امروز و نسل هاي بعدي بايد در آن حيات اجتماعي روبه رشدي داشته باشند، وظيفه عمومي تلقي

مي گردد. از اين رو فعاليت هاي اقتصادي و غير آن كه با آلودگي محيط زيست يا تخريب غير قابل جبران آن ملازمه پيدا

كند ممنوع است. توجه به استانداردهاي محيطي و الزام به رعايت آنها امري ضروري است.

– 7 كايزن در مديريت هزينه :

در فرهنگ شرقي، كايزن وارد عرصه حسابداري و مديريت هزينه نيز شده است. استفاده از رويه هاي نوين حسابداري صنعتي

[ به ويژه رويه هاي ناشي از محرك بازار، شركت ها را در برخورد موثر با پديده رقابت جهاني مهياتر و آماده تر مي سازد[ 4

شيوه هايي نظير هزينه يابي بر مبناي فعاليت، هزينه منابع مصرف شده را با فعاليت هاي مورد نياز براي توليد هر يك

محصولات، رديابي مي كند. در شيوه هزينه يابي بر مبناي فعاليت، فعاليت هاي فاقد ارزش، يعني فعاليت هايي شناسايي مي

شوند كه ارزشي به محصول اضافه نميكنند. شناسايي و حذف فعاليت هاي عبث و ضايعات(مودا) بر بهبود مستمر و در نتيجه

.[ كاهش هزينه هاي محصول تمركز دارد [ 3

هدف كايزن

[ در كايزن هدف اينستكه اطمينان حاصل شود كه بهاي تمام شده فرايند واقعي كمتر از بهاي تمام شده پايه است. [ 13

Management accounting Dr nikbakht [Year]

هدف در هزينه يابي بهبود مستمر، رسيدن به اهداف كاهش هزينه است. تحليل انحرافات تحت سيستم هزينه يابي استاندارد

عموما هزينه هاي واقعي را با استاندارد مقايسه مي كند و سپس انحرافات را گزارش مي كند. هزينه يابي بهبود مستمر تا حدي

خارج از سيستم هزينه يابي استاندارد عمل مي كند در اين سيستم استانداردها همواره و در تمام مراحل توليد قابل بهبود

هستند و هر استاندارد تنها يك بار دستيافتني است، زيرا وقتي هزينه ها تا ميزان استاندارد تعريف شده كاهش يافت، بايد

.[ دوباره استاندارد جديد تعريف كرد[ 12

نتيجه گيري :

سازمانها تا زماني كه براي بقا تلاش مي كنند و خود را ن يازمند حضور در عرصه ملي و جهاني مي دانند، بايد اصل بهبود

مستمر را سرلوحه فعاليت خود قرار دهند. بهبود مستمر روي تغييرات تدريجي در فرآيندها تاكيد مي كند و در مقايسه با ساير

روشهاي تحول سازماني ازجمله مهندسي مجدد كه تغييرات سريع و كلي را مدنظر دارد، بسيار كم هزينه بوده و غالباً منابع

(زمان، سرمايه، دارائيها و…) قابل توجهي را مصرف نمي كند، ليكن از آنجايي كه مشاركت تمامي پرسنل در همه سطوح

سازماني را دربرمي گيرد درمجموع به تحولات شگرفي منتهي مي شود . اين اصل حاصل نمي شود، مگراينكه زمينه دستيابي

به آن با بهبود مديريت عملكرد امكان پذير شود. اين بهبود را مي توان با گرفتن بازخور لازم از محيط دروني و پيراموني و

تجزيه و تحليل نقاط قوت و ضعف و فرصتها و تهديدهاي سازمان، مسئوليت پذيري و جلب رضايت مشتري با ايجاد و

بكارگيري سيستم بهبود مستمر با الگوي مناسب، اين امكان را ايجادكرد. به انعطاف پذيري برنامه ها و اهداف و ماموريت

سازمانها در محيط پوياي امروزي، كمك قابل توجه مي نمايد. بهبود مستمر و توسعه آن به فرهنگ سازي و ارتقاء فرهنگ

سازماني نيازمند است.سوالات حسابداری

– 8 مشتري راضي، انتظارات مشتري، تدوين اهداف كيفي مرتبط با كيفيت، كار درجريان ساخت، انجام كار كنترل خروجي

اصلاح نقص ها، تحويل محصول/خدمت و ارزيابي مستمر رضايت مشتري، مشتري ناراضي، كنترل تشخيصي، منابع صرف

شده/سرمايه گذاريهاي مرتبط با كيفيت، تابع زيان تاگوچي برنامه هاي 6 سيگما

مشتري راضي :مشتري راضي كسي است كه احساس كند بعد از خريد درست همان چيزي را خريده است كه دلش

مي خواست بخرد.

انتظارات مشتري :شناسايي انتظارات مشتري جز با مراجعه به وي و دريافت ديدگاه هاي او ميسر نيست. ديگر عصر از ظن خود

يار مشتري شدن سپري شده و براي آگاهي از سر درون مشتري بايد به آواي او گوش فرا داد. به اين منظور و براي شناسايي

انتظارات مشتري, امروزه عرضه كنندگان ضمن بهره گيري از تكنيك هاي آماري به نظر سنجي از مشتريان –با استفاده از

روش هاي مختلف پستي, تلفني و حضوري- اقدام مي كنند. در اين راستا توجه به عواملي كه انتظارات مشتري از يك

خدمت, كالا يا نام تجاري را شكل مي دهد از اهميت زيادي برخوردار است. مهمترين اين عوامل به شرح زير است: 1- نياز و

خواسته مشتري 2- باورهاي مشتري 3- تجربه هاي پيشين مشتري در ارتباط با همان عرضه كننده 4- پيام هاي دريافتي مشتري از

Management accounting Dr nikbakht [Year]

عرضه كننده از طريق ارتباطات دوسويه يا تبليغات متنوع عرضه كننده. 5 -تجربه هاي پيشين مشتري در ارتباط با ساير عرضه

كنندگان 6- نظرات دريافتي مشتري از دوستان و آشنايان در ارتباط با تجربه هاي آنان از اين كالا و خدمت يا انواع مشابه

آن. 7-عوامل موقعيتي كه مربوط به شرايط مشتري در زمان خريد مي شود, مثل ميزان پول در دسترس, زمان موجود براي

خريد و…يك عرضه كننده هوشيار با آگاهي از عوامل فوق ضمن اقدام به كسب اطلاعات در مورد هر يك ,برنامه شناسايي

انتظارات مشتري را با بهره گيري از اطلاعات دريافتي تنظيم مي كند.

مشتري ناراضي: مشتري ناراضي كسي است كه احساس كند بعد از خريد درست همان چيزي را كه دلش مي خواست

نخريده.سوالات حسابداری

منابع صرف شده: منابعي كه براي بدست آوردن كيفيت مورد استفاده قرار گرفتند را مي گويند.

تابع زيان تاگوچي برنامه هاي 6 سيگما:تاگوچي پيشنهاد داد كه از رويكرد تطابق مطلق بعنوان يك معيار سنجش اثربخش در

كنترل كيفيت استفاده شود. تحقيقات او نشان ميدهد كه هرگونه انحراف از مشخصه كيفي هدف(مقدار هدف) براي شركت

هزينه بهمراه خواهد داشت. او تابع نمايي از زيان كيفي ارائه داد كه رابطه بين كل زيان هاي كيفي شركت با نقص هاي كيفي

را نشان ميدهد. بطور كلي هرقدر انحراف از مقدار هدف مشخص شده بيشتر باشد زيان هاي كيفي شركت نيز بيشتر مي شود.

– 9 اكثر رهبران كيفيت بر اين باورند كه آگاهي از هزينه هاي كيفيت و استفاده از آن فاكتور بسيار مهمي در رقابت هاي جهاني

است. اهداف عمده در محاسبه و جمع آوري هزينه هاي مرتبط با كيفيت عبارتند از:

• ايجاد آگاهي در پرسنل نسبت به هزينه هاي كيفيت پايين كالا و خدمات
• تعيين اينكه در چه بخشي بيشترين هزينه ها اتفاق مي افتد

– 10 شش سيگما يك روش بهبود است كه از داده ها و واقعيات جهت شناسايي و حذف مشكلات فرايند استفاده مي كند

همچنين برخي آن را يك موتور بهبود مستمر مي دانند كه وظايف و رويه هاي كاملا جديدي را در داخل سازماني كه به

طور مستمر در پي كسب نتايج و بهبود فرايندها است تعريف مي كند.بعبار ديگر شش سيگما يعني رسيدن به سطحي از

3 در يك ميليون موقعيت كاهش يابد. / كيفيت توليدات و ارايه خدمات كه خطاي فرايندهاي كاري به ميزان 4

به اين ترتيب مي توان دروازه ورود به سرزمين سيگماها را رفع عيوب اتلافات و خطاهاي مشهود از طريق روشهاي سريع نظير

مفاهيم و تكنيك هاي تفكر ناب دانست.با گذر از سيگماهاي پايين تر به بالاتر( 1 به 6) كانون توجه طرح هاي بهبود سازمان

بر فرايندها منعطف متمركز مي گردد. متدولوژي شش سيگما اين امكان را به سازمان ها مي دهد كه با بهره گيري از اين

متدولوژي خطاي فرايندها را به حداقل رساند از طرفي مدل تئوري محدوديت ها معتقد است كه هر سيستم (متشكل از يك

يا چند فرايند) دست كم داراي يك محدوديت است و وجود محدوديت ها نشان دهنده پتانسيل براي رشد و انجام تغييرات

نتيجه بخش مي باشد.

Management accounting Dr nikbakht [Year]

مدل تئوري محدوديت ها از طرفي بر افزايش بهره وري از طريق مديريت محدوديت ها و از طرف ديگر افزايش كمي و

كيفي خروجي فرايندهاست.پياده سازي بكارگيري و بهره مندي توامان نظام تفكر ناب متدولوژي شش سيگما و مدل تئوري

محدوديت ها بعنوان طرح هاي بهبود مي تواند برنامه راهبردي اغلب سازمان ها جهت نيل به هدف بنيادين خود يعني ايجاد

ارزش براي مشتري باشد.

– 11 الف) تطابق محدوده اي يا دروازه اي

ب) تطابق مطلق

تطابق محدوده اي: در اين نوع تطابق لازم است كه خصوصيت كيفي محصول در محدوده مشخص شده قرار داشته

باشد،هدف تطابق محدوده اي اين است كه شركت بتواند به نقص كيفي صفر برسد.يعني تمامي محصولاتي كه توليد مي

كند داراي ضخامتي در محدوده تعيين شده باشد.

تطابق مطلق: لازم است كه تمامي محصولات يا خدمات شركت بدون كوچكترين انحراف كيفيتي دقيقا مطابق با مقدار

كيفيت هدف داشته باشد در اين حالت هرگونه انحراف از مقدار هدف داراي پيامد اقتصادي منفي براي شركت است.

همانگونه كه در فوق بيان شد در تطابق محدوده اي شركت هيچ هزينه كيفي يا كاستي يا زياني براي محصولاتي كه

خصوصيت كيفي آنها در محدوده مشخص شده قرار دارد در نظر نمي گيرد و تنها زماني زيان كيفي شناسايي مي كند كه

محصول يا خدمات دقيقا مطابق با مقدار كيفي هدف نباشد شركت زيان كيفي شناسايي مي كند.براي شركت هايي كه

هدفشان سوددهي طولاني مدت و جلب رضايت مشتريان است تطابق كامل (مطلق) بهترين رويكرد مي باشد.

– 12 پيشگيري: آ)آموزش پرسنل ب) طراحي محصول پ)ارزيابي عرضه كنندگان

ارزيابي: آ) تعميرات پيشگيرانه تجهيزات ب) بازرسي و آزمايش مواد ورودي پ) هزينه انجام بازرسي و آزمايش مواد اوليه

خريداري شده

شكست داخلي: آ) تعمير مجدد ب)دوباره كاري پ) آزمايش مجدد

شكست خارجي: آ) مسئوليت در قبال كالا ب) فراخواني كالاهاي معيوب پ) هزينه شكايت مشتريان از محصولات معيوب

– 13 هزينه هاي تطابق: شامل هزينه هاي پيشگيري و ارزيابي فعاليت هاي با كيفيت ضعيف مي باشد.

هزينه هاي عدم تطابق: هزينه هايي است كه در نتيجه كيفيت ضعيف محصولات و خدمات ناشي از فعاليت هاي خطاي

داخلي و خارجي ايجاد مي شود.سوالات حسابداری

– 14 ارتباط بين هزينه هاي كيفيت را آشكار مي كند با مقايسه ترازهاي كيفيت(يكي از ابزارهاي گزارش هزينه هاي كيفيت) براي

چند سال متوالي ميتوان موثر بودن سيستم هزينه يابي كيفيت در شركت را استدلال كرد. افزايش هزينه هاي پيشگيري و

ارزيابي كاهش هزينه هاي شكست داخلي و خارجي را به همراه خواهد داشت و بالعكس.ماتريس هزينه كيفيت(يكي از

Management accounting Dr nikbakht [Year]

ابزارهاي گزارش هزينه هاي كيفيت )شركت را قادر مي سازد تا از تاثير عملكردش بر روي هزينه هاي كيفيت مطلع شود و

مواردي كه هزينه هاي كيفيت بالا هستند را شناسايي كند.

– 15 مدل اقتصادي هزينه هاي كيفيت در ديدگاه سنتي: در اين ديدگاه نقطه بهينه هزينه هاي كيفيت جايي است كه بين هزينه هاي

پيشگيري و ارزيابي از يك طرف و هزينه هاي شكست( داخلي و خارجي ) از سوي ديگر تعادل برقرار مي شود، هرچه

كيفيت انطباق بيشتر شود(تعداد محصولات داراي نقص كيفي كمتر گردد) ميزان هزينه هاي پيشگيري و ارزيابي بيشتر مي

شود و هزينه هاي نقص داخلي و خارجي كمتر مي گردد.اضافه شدن هر يك از اين چهار هزينه باعث افزايش كل هزينه

هاي كيفيت مي شود. نقطه بهينه جايي است كه كل هزينه هاي كيفيت به حداقل ميزان ممكن برسد.

مدل اقتصادي هزينه هاي كيفيت در ديدگاه معاصر: امروزه شركت ها با توجه به به پيشرفت هاي فناوري به قابليت هاي

بالاتري نسبت به فرايندهاي سنتي دست يافته اند و براي آنان رسيدن به كيفيت صد در صد مطابق با آنچه مورد نياز است

امكان پذير است. از اينرو در ديدگاه معاصر نقطه بهينه جايي است كه هزينه هاي شكست به صفر رسيده و مجموع هزينه هاي

كيفيت برابر مجموع هزينه هاي پيشگيري و ارزيابي است. در اين مدل به علت كيفيت انطباق 100 % خواسته هاي مشتريان نيز

براورده خواهد شد.

– 16 يكي از كاربردي ترين اين فنون ترسيم و تجزيه و تحليل نمودارهاي كنترل و دياگرام پاره تو، و دياگرام علت و معلولي

است.

نمودار كنترل: ترسيمي از مشاهدات پياپي از يك عمليات هستند كه در محدوده مشخصي واقع شده اند. هدف از ترسيم اين

نمودار بررسي آن است كه آيا تمامي مشاهدات در دامنه قابل قبول عمليات مورد نظر قرار گرفته اند يا خير. عمليات مي تواند

يك ماشين ايستگاه كاري كارگر، سلول كاري، فرايند، دايره يا بخش باشد.محدوده يا مرزها مي توانند دوره زماني، دسته

ها) است كه بيانگر x) محصول، دفعات راه اندازي تولي، يا ساير حدود عملياتي باشند. نمودار كنترل داراي يك محور افقي

ها) كه نشانگر ميزان تطابق با y) واحدها، محدوده زماني، تعداد دستجات، تعداد دفعات توليد مي باشد و يك محور عمودي

كيفيت مشخص شده است. ارقام مندرج در نمودار عمودي، محدوده مجاز براي تغييرات يا بعبارت ديگر حد بالا و پايين را

نشان مي دهند.سوالات حسابداری

نمودار پاره تو: يك هيستوگرام از عواملي است كه درايجاد مشكل كيفي دخيل بوده اند و به ترتيب فراواني زياد به كم پشت

سر هم در شكل نشان داده مي شوند.نه تنها فراواني عوامل مرتبط با يك مشكل كيفيتي را نشان مي دهد بلكه يك كمك

چشمي مي كند و با نشان دادن تعداد تجمعي علت ها، مديريت مي تواند علت اصلي كه باعث ايجاد مشكل كيفي شده است

را از ميان انبوه علت ها جزئي ديگر تمييز دهد و متوجه عللي شود كه بيشترين مشاركت را كاهش كيفيت محصول/خدمت

شركت داشته اند.

Management accounting Dr nikbakht [Year]

دياگرام علت و معلولي يا استخوان ماهي: زنجيره اي از علت و معلول هاست كه علل ريشه اي مشكل كيفي پيش آمده را

تشكيل ميدهند.نمودار علت و معلولي شامل ستون فقرات، دنده، و استخوان ها است. در قسمت راست ستون فقرات افقي

مشكل كيفي موجود نوشته مي شود. ستون فقرات علت ها را به معلول(مشكل كيفي) متصل مي كند. هر شاخه يا دنده كه

فلش اشاره اش به سمت ستون فقرات است بيانگر علت اصلي پيش آمدن مشكل كيفي مي باشد.

– 17 دياگرام علت و معلولي يا استخوان ماهي: زنجيره اي از علت و معلول هاست كه علل ريشه اي مشكل كيفي پيش آمده را

تشكيل ميدهند.كارو ايشيكاوا متوجه متوجه شد در مواقعي كه عوامل متعدد بيشماري وجود دارد، يافتن عواملي كه روي

يك فرايند اثر مي گذارند يا موجب بوجود آمدن يك مشكل كيفي مي شوند غالبا كار سخت و طاقت فرسايي است. براي

تسهيل اين كار او نمودار علت و معلولي را پيشنهاد داد.سوالات حسابداری

18 ن -مودار پاره تو: يك هيستوگرام از عواملي است كه درايجاد مشكل كيفي دخيل بوده اند و به ترتيب فراواني زياد به كم پشت

سر هم در شكل نشان داده مي شوند. نه تنها فراواني عوامل مرتبط با يك مشكل كيفيتي را نشان مي دهد بلكه يك كمك

چشمي مي كند و با نشان دادن تعداد تجمعي علت ها، مديريت مي تواند علت اصلي كه باعث ايجاد مشكل كيفي شده است

را از ميان انبوه علت ها جزئي ديگر تمييز دهد و متوجه عللي شود كه بيشترين مشاركت را كاهش كيفيت محصول/خدمت

شركت داشته اند.

– 19 هزينه هاي پيشگيري،هزينه هاي ارزيابي، هزينه هاي شكست داخلي، هزينه هاي شكست خارجي

هزينه هاي شكست خارجي بيشترين آسيب را به شركت وارد مي كند زيرا كالا يا خدمت پس از خروج از شركت ديگر

قابل بازگشت نيست و هزينه ي آن بسيار بالا مي رود كمترين هم پيشگيري است زيرا پيشگيري بهتر از علاج است.

– 20 چند نمونه معيارهاي غير مالي داخلي ارزيابي كيفيت:

بهره وري(نسبت خروجي ها به منابع ورودي مصرف شده)

تعداد خروجي هاي معيوب( تعداد نقص ها در هر يك ميليون خروجي)

روند مقدار ريالي موجودي كالاي نگهداري شده در شركت

اكثر معيارهاي داخلي در رابطه با كارايي فرايند هستند بهبود كيفيت مستلزم بهبود اكثر معيارهاي مذكور است.در عمل

مسئوليت تغيير فرايندها به هدف بهبود اين معيارها بر عهده تيم هاي كاري متقاطع است. بعلاوه با استفاده از بهينه كاوي

معيارهاي داخلي و خارجي بعنوان استاندارد در نظر گرفته مي شوند تا عملكرد واقعي شركت با آنها سنجيده شود.

چند نمونه معيارهاي غير مالي خارجي ارزيابي كيفيت:

درصد تعداد كالاهاي معيوبي كه براي مشتريان ارسال شده نسبت به كل كالاهاي ارسالي

تعداد شكايات مشتريان

درصد محصولاتي كه براي اولين بار است داراي نقص بوده اند يا درصد محصولاتي كه ميزان نقص در آنها زياد بوده است.

Management accounting Dr nikbakht [Year]

اكثرا مشتري محور مي باشند يعني درصدد هستند تا ميزان رضايت مشتريان شركت را از كيفيت محصولات وخدمات ارئه

شده توسط شركت بسنجند.شركت براي معيارهاي خارجي شركت نيز ارزيابي كيفيت يك استاندارد يا مقدار بهينه كاوي

شده اي داشته باشد كه بتواند يا مقايسه مقادير محاسبه شده براي اين معيارها با مقدار استاندارد بهينه، وضعيت كيفيت خود را

دقيق تر ارزيابي نمايد.

تمرينات فصل 9

الف) – 1 x:2/12

T:2

K:5760

K: 360 ₌ 5760 L(x): K L(2.12): 5760400000

ب)

Χλ:30

Χ2:360

ΤΧ:0.25 :(ΧΛΧ2) (30360)0.0625(0.08) 0.005 0.07 انحراف

– 2

گزارش هزينه كيفيت

Management accounting Dr nikbakht [Year]

هزينه هاي پيشگيري

بازرسي خط

55000

آموزش

120000

مهندسي طراحي

67000

ارزيابي عرضه كنندگان

15000

جمع

257000

هزينه هاي ارزيابي

تعميرات پيشگيرانه تجهيزات

20000

تجهيزات آزمايش محصول

88000

بازرسي و آزمايش مواد ورودي

25000

جمع

133000

هزينه هاي شكست داخلي

تعمير مجدد

157000

توقف توليد

40000

دوباره كاري

35000

جمع

232000

هزينه هاي شكست خارجي

بازگشت

100000

محصولات معيوب

30000

بيمه مسئوليت محصول

20000

هزينه هاي شكست مشتريان

240000

جمع

390000

جمع كل هزينه هاي كيفيت

1012000

– 3

Management accounting Dr nikbakht [Year] سوالات حسابداری

– 4 الف)

Κ

ب)

Ξ:134 Λ(ξ): Κ Λ(134): 8/8140/8

Τ:138

Κ:8/8

-5 آ)

Management accounting Dr nikbakht [Year]

ب) در طي اين 3 سال درصد مجموع هزينه هاي كيفيت افزايش يافته ولي درصد هزينه هاي پيشگيري در سال آخر كاهش يافته كه

موجب افزايش درصد هزينه هاي شكست خارجي و شكست داخلي شده(ضرر)

% ج) 65

-6

گزارش هزينه هاي كيفيت

1385

1386

درصد تغيير

هزينه هاي پيشگيري:

طراحي محصول

210,000

180,000

14

آموزش

120,000

390,000

225

جمع

330,000

570,000

72

هزينه هاي ارزيابي:

واسنجي(تنظيم دستگاه)

120,000

190,000

58

جمع

120,000

190,000

58

هزينه هاي شكست داخلي:

آزمايش مجدد

240,000

300,000

(25)

جمع

240,000

300,000

(25)

هزينه هاي شكست خارجي:

مسئوليت در قبال كالا

90,000

150,000

(66)

فراخواني كالاهاي معيوب

240,000

480,000

(100)

تعميرات مربوط به كالاهاي

180,000

60,000

(33)

Management accounting Dr nikbakht [Year]

مربوط به ضمانت نامه

جمع

510,000

690,000

(35)

جمع كل هزينه هاي كيفيت

1,200,000

1,750,000

(45)

فروش كل

100%

-7 الف)

Κ 238016528,9

ب)

Ξ:0,20823

Τ:0,20625

Λ(ξ): Κ Λ(0,20823): 238016528,9 0,003

658203648

-8

ᵟ سطح سيگما: 3

% بازده مورد انتظار فرآيند: 93,32

تعداد خطا در ميليون: 66,807

يا X 6/6807 6/6807

-9

Κ:

Τ:0,5 Λ(ξ): Κ

(Ξ) ميزان خصوصيت كيفي مشاهده شده

Λ(Ξ)

(Ξ) احتمال

0,46

888,88

0,05

0,47

499,99

0,10

0,48

222,22

0,12

0,49

55,55

0,15

0,50

0

0,30

0,51

55,55

0,12

0,52

222,22

0,10

0,53

499,99

0,05

0,54

888,88

0,01

Management accounting Dr nikbakht [Year] سوالات حسابداری

(0,47.0,1)(0,48.0,12)(0,47.0,1)(0,49.0,15)(0,50.0,30)(0,51.0,12)(0,52.0,10)(0,53.0,05)0,4678

0,4678 ? هدف 0.5 Δ −

0000048+0,0001488+0,0004928+0,0010368+0,0013542+0,00272480,0057

EL(X)=K(2)=555555/55(0,0057+0,0010)=3722/2221

-10 الف)

گزارش هزينه هاي كيفيت

هزينه هاي پيشگيري

آموزش پرسنل

10,000,000

طراحي محصول

14,000,000

جمع

24,000,000

درصد از هزينه هاي عملياتي Ξ

0/024

هزينه هاي ارزيابي

تائيد صلاحيت تامين كنندگان

4,000,000

بازرسي فرآيند

32,000,000

جمع

36,000,000

درصد از هزينه هاي عملياتي Ξ

0/036

هزينه هاي شكست داخلي

استهلاك تجهيزات كنترل آلودگي هوا

40,000,000

تعمير و نگهداري تجهيزات كنترل آلودگي هوا

20,000,000

برطرف كردن آلودگي هاي آب

50,000,000

به حالت اول برگرداندن محل بعد از استفاده از آن

70,000,000

جمع

180,000,000

Management accounting Dr nikbakht [Year] سوالات حسابداری

درصد از هزينه هاي عملياتي Ξ

0/18

هزينه هاي شكست خارجي

دعوي حقوقي مطرح شده بخاطر آسيب وارده

60,000,000

جمع

60,000,000

درصد از هزينه هاي عملياتي Ξ

0/06

جمع كل

300,000,000

ب) كمترين مقدار را هزينه هاي پيشگيري به خود اختصاص داده اند و پس از آن ارزيابي و بيشترين مقدار را شكست داخلي كه

ميتوانند با افزايش هزينه هاي پيشگيري موجب كاهش هزينه هاي شكست داخلي و شكست خارجي شوند.

ج) اين شركت بايد با تلاش و و افزايش هزينه هاي پيشگيري و ارزيابي به خصوص پيشگيري موجب كاهش هزينه هاي شكست هزينه

هاي داخلي و خارجي شود كه البته در كل موجب كاهش كل هزينه هاي كيفيت مي شود.

-11 در نمودار اول با افزايش هزينه هاي صرف شده براي كيفيت مخارج مصرفي كل كاهش مي يابد پس كيفيت مجاني محسوب

شده.

در نمودار دوم ابتدا با افزايش مخارج صرف شده براي كسب كيفيت بازده افزايش و مخارج مصرفي كل كاهش يافته و پس از يك

نقطه با افزايش مخارج كيفيت مخارج كل هم افزايش يافته وبازده كاهش مي يابد.

Management accounting Dr nikbakht [Year] سوالات حسابداری

جواب تمرينات و سؤالات فصل دهم

: ج 1سوالات حسابداری

الف-

سيستمي است كه در آن امور به نحوي مناسب، دقيق و به هنگام انجام مي شود. اين تعريف بسيار گسترده بوده و مفاهيم JIT سيستم

بسياري (مانند خريد به موقع، تحويل به موقع، توليد به موقع و …) را شامل مي شود. يكي از مهم ترين اين سيستم ها، توليد به موقع است كه

بك سيستم مبتني بر كشش تقاضاست و در آن يك محصول تنها زماني خريداري يا توليد مي شود كه علامتي از مصرف كننده آن

دريافت شده باشد. در اين حالت مقدار مواد دريافتي برابر با مقدار مواد مصرفي استاندارد جهت توليد بوده و هرگونه تفاوتي بين

دريافت مواد سفارشي و واقعي، مصرف واقعي مواد و خريد واقعي، توليد و فروش و مقدار سفارش تكميل شده و دريافت شده، جزو

است. (Online) انحرافات بوده و شناسايي مي شود. به عبارت ديگر در اين سيستم، توليد بر خط

Management accounting Dr nikbakht [Year]سوالات حسابداری سوالات حسابداری

ب-

از كانبان ها به عنوان سيستم اطلاعاتي (كه نشان دهنده گردش مواد و محصولات در بخش هاي مختلف JIT نقش كانبان: در محيط

كارخانه بوده) مجوز گردش مواد (توسط كانبان دريافت مواد) و مجوز توليد (به عنوان ابلاغ سفارش توليد)، استفاده مي شود.

سلول كاري: با اجراي فرآيند توليد سلول كاري، به جاي سيستم سنتي توليد، كارها در سلول ها و گروه هاي كاري هدف مند انجام

شده و به همين دليل بسياري از مخارجي كه قبلاً به صورت مستقيم قابل رهگيري به محصولات نبود، در حال حاضر به صورت مستقيم

قابل رديابي مي شود (مانند استهلاك تجهيزات). در ضمن سلول كاري امكان پرورش و استفاده از كاركنان و ماشين آلات چند مهارتي

را نيز فراهم مي آورد و در پي آن امكان توليد تخصصي برآورد مي شود.سوالات حسابداری

ج-

نسبت به سيستم هاي jit دو شرايط زير در شركت هاي مختلف نشان مي دهد كه سرمايه به كار گرفته شده و مورد نياز در سيستم هاي

توليد سنتي، كمتر است:

1. نياز به خريد و انبار كردن موجودي مواد اوليه وجود ندارد. در اين حالت شركت تنها لازم است كه با فروشندگان عمده مواد

اوليه خود قراردادهاي بلندمدت منعقد كرده و دريافت مواد، هنگام لزوم را تضمين كند، در اين صورت لازم نيست حجم

عمده اي از مواد اوليه خريداري و انبار شود و در نتيجه سرمايه به كار گرفته شده در اين بخش مي تواند صرف توسعه عمليات

كرد.

2. نياز به ساخت و انبار كردن موجودي كالا جهت پاسخگويي به تقاضاي احتمالي وجود ندارد از اين رو نياز به فضاي انبار

بزرگ از يك طرف و استخدام نيروي انساني جهت انبارداري اين محصولات، از طرف ديگر، وجود ندارد، لذا از نظر

به كارگيري سرمايه، از اين لحاظ سرمايه كمتري مورد نياز خواهد بود.سوالات حسابداری

: ج 2

الف-

( دقيقاً همان پاسخ بخش الف سؤال ( 1

ب-

به صورت زير است: jit اهم مزاياي به كارگيري سيستم

1. سرمايه گذاري كمتر در موجودي كالا و استفاده بهينه تر از سرمايه در گردش شركت.
2. كاهش هزينه هاي محل نگهداري موجودي كالا.
3. كاهش ريسك خراب شدن (از مد افتادگي) موجودي ها.
4. استفاده بهينه از فضاي كارخانه از طريق صرفه جويي در فضا به علت عدم نياز به انبار مواد و موجودي ها.
5. كاهش هزينه هاي راه اندازي و به تبع آن كاهش هزينه هاي توليد.
6. كاهش هزينه هاي ناشي از ضايعات و اتلاف ها.
7. افزايش ميزان درآمد دراثر پاسخ گويي به نيازهاي مشتريان.
8. كاهش بوروكراسي اداري.

به صورت زير مي باشند: jit ج- عناصر كليدي و مهم براي عمليات موفقيت آميز سيستم

Management accounting Dr nikbakht [Year] سوالات حسابداری

1. حذف ضايعات، اتلاف ها و تمام فعاليت هايي كه ارزشي به محصول اضافه نمي كنند. اين ضايعات در 5 طبقه به صورت زير

قابل بيان هستند:

موجودي كالا 

حمل و نقل 

فرايند توليد 

زمان انتظار 

حركات اضافي 

2. ساده سازي عمليات شامل:

كاهش زمان راه اندازي ماشين آلات 

تعمير و نگهداري پيشگيرانه 

استفاده از سيستم كششي 

اطمينان از ارسال محموله ها در زمان تعيين شده 

3. افزايش كارايي كاركنان و روحيه همكاري آن ها، شامل:

آموزش و تربيت كارگران چند مهارتي 

استقلال كاري 

ايجاد برابري 

فراهم نمودن شرايط مناسب كاري 

: ج 3

در بخش خدمات شركت بصورت زير است: jit الف- خالص صرفه جويي (زيان) ناشي از بكارگيري سيستم

شرح

مبلغ (ميليون ريال)

صرف جويي ناشي از كاهش موجودي

400

صرف جويي ناشي از بيمه

48

صرفه جويي ناشي از اجاره ساختمان

15

صرفه جويي ناشي از حقوق دو كارمند

38

(7500× – صرفه جويي ناشي از توليد اضافه ( 5600

(42)

(3800× – هزينه از دست دادن فروش ( * 22,000

(83/6)

خالص قبل از ماليات

375/4

(% اثر ماليات( 40

(150/16)

خالص صرفه جويي نقدي

225/24

Management accounting Dr nikbakht [Year] سوالات حسابداری

*6,160,000,00022,000280,000==

مبلغ كل فروش

تعداد فروش

ب- قبل از بكارگيري اين سيستم بايد زير ساخت هاي لازم آن شامل ماشين آلات مورد نياز براي توليد بدون وقفه، آموزش

كارگران و تربيت كارگران چند مهارتي، ايجاد فرهنگ سازماني و ايجاد برابري و ايجاد شرايط مناسب كار و تعهدات لازم در

بتوان از ،jit خصوص كاهش اتلاف ها و ضايعات و در نهايت ايجاد يك سيستم اطلاعاتي كارا، فراهم آيد تا ضمن رعايت اصول

مزاياي عمده آن بهره مند شد و به اقدام تعيين شده توسط آن شامل بهبود كيفيت و افزايش بهره وري (كايزن)، دست يافت.

: ج 4

الف و ب-

طبقه بندي فعاليت ها بر اساس واحد محصول (بهاي مستقيم)، دسته محصولات، گروه محصولات (كل توليد) و سطح كارخانه

بصورت زير است. اين طبقه بندي كمك خواهد كرد كه محرك مناسب هر فعاليت را شناسايي نموده (لازم به ذكر است كه عناوين

حساب هزينه ها در اين سؤال مبهم بوده ولي حتي الامكان سعي شده است طبقه بندي صحيحي صورت گيرد)

واحد محصول

(مستقيم)

دسته محصولات

گروه محصولات (كل توليد)

كارخانه

مواد 4،000،000

A

دستمزد غيرمستقيم 100،000

C

مهندسي 600،000

D

استهلاك ساختمان

500،000

آماده سازي 50،000

استهلاك ماشين آلات

400،000

نگهداري ماشين آلات 90،000

برق 300،000

خريد 20،000

بسته بندي 70،000

بيمه 200،000

B

بازرسي 60،000

ماليات 150،000

دريافت مواد 40،000

گاز 80،000

بازرسي مواد 30،000

نگهبانان 10،000

A: محرك فعاليت : تعداد بسته نسبي

B: محرك فعاليت: تعداد بازرسي – دريافت مواد با اين فرض در اين گروه قرار گرفته است كه با هر بار دريافت مواد، بازرسي

صورت مي گيرد، لذا فعاليت (يا حمل) مواد و فعاليت بازرسي مواد به يك نتيجه خواهند انجاميد.

C: درصد فعاليت هاي مهندسي

D: براي تسهيم اين گروه از سربار مي توان از محرك هاي مختلف از جمله ساعات كار مستقيم يا مواد مستقيم مصرفي و يا …سوالات حسابداری

استفاده نمود.

Management accounting Dr nikbakht [Year]

تمرينات فصل 11

: ج 1

الف-

pV5,000,0004,000,000100,0004,100,000==+=

FC600,000,00025,000,000625,000,000=+=

[]180025,000,0004,100,000625,000,000995,000,000=×−−= سود عملياتي

ب-

Q625,000,0006955,000,0004,100,000==−

QP.6955,000,0003,475,000,000=×=

: ج 2

حاشيه ايمني با فرض آن محاسبه شده است كه فروش آبان ماه، همان فروش مورد انتظار است.سوالات حسابداری

الف-

1,8006951,105=−= حاشيه ايمني

1,105%611,800== نسبت حاشيه ايمني

ب-

()()OL1,8005,000,0004,100,0001/621,8005,000,0004,100,000625,000,000×−==×−− (اهرم عملياتي)

: ج 3

الف-

G300×

G200×

درصد فروش كل

%25

%75

نسبت حاشيه فروش

%20

%50

()()Q1,375,000,0001,375,000,0003,235,294,1180/250/200/750/500/425===×+×

Management accounting Dr nikbakht [Year]

ب-

G%25808,823,529300=×

3,235,294,118×

G%752,426,470,588200=×

ج-

()()Q1,375,000,0003,928,571,4280/500/200/500/50==×+×

: ج 4

الف-

Q90,000,000600400,000250,000==−

QP.600400,000240,000,000=×=

ب-

Q250,000,00090,000,00010/202,684150,000+−==

QP.2,684400,0001,073,600,000=×=

: ج 5

الف-

براي محاسبه حاشيه فروش كل نياز به تعداد فروش حال حاضر نيز مي باشد ولي از آن جا كه در سؤال ارائه نشده است، در نتيجه

غيرقابل محاسبه مي باشد (مورد خواسته شده). با اين حال حاشيه فروش هر واحد برابر است با:

40,00025,00015,000=−= حاشيه فروش هر واحد

ب-

Q455,000,00029,66740,00025,000=−;

QP.29,66740,0001,186,680,000=×=

ج-

Q455,000,000250,000,00047,00015,000+==سوالات حسابداری

د-

Management accounting Dr nikbakht [Year]

Q250,000,000455,000,00010/1549,94215,000+−==

49,94240,0001,997,680,000×=

و-

()()49,94240,00025,000749,130,0002/5449,94240,00025,000294,130,000×−==×−(OL) ; اهرم عملياتي

ه-

شرايط فعلي

تغيير يافته

تفاوت

(P) قيمت

1/140,000×

=

44,000

4,000

(V) بهاي متغير

()1/125,000×

=

()27,500

()2500

15,000

16,500

1,500

به ازاي هر واحد فروش در شرايط جديد، 1500 ريال به سود افزوده مي شود (زيرا بهاي ثابت بودن متغير فرض شده و تنها در

فيشمت فروش و بهاي متغير ودر نتيجه در حاشيه فروش، تغيير رخ داده است).

: ج 6

= 60,000,000+ 40,000,000+ 20,000,000+10,000,000= هر واحد → 130,000,000 V = 26,000 جمع بهاي متغير

30,000,00015,000,00045,000,000=+= جمع بهاي ثابت

الف-

Q45,000,0003,60038,50026,000==−

ب-

Q45,000,00018,000,0004,50040,00026,000+==−

ج-

[]PP45,000,000%205,0005,00026,000+××=−

PP5,000130,000,00045,000,0001,000−=+

P4,000175,000,000=

P43,750=

ج 7

تير

خرداد

شهريور

Management accounting Dr nikbakht [Year] سوالات حسابداری

درآمد

70

77

85

ه . كل

(56)

(59/9)

(64/55)

14

17/1

20/45

الف-

()TCFCVCTR%=+

بهاي متغير

()()FCVCFCVC56%7059/9560/5559/9%777770=+−→==+−

ب-

7038/50/4570−== نسبت حاشيه فروش

ج-

Q17/538/890/45==

د-

= [79×0/ 45] −17 / 5 =1/ ميليون ريال 05 سود

ه –

Q17/510/05370/45−=;

Management accounting Dr nikbakht [Year]

سؤالات فصل 10سوالات حسابداری

: ج 1

در سيستم اقدام به هنگام گويي كه تمام فعاليت ها بصورت برخط انجام شده و از هرگونه انبارداري و اتلاف وقت خودداري

مي شود. به عبارت ديگر در اين سيستم مشتري مداري حرف نخست را مي زند، بدين معنا كه تا تقاضايي نباشد، خريد يا توليدي صورت

نمي گيرد، از اين رو تا حد امكان، موجودي صفر نگه داشته مي شود. سيستم اقدام به هنگام در موارد مختلفي هم چون خريد، توليد يا

فروش و يا انبارداري كاربرد دارد كه مهم ترين آن ها سيستم اقدام توليد به هنگام است. مقايسه و وجه تمايز اين سيستم با سيستم هاي

سنتي به صورت زير است:

JIT سيستم هاي

سيستم هاي سنتي

1. سيستم اقدام به هنگام مبتني بر كشش تقاضاست.

سيستم سنتي مبتني بر فشار است.

2. موجودي ها در اين سيستم بسيار ناچيزند.

موجودي ها در اين سيستم قابل توجه اند.

3. خطوط توليد از مجموعه اي سلول هاي كاري تشكيل شده است.

خطوط توليد از دواير توليدي تشكيل شده اند.

4. مراكر خدماتي به صورت غير متمركزند.سوالات حسابداری

مراكز خدماتي به صورت متمركزند.

5. كاركنان چند مهارتي وجود دارند.

كاركنان در يك زمينه خاص مهارت دارند.

6. بر كار گروهي تأكيد مي شود.

تأكيد كمي بر روابط متقابل و كار گروهي است.

7. تعداد عرضه كنندگان مواد اوليه كم هستند.

تعداد عرضه كنندگان مواد اوليه زيادند.

: ج 2

اهداف

بهبود كيفيت

افزايش بهره وري با تأكيد بر مفهوم كايزن

اصول:

1. حذف ضايعات، اتلاف ها و تمام فعاليت هاي فاقد ارزش افزوده
2. يكنواخت كردن و ساده سازي عمليات توليد.
3. افزايش كارايي كاركنان و روحيه همكاري بين آن ها

مزايا:

1. سرمايه گذاري كمتر در موجودي ها
2. كاهش هزينه حمل و نگهداري موجودي ها
3. كاهش ريسك خراب شدن موجودي ها
4. استفاده بهينه از فضاي كارخانه
5. كاهش هزينه راه اندازي و به تبع آن كاهش هزينه توليد
6. كاهش هزينه ناشي از ضايعات و به تبع آن كاهش هزينه هاي توليد
7. افزايش رضايت مندي مشتري و به تبع آن فروش شركت

Management accounting Dr nikbakht [Year]

محدوديت ها:سوالات حسابداری

1. اجراي اين سيستم زمان و هزينه بر است.
2. رابطه با عرضه كنندگان ممكن است به خوبي صورت نگيرد و از اين روابط ضررات بزرگي به شركت وارد آيد.
3. نبود موجودي به عنوان ضربه گير هنگامي كه شركت با تقاضاي بالايي روبه رو مي شود، بزرگ ترين محدوديت اين سيستم است.

: ج 3

در پاسخ سؤال 1 و دريك جدول ارائه گرديد.

: ج 4

از يك سيستم بهايابي بايد استفاده شود كه گزينه مناسب بهايابي معكوس است. در اين سيستم JIT به دليل ماهيت متفاوت سيستم

طبق توالي توليد، ثبت حسابداري زده نمي شود، بلكه برخي ثبت ها از چرخه توليد حذف مي شوند. متداول ترين راه اين است كه

كليه اقلام بها، به يكباره به بدهكار كالاي فروش رفته منظور شود. دراين حالت هيچ گونه كالاي در جريان ساختي وجود ندارد. 3

مدل هزينه يابي معكوس وجود دارد:سوالات حسابداری

1. زمان شناسايي رويدادهاي مالي به ترتيب زمان خريد مواد مستقيم، تكميل محصول و فروش محصولات باشد.
2. زمان شناسايي رويدادهاي مالي به ترتيب زمان خريد مواد مستقيم و فروش محصولات باشد.
3. زمان شناسايي رويدادهاي مالي به ترتيب زمان تكميل محصولات و فروش محصولات باشد.

بسياري از اقلام بها كه قبلاً جزو اقلام سربار بوده و قابل رهگيري به محصولات نبوده اند، به دليل ماهيت خاص jit در سيستم بهايابي

اين سيستم و مخصوصاً سيستم توليد سلولي، به محصولات به صورت مستقيم قابل رهگيري هستند.

: ج 5

نقطه اتكاي سيستم توليد به هنگام، فروشندگان قابل اعتمادي هستند كه مواد اوليه مورد نياز شركت را بلافاصله بعد از اعلام وي به

دست او مي رسانند. در نتيجه در اين سيستم، روابطي بلندمدت و دوستانه با عرضه كنندگان مواد اوليه برقرار مي شود هر از نظرات

مختلف آن ها در طي فرآيند توليد، جهت بهبود اين همكاري استفاده مي شود.

در اين سيستم هر زمان شركت به كالا و مواد اوليه نياز داشت، به عرضه كننده مواد اوليه اطلاع داده و وي مواد مورد نياز را در اسرع

وقت به دست او مي رسانند. خصوصيات اين سيستم به صورت زير هستند:

فروشندگان محدود 

انقاد قرارداد بلند مدت 

ضمانت كيفي عرضه كنندگان 

كوتاه شدن زمان بازرسي كالاي تحويلي 

كاهش هزينه هاي اداري 

تحويل به هنگام 

تحويل مكرر مواد خام 

: ج 6

اين سيستم در محيط حسابداري تحولات زيادي ايجاد مي نمايد از جمله:سوالات حسابداری

Management accounting Dr nikbakht [Year] سوالات حسابداری

1. كاهش هزينه هاي انبارداري، بيمه، دستمزد و از كارافتادگي
2. كاهش ضايعات از لحاظ مقداري و بهايي
3. كاهش هزينه هاي غيرمترقبه از قبيل سرقت و آتش سوزي در انبار
4. افزايش نقدينگي و به كارگيري آن در ساير فعاليت هاي سودآور
5. كاهش درعمليات حسابداري مواد و انبار
6. تغيير در سيستم هاي محاسبه انحرافات و كنوني
7. انعكاس بهتر اصل بهاي تاريخي
8. اندازه گيري صحيح موجودي ها.

به طور كلي تأثير سيستم اقلام به هنگام بر روي سيستم متداول، كاهش هزينه هاي ثابت و افزايش تعداد هزينه هاي متغير و مستقيم

است. بر مبناي اين سيستم ماهيت متغير و مستقيم هزينه ها بهبود يافته و اين موارد تماماً به دست يابي مديريت به اطلاعات صحيح تر از

بهاي تمام شده و به تبع آن سيستم اطلاعاتي بهتر و تصميم گيري بهتر كمك خواهد نمود.سوالات حسابداری

: ج 7

استفاده مي شود. كابنان يك فرآيند كششي JIT كلمه اي ژاپني به معناي كارت است كه براي انتقال پيام و اطلاعات در محيط

كنترل كننده تقاضاست كه هماهنگي جدول زمان بندي توليد را محصول نهايي به هر مرحله از توليد تا ورود مواد خام ملزم دارد.

وظايف:

يك سيستم اطلاعاتي براي رديابي مواد و محصولات در سيستم. 

مجوز گردش مواد: به واسطه كانبان دريافت مواد. 

مجوز توليد 

در اين سيستم جابه جايي مواد و كالا صورت نمي گيرد مگر به واسطه كانبان هاي مختلف كه هر يك با خود پيامي را دارند، از جمله

اين كانبان ها مي توان به كانبان دريافت و توليد اشاره داشت كه به ترتيب به موجودي هاي ورودي و خروجي تعلق دارند.سوالات حسابداری

: ج 8

مراحل اجراي اين سيستم به دو مرحله قابل تقسيم است:

– 1 ايجاد: كه خود بر روي چهار مرحله جزئي تأكيد دارد:

تعريف مسأله 

ارزيابي اوليه 

امكان نسبي 

رسيدگي به نحوه اجراي پروژه 

– 2 شناسايي: كه با برنامه ريزي و اجراي پروژه در ارتباط است و شامل اجزاي ذيل است:

برنامه ريزي 

اجرا 

ارزيابي و كنترل 

Management accounting Dr nikbakht [Year] سوالات حسابداری

تحليل پروژه اجرا شده 

: ج 9

در پاسخ سؤال ( 4) ارائه گرديد.

Management accounting Dr nikbakht [Year]

سؤالات فصل 11سوالات حسابداری

: ج 1

بهاي متغير – قيمت فروش = حاشيه فروش

حاشيه فروش نشان مي دهد كه تفاوت بين مبلغ فروش و جمع اقلام بهاي متغير چقدر است و اين مبلغ قبل از نقطه

سربه سر صرف بازيافت اقلام بهاي ثابت و بعد از نقطه سربه سر نشان دهنده ايجاد شده مي باشد.

: ج 2

از مهم ترين كاربردهاي نسبت حاشيه فروش محاسبه نقطه سربه سر به صورت ريالي و محاسبه در طي دوره است.

: ج 3

نشان دهنده نقطه اي است كه در آن كل فروش (درآمد) برابر است با جمع اقلام بها (ي متغير و ثابت) و به عبارت

ديگر در اين نقطه نه سود وجود دارد و نه زيان.

TRTC=

PQFCVC=+

: ج 4سوالات حسابداری

– برنامه ريزي اثر بخش ترين فرآيند توليد از نظر ميزان هزينه اي كه براي شركت دارد.

– تصميم گيري در خصوص زمان جايگزيني يك ماشين

– تعيين زماني كه بايد فرآيندهاي شركت را تماماً مكانيزه كرد.

– تعيين زمان برون سپاري عمليات شركت.

– تعيين موقعيت استراتژيك شركت

: ج 5

عبارت حاشيه فروش زماني استفاده مي شود كه صورت سود و زيان بر اسا ثابت و متغير بودن طبقه بندي شده است و

لذا براي است با جمع درآمد منهاي كل اقلام بهاي متغير (شامل ساخت و غيرساخت) ولي عبارت سود ناخالص

هنگام به كار مي رود تا سود و زيان بر اساس بهاي توليد طبقه بندي شده است كه در اين صورت سودناخالص براي

است با جمع درآمد عملياتي منهاي بهاي تمام شده كالاي فروش رفته (كه در آن خبره از اقلام بهاي متغير

غيرعملياتي و غير ساخت نيست).

PVC=− حاشيه فروش

بهاي تمام شده كالاي فروش رفته – درآمد = سود ناخالص

: ج 6

حاشيه ايمني اثرات بالقوه تغييرات فروش بر روي سود شركت را اندازه گيري مي كند و به شرح زير است:

فروش در نقطه سربه سر – فروش برنامه ريزي شده = حاشيه ايمني

وسوالات حسابداری

÷ فروش برنامه ريزي شده حاشيه ايمني = نسبت حاشيه ايمني

Management accounting Dr nikbakht [Year] سوالات حسابداری

اين نسبت معيار مفيدي براي سنجش ميزان ريسك هر محصول توليد شده و نيز مقايسه ريسك محصولات با يك

ديگر است. محصولاتا با حاشيه ايمني پايين ريسك بيش تري به ساير محصولات دارند.

: ج 7

نمودرا حجم فروش – درآمد بهاي كل نمودار حجم فروش – سود عملياتي

.

: ج 8سوالات حسابداری

زيرا تجزيه و تحليل اقلام بها برحسب ثابت و متغير امر تصميم گيري مديريت را تسهيل كرده و باعث

تصميم گيري هاي صحيح تري از طرف وي مي شود. در بسياري از تصميمات اقلام بهاي ثابت نامربوط بوده (خصوصاً در

تصميمات كوتاه مدت)، لذا مديريت بايد تنها بر اساس متغير (و تفاضلي) تصميم گيري نمايد، اين در حالي است كه

سيستم بهايابي جذبي، اقلام بهاي ثابت را نيز بر روي محصولات شرشكن كرده و امكان تصميم گيري هر مديرت را با

محدوديت هاي اساس از نظر اطلاعات مربوط، روبه رو مي كند.

: ج 9

(OL) اهرم عملياتي سود قبل از بهره و ماليات) نسبت به تغييرات EBIT) عبارت است از تغييرات سود عملياتي

فروش و از رابطه زير محاسبه مي گردد.سوالات حسابداری

()()QPVQPVFC−=−− اهرم عملياتي) ) OL

اين رابطه ميزان حساسيت سود نسبت به تغيرات فروش را مي نجدو هرچه بهاي ثابت بيش تر باشد، اهرم عملياتي

نشان دهنده ،OL در اين محيط ها نقش پوياتري خواهد داشت ناگفته نماند كه بالاتر بودن CVP بالاتر خواهد بود و

بالقوه بودن ريسك شركت نيز مي باشد.

چنان چه اهرم عملياتي محاسبه شود، با ضرب آن در تغييرات فروش، مي توان به تغييرات در سود رسيد.سوالات حسابداری

: ج 10

منطقه سود

زيان

نقطه

سر به سر

حاشيه ايمني

سود

مبلغ) )Π

Θ

منطقه سود

منطقه زيان

نقطه سربه سر

مبلغ) )Π

Θ

نقطه سربه سر

ΤΡ

ΤΧسوالات حسابداری

درآمد كل

ه . كل

Management accounting Dr nikbakht [Year] سوالات حسابداری سوالات حسابداری

اهرم عملياتي بالا، نشان دهنده بالاتر بودن نسبي اقلام بهاي ثابت است كه در نتيجه مي توان نتيجه گيري كرد، ريسك

شركت نيز به نسبت بالتر است زيرا سود اين شركت به شدت تحت تأثير حجم فعاليت (فروش) است. در سطوح بالاتر از

نقطه سر به سر، سود و زيان بيش تري عايد اين شركت مي گردد. زماني كه حجم فروش شركت بالاست، بالاتر بودن

نشانه ي خوبي است ولي زماني كه حجم فروش پايين است، داشتن اهرم عملياتي پايين تر، مطلوب تر است. OL

شركت ها اندازه اهرم خود را با توجه به استراتژي رقابتي نشان تعيين مي كنند، براي مثال شركتي كه در بازار از موقعيت

مناسب تري برخوردار است و مي تواند اهرم عملياتي بالاتري نيز براي خود انتخاب نمايد تا به مزاياي ناشي از آن دست

يابد.