معافیت مالیاتی

فصل اول : معافیت مالیاتی

معافیت مالیاتی که معافیتهای مالی عملکرد راشامل می شود معافیت ماده 132 به واحدهای تولیدی ویا معدنی که تازه تاسیس شده است معافیت ماده 138 به واحدهی تولیدی تعلق می گیرد که طی مجوزی به 8%b1-%d9%85%d8%a7%d9%84%db%8c%d8%a7%d8%aa%db%8c/”>طرح وتوسعه واحد تولیدی می پردازند که 50%معاف هستند  معافیت مالیاتی ماده 136: وجوه پرداختی بابت بیمه عمر از طرف موسسات بیمه که به موجب قراردادهای منعقده بیمه عاید ذینفع می شود ازپرداخت مالیات معاف است

..معافیت مالیاتی ماده 139 به موقافات مثل آستان قدس رضوی وغره از پرداخت مالیات معاف هست معافیت مالیاتی 141که درآمد صد درصد صادرات کاالاوخدمات معاف می باشد معافیت مالیاتی ماده142 درآمد کارگاه های فرش دستباف و صنلیع دستی و شرکت های تعاونی و اتحادیه های تولیدی مربوطه از پرداخت مالیات معاف است معافیت مالیاتی شرکنهای پذیرفته شده بورس از 10% مالیات مالیات عملکرد معاف هستند. 

معافیت مالیاتی ماده 144: جهیزیه منقول و مهریه اعم از منقول و جوایز علمی و بورس های تحصیلی و همچنین درآمدی که بابت حق اختراع یا حق اکتشاف عاید مخترعین و مکتشفین می گرد از پرداخت مالیات معاف می باشد معافیت مالیاتی ماده 145: سود دریافتی به هر عنوان در موارد زیر ازپرداخت مالیات معاف است همه معافیت مالیاتی زمانی تعلق می گیرد که همه قوانین مالیاتی را رعایت کنی

ماده 132: درآمد مشمول مالیات ابرازی ناشی از فعالیت های تولیدی و معدنی در واحدهای تولیدی یا معدنی در بخش های تعاونی و خصوصی که از اول سال 1381 به بعد از طرف وزارتخانه های ذیربط برای آنها پروانه بهره برداری صادر یا قرارداد استخراج و فروش منعقد می شود , از تاریخ شروع بهره برداری یا استخراج به میزان هشتاد درصد (80% ) و به مدت چهار سال و در مناطق کمتر توسعه یافته به میزان صددرصد(100% ) و به مدت ده سال از مالیات موضوع ماده (105) این قانون معاف هستند .

تبصره 1 : فهرست مناطق کمتر توسعه یافته برای بقیه مدت برنامه سوم توسعه اقتصادی , اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و همچنین در آغاز هر دوره برنامه توسط سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور و وزارتخانه های امور اقتصادی و دارایی و صنایع و معادن تهیه و به تصویب هیأت وزیران می رسد .

تبصره 2: معافیت های موضوع این ماده شامل درآمد واحد های تولیدی و معدنی مستقر در شعاع یکصد و بیست کیلومتری مرکز تهران و پنجاه کیلومتری مرکز اصفهان و سی کیلومتری مراکز استانها و شهرهای دارای بیش از سیصد هزار نفر جمعیت براساس آخرین سرشماری به استثنای شهرک های صنعتی استقرار یافته درشعاع سی کیلومتری مراکز استانها و شهرهای مذکور نخواهد بود .

تبصره 3: کلیه تاسیسات ایرانگردی و جهانگردی دارای پروانه بهره برداری از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی هر سال از پرداخت 50 درصد مالیات متعبق معاف هستند.تبصره 4: ضوابط مربوط به تعیین تاریخ شروع بهره برداری واحدهای معاف موضوع این ماده و همچنین تعیین محدوده موضوع تبصره (2) این ماده توسط وزارتخانه های امور اقتصادی و دارائی و صنایع ومعادن تعیین و اعلام می گردد .

ماده 133: صددرصد درآمد شرکت های تعاونی روستائی , عشایری , کشاورزی , صیادان , کارگری , کارمندی , دانشجویان و دانش آموزان و اتحادیه های آنها از مالیات معاف است .

تبصره : دولت مکلف است معادل مالیات بردرآمد متعلق به آن قسمت از سود ابزاری سازمان مرکزی تعاون روستائی ایران را که با تصویب مجمع عمومی برای سرمایه گذاری در شرکت های تعاونی روستائی اختصاص داده شود , پس از وصول و واریز آن به حساب درآمد عمومی کشور , از محل اعتبار ردیف خاصی که به همین منظور در قانون بودجه کل کشور پیش بینی می شود در وجه سازمان مذکور مسترد نماید . ماده 134: درآمد حاصل از تعلیم و تربیت مدارس غیر انتفاعی اعم از ابتدائی , راهنمایی , متوسطه , فنی و حرفه ای , دانشگاهها و مراکز آموزش عالی غیر انتفاعی و درآمد موسسات نگهداری معلولین ذهنی و حرکتی بابت نگهداری اشخاص مذکور که حسب مورد دارای پروانه فعالیت از مراجع ذیربط هستند همچنین درآمد باشگاهها و موسسات ورزشی دارای مجوز از سازمان تربیت بدنی حاصل از فعالیت های منحصرا ورزشی از پرداخت مالیات معاف است . آئین نامه اجرائی این ماده به پیشنهاد وزارت امور اقتصادی و دارائی به تصویب هیئت وزیران خواهد رسید.

ماده 135 : حذف شد .

ماده 136: وجوه پرداختی بابت بیمه عمر از طرف موسسات بیمه که به موجب قراردادهای منعقده بیمه عاید ذینفع می شود ازپرداخت مالیات معاف است .

ماده 137: هزینه های درمانی پرداختی هر مودی بابت معالجه خود و یا همسر و اولاد و پدر و مادر و برادر و خواهر تحت تکفل در یک سال مالیاتی به شرط این که اگر دریافت کننده موسسه درمانی یا پزشک مقیم ایران باشد دریافت وجه را گواهی نماید و چنانچه به تائید وزارت بهداشت , درمان و آموزش پزشکی به علت فقدان امکانات لازم معالجه درخارج از ایران صورت گرفته است.

پرداخت هزینه مزبور به گواهی مقامات رسمی دولت جمهوری اسلامی ایران در کشور محل معالجه یا وزارت بهداشت , درمان و آموزش پزشکی رسیده باشد , همچنین حق بیمه پرداختی هر شخص حقیقی به موسسات بیمه ایرانی بابت بیمه عمر و بیمه های درمانی از درآمد مشمول مالیات مودی کسر خواهدشد . در مورد معلولان و بیماران خاص و صعب العلاج علاوه برهزینه های مذکور هزینه مراقبت و توانبخشی آنان نیز قابل کسر از درآمد مشمول مالیات معلول یا بیمار شخصی که تکفل او را عهده دار است می باشد .

ماده 138: آن قسمت از سود ابرازی شرکت های تعاونی و خصوصی که برای توسعه و بازسازی و نوسازی یا تکمیل واحدهای صنعتی و معدنی خود یا ایجاد واحدهای جدید صنعتی یا معدنی درآن سال مصرف گردد از 50درصد مالیات متعلق موضوع ماده 105 این قانون معاف خواهد بود مشروط براین که قبلا“ اجاره توسعه یا تکمیل یا ایجاد واحد صنعتی و یا معدنی جدید در قالب طرح سرمایه گذاری معین از وزارتخانه ذیربط تحصیل شده باشد .

درصورتی که هزینه اجرای طرح یا طرح های یاد شده در هرسال مازاد سود ابرازی همان سال باشد و یااز طرح سرمایه گذاری کمتر باشد شرکت می تواند از معافیت مذکور در محاسبه مالیات سود ابرازی سال های بعد حداکثر به مدت سه سال و به میزان مازاد مذکور و یا باقی مانده هزینه اجرای کامل طرح بهره مند شود .

تبصره 1- درصورتی که شرکت , قبل از تکمیل , اجرا طرح را متوقف نماید یاظرف مدت یک سال پس از مهلت تعیین شده در طرح سرمایه گذاری , آنرا بهره برداری نرساند , یا ظرف پنج سال پس از شروع بهره برداری آنرا تعطیل , منحل یا منتقل نماید معادل معافیت های مالیاتی منظور شده در این ماده برای اجرای طرح و جرائم متعلقه موضوع ماده 190 این قانون از شرکت وصول خواهدشد .

تبصره 2- واحدهای صنعتی جدید که با استفاده از معافیت های مندرج در این ماده تاسیس می شوند نمی توانند از معافیت های مالیاتی موضوع ماده 132 این قانون استفاده نمایند .

تبصره 3- کارخانه های واقع در محدوده آبریز تهران که تعداد کارکنان آنها کمتر از 50 نفر نباشد درصورتی که تاسیسات خود را کلا“ به خارج از شعاع 120 کلیومتر مرکز تهران انتقال دهند براساس ضوابطی که از طرف وزارت امور اقتصادی و دارائی و وزارت ذیربط حسب مورد برقرار می شود تا ده سال از تاریخ بهره برداری در محل جدید از پرداخت مالیات بردرآمد ناشی از فعالیت صنعتی مربوط معاف خواهند بود .

تبصره4- از نظر قانون محدوده آبریز تهران شامل منطقه آبریز غربی رودخانه حبله رودگرمسار و منطقه آبریز شرقی رودخانه زیاران و کلیه مناطق رودخانه های دماوند , جاجرود , دارآباد , دربند ,اوین , فرحزاد , کن , کرج و کردان بوده و حدود آن عبارت است از : شمالا : خطالراس کوههای البرز که آب آن به رشته کویر مرکزی جاری می شود . شرقا : ساحل غربی رودخانه حبله رود گرمساز غربا : ساحل شرقی رودخانه زیاران جنوبا : خطوط ممتد از غرب به شرق از محل تقاطع رودخانه زیاران با رودخانه شور تا خط القعر دریاچه نمک به سمت غرب تا محل تقاطع با مسیر حبله رود گرمسار.

ماده 139:
الف : موقوفات , نذورات , پذیره , کمکها و هدایای دریافتی نقدی وغیر نقدی آستان قدس رضوی , آستان حضرت عبدالعظیم الحسنی (ع) , آستانه حضرت معصومه , آستان حضرت احمد ابن موسی ( شاه چراغ ) آستان مقدس امام خمینی (ره ) , مساجد , حسینیه ها , تکایا و سایر بقاع متبرکه از پرداخت مالیات معاف است . تشخیص سایر بقاع به عهده سازمان اوقاف و امور خیریه می باشد .

ب : کمکها وهدایای دریافتی نقدی و غیر نقدی سازمان هلال احمر جمهوری اسلامی ایران از پرداخت مالیات معاف است .
ج : کمکها و هدایای دریافتی نقدی و غیر نقدی صندوق پس انداز بازنشستگی و سازمان بیمه خدمات درمانی و سازمان تامین اجتماعی و همچنین حق بیمه و حق بازنشستگی سهم کارکنان وکارفرما و جریمه های دریافتی مربوط توسط آنها از پرداخت مالیات معاف است .

د: کمکهاو هدایای دریافتی نقدی و غیر نقدی مدارس علوم اسلامی از پرداخت مالیات معاف است . تشخیص مدارس علوم اسلامی باشورای مدیریت حوزه علمیه قم می باشد .
هـ : کمکهاو هدایای دریافتی نقدی و غیر نقدی نهادهای انقلاب اسلامی از پرداخت مالیات معاف است . تشخیص نهادهای انقلاب اسلامی با هیئت وزیران می باشد .

و: آن قسمت از درآمد صندوق عمران موقوفات کشور که به مصرف عمران موقوفات برسد از پرداخت مالیات معاف است .
ز: درآمد اشخاص از محل وجوه بریه ولی فقیه , خمس و زکات از پرداخت مالیات معاف است .

ح : آن قسمت از درآمد موقوفات عام که طبق موازین شرعی به مصرف اموری از قبیل تبلیغات اسلامی , تحقیقات فرهنگی , علمی , دینی , فنی , اختراعات , اکتشافات , تعلیم و تربیت و بهداشت و درمان , بنا و تعمیر و نگهداری مساجد و مصلاها و حوزه های علمیه و مدارس علوم اسلامی و مدارس و دانشگاههای دولتی , مراسم تعزیه و اطعام , تعمیر اثار باستانی , امور عمرانی و آبادانی , هزینه یا وام تحصیل دانش آموزان و دانشجویان , کمک به مستضعفان و آسیب دیدگان حوادث ناشی ازسیل و زلزله , آتش سوزی , جنگ و حوادث غیر مترقبه دیگر برسد , مشروط بر اینکه درآمد و هزینه های مزبور به تائید سازمان اوقاف و امور خیریه رسیده باشد , از پرداخت مالیات معاف است .

ط : کمکها و هدایای دریافتی نقدی و غیر نقدی موسسات خیریه و عام المنفعه که به ثبت رسیده اند , مشروط براینکه به موجب اساسنامه آنها صرف امور مذکور د ر بند (ح) این ماده شود و سازمان امور مالیاتی کشور بر درآمد و هزینه های آنها نظارت کند , از پرداخت مالیات معاف است .

ی : کمکها و هدایای دریافتی نقدی و غیر نقدی و همچنین حق عضویت اعضا مجامع حرفه ایی , احزاب وانجمنها و تشکل های غیر دولتی که دارای مجوز از مراجع ذیربط باشند و وجوهی که به موجب قانون و مقررات مربوط از درآمد یا حق الزحمه اعضا آنها کسر و به حساب مجامع مزبور واریز می شود , از پرداخت مالیات معاف است .
ک : موقوفات و کمکهاو هدایای دربافتی نقدی و غیر نقدی انجمنهاو هیات های مذهبی مربوط به اقلیت های دینی مذکور در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران , مشروط بر اینکه رسمیت آنها به تصویب وزارت کشور برسد , از پرداخت مالیات معاف است .

ل : فعالیتهای انتشاراتی و مطبوعاتی , فرهنگی و هنر که به موجب مجوز وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی انجام می شوند , از پرداخت مالیات معاف است .

تبصره 1- وجوهی که از فعالیت های غیر انتفاعی به منظور پیشبرد اهداف و وظابف اشخاص موضوع این ماده از راه برگزاری دوره های آموزشی , سمینارها , نشر کتاب و نشریه های دوره ای و . . . در چارچوب اساسنامه آنها تحصیل می شود و سازمان امور مالیاتی کشور بردرآمد هزینه آنها نظارت می کند , از پرداخت مالیات معاف است .

تبصره 2- حکم تبصره ( 2) ماده (2) این قانون درمورد درآمد مشمول مالیات اشخاص موضوع این ماده جاری می باشد .

تبصره 3- آئین نامه اجرائی موضوع این ماده به وسیله سازمان امور مالیاتی کشور تهیه و پیشنهاد وزارت امور اقتصادی و دارائی به تصویب هیئت وزیران خواهد رسید .

تبصره 4- مفاد این ماده در مواردی که از طرف حضرت امام خمینی (ره) یا مقام معظم رهبری دارای مجوز می باشند براساس نظر مقام معظم رهبری انجام می گیرد .

معافیت مالیاتی

ماده 140: حذف شد .

ماده 141
: الف : صددرصد درآمدحاصل از صادرات محصولات تمام شده کالای صنعتی و محصولات بخش کشاورزی ( شامل محصولات زراعی , باغی , دام و طیور , شیلات , جنگل و مرتع ) و صنایع تبدیلی و تکمیلی آن پنجاه درصد درآمد حاصل از صادرات سایر کالاهائی که به منظور دست یافتن به اهداف صادرات کالاهای غیر نفتی به خارج از کشور صادر می شوند از شمول مالیات معاف هستند .
فهرست کالاهای مشمول این ماده در طول هر برنامه به پیشنهاد وزارتخانه های امور اقتصادی و دارائی , بازرگانی , کشاورزی و جهاد سازندگی و وزارتخانه صنعتی به تصویب هیئت وزیران می رسد .

ب : صددرصد درآمد حاصل از صادرات کالاهای مختلف که به صورت ترانزیت به ایران وارد شده یا می شوند و بدون تغییر در ماهیت یا با انجام کاری برروی آن صادر می شوند از شمول مالیات معاف است .

تبصره : زیان حاصل از صدور کالاهای معاف از مالیات در مورد کسانی که غیر از امور صادراتی فعالیت دیگری هم دارند , در محاسبه مالیات فعالیت های آنان منظور نخواهد شد .

:ماده 142
درآمد کارگاه های فرش دستباف و صنلیع دستی و شرکت های تعاونی و اتحادیه های تولیدی مربوطه از پرداخت مالیات معاف است .:

ماده 143شرکت هایی که سهام آنها طبق قانون مربوط از طرف هیات پذیرش برای معامله در بورس قبول می شود از سال پذیرش تا سال که از فهرست نرخها در بورس حذف نشده درصورتی که کلیه نقل و انتقالات سهام از طریق کارگزاران بورس انجام و در دفاتر مربوط ثبت می گردد معادل 10 درصد مالیات آنها بخشوده می شود . ماده 143 مکرر : حذف شد.

معافیت مالیاتی

تبصره 1- از هر نقل و انتقال سهام و حق تقدم سهام شرکتها دربورس و همچنین اوراق بهاداری که دربورس معامله می شوند , مالیات مقطوعی به میزان نیم درصد ارزش فروش سهام و حق تقدم سهام وصول و از این بابت وجه دیگری به عنوان مالیات بردرآمد نقل و انتقال سهام و حق تقدم سهام مطالبه نخواهدشد .

کارگزاران بورس مکلف اند مالیات مزبور را به هنگام هر انتقال از انتقال دهنده وصول و به حساب تعیین شده از طرف سازمان امور مالیاتی کشور واریز نمایند و طرف مدت ده روز از تاریخ انتقال رسید آن را به همراه فهرستی حاوی تعداد و مبلغ فروش سهام و حق تقدم سهام مورد انتقال به اداره امور مالیاتی ارسال دارند .

تبصره 2- از هر نقل و انتقال سهام و سهم الشرکه و حق تقدم سهام و سهم الشرکه شرکا درسایر شرکتها مالیات مقطوعی به میزان چهاردرصد ارزش اسمی آنها وصول می شود . از این بابت وجه دیگری به عنوان مالیات بردرآمد نقل و انتقال فوق مطالبه نخواهد شد . انتقال دهندگان سهام و سهم الشرکه و حق تقدم سهام مکلف اند قبل از انتقال مالیات متعلق را به حساب سازمان امور مالیاتی کشور واریز کنند . اداره ثبت یا دفاتر اسناد رسمی مکلف اند در موقع ثبت تغییرات یا تنظیم سند انتقال حسب مورد گواهی پرداخت مالیات متعلق را اخذ و ضمیمه پرونده مربوط به ثبت یا انتقال کنند .

تبصره 3- در شرکتهایی سهام پذیرفته شده در بورس انداخته صرف سهام مشمول مالیات مقطوع به نرخ نیم درصد خواهد بود و به این درآمد مالیات دیگری تعلق نمی گیرد .شرکتها مکلف اند ظرف سی روز از تاریخ ثبت افزایش سرمایه آن را به حساب سازمان امور مالیاتی کشور واریز کنند .

ماده 144: جهیزیه منقول و مهریه اعم از منقول و جوایز علمی و بورس های تحصیلی و همچنین درآمدی که بابت حق اختراع یا حق اکتشاف عاید مخترعین و مکتشفین می گردد بطور کلی و نیز درآمد ناشی از فعالیت های پژوهشی و تحقیقاتی مراکزی که دارای پروانه تحقیق از وزارتخانه های ذیصلاح می باشند به مدت ده سال از تاریخ اجرای این اصلاحیه طبق مقررات در آیین نامه ای که به پیشنهاد وزارتخانه های فرهنگ و آموزش عالی , بهداشت و درمان و آموزش پزشکی و امور اقتصادی و دارائی به تصویب هیئت وزیران خواهد رسید , از پرداخت مالیات معاف می باشند .

معافیت مالیاتی

1- سود متعلق به سپرده های مربوط به کسور بازنشستگی و پس انداز کارمندان و کارگران نزد بانک های ایرانی در حدود مقررات استخدامی مربوطه
2- سود یا جوایز متعلق به حسابهای پس انداز و سپرده های مختلف نزد بانکهای ایرانی یا موسسات اعتباری غیر بانکی مجاز . این معافیت شامل سپرده هایی که بانکها یا موسسات اعتباری غیر بانکی مجاز نزد هم می گذارند نخواهد بود .

3- جوایز متعلق به اوراق قرضه دولتی و اسناد خزانه
4- سود پرداختی بانک های ایرانی به بانک های خارج از ایران بابت اضافه برداشت (اوردرافت ) و سپرده ثابت به شرط معامله متقابل
5- سود و جوایز متعلق به اوراق مشارکت

تبصره : در مواردی که در قانون مالیاتهای مستقیم به بانکها اشاره می شود امتیازات , تسهیلات , ترجیحات و تکالیف ذکر شده شامل موسسات اعتباری غیر بانکی که به موجب قانون یا با مجوز بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران تاسیس شده اند یا می شوند نیز خواهد شد .

ماده 146: کلیه معافیت های مدت دار که به موجب قوانین مالیاتی و مقررات قبلی مقرر شده است با رعایت مقررات مربوط تا انقضا مدت به قوت خود باقی است .

تبصره : مالیات سود متعلق به قبوض اقساطی اصلاحات ارضی کماکان بخشوده خواهدشد .

معافیت مالیاتی

معافیت مالیاتی برای فعالان اقتصادی، از جمله مشوق‌های مالی است که از بدو تاسیس مناطق آزاد تجاری – صنعتی مورد توجه بوده و از دیرباز فعالان اقتصادی در مناطق آزاد بدون پرداخت مالیات به تجارت مشغول بوده‌اند.

با توجه به اهمیت معافیت مالیاتی به‌ویژه برای حوزه‌های تولید و صنعت، ضروری است معافیت مالیاتی از نظر حقوقی مورد بررسی موشکافانه قرار گیرد تا فعالان اقتصادی به‌ویژه اشخاصی که در حوزه‌های تولیدی و صنعتی در مناطق آزاد مشغول فعالیت هستند، با چالش مالیاتی روبه‌رو نشوند.

برای بهره‌مندی از معافیت مالیاتی در مناطق آزاد، لازم است اقداماتی از سوی فعالان اقتصادی صورت پذیرد که در صورت ناآگاهی، علاوه بر محرومیت از معافیت مالیاتی، به پرداخت جرایم مربوط به دیرکرد در پرداخت مالیات نیز ملزم خواهند شد. در این مقاله، با بررسی ابعاد قانونی معافیت مالیاتی در مناطق آزاد، به کنکاش موضوع می‌پردازیم تا ضمن شفاف‌سازی در این زمینه، با بهره‌مندی از مزیت معافیت مالیاتی، رونق اقتصادی در مناطق آزاد حفظ شود.

برای اولین بار در سال ۱۳۷۲ قانون «چگونگی اداره مناطق آزاد» تصویب شد. در ماده ۱۳ این قانون، هر نوع فعالیت اقتصادی اشخاص حقیقی و حقوقی که در منطقه به انواع فعالیت‌های اقتصادی اشتغال دارند، از تاریخ بهره‌برداری که در مجوز صادره از سوی سازمان منطقه آزاد درج شده است، به مدت ۲۰ سال از پرداخت مالیات بر درآمد و دارایی موضوع مالیات‌های مستقیم معاف شده است. معافیت برشمرده شده در ماده ۱۳، شامل طیف وسیعی از فعالان اقتصادی از جمله همه فعالان حوزه‌های تجارت، تولید و خدمات است. گستردگی این نوع معافیت مالیاتی، خود دلیلی دیگر بر لزوم بررسی شرایط بهره‌مندی از این معافیت است.

سال‌ها پس از تصویب قانون چگونگی اداره مناطق آزاد و با هدف حمایت بیشتر از تولید و ایجاد اشتغال، قانون «رفع موانع تولید رقابت‌پذیر و ارتقای نظام مالی کشور» در سال ۱۳۹۴ تصویب و ابلاغ شد. این قانون، نسبت به قانون چگونگی اداره مناطق آزاد، قانون خاص موخر است. در ماده ۳۱ قانون رفع موانع تولید، متن ماده ۱۳۲ قانون مالیات‌های مستقیم اصلاح شد. در بند «ت» ماده ۱۳۲ اصلاحی، شرط برخورداری از هرگونه معافیت مالیاتی برای اشخاص حقیقی و حقوقی فعال در مناطق آزاد و سایر مناطق کشور، تسلیم اظهارنامه مالیاتی در زمان مقرر قانونی عنوان شده است.

معافیت مالیاتی

در بند ت ماده ۱۳۲ اصلاحی اشاره شده که اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقوقی شامل ترازنامه و حساب سود و زیان طبق نمونه‌ای است که از طرف سازمان امور مالیاتی تهیه می‌شود، بنابراین موضوع «تهیه و لزوم ارائه اظهارنامه مالیاتی» برای برخورداری از معافیت مالیاتی در مناطق آزاد، بدون هیچ‌گونه ابهامی و با عنایت به تصویب قانون رفع موانع تولید پذیرفته شده و لازم‌الاجرا است. با عنایت به ذکر نام «مناطق آزاد» در بند «ت» ماده ۱۳۲ اصلاحی، قانون خاص مناطق آزاد، تخصیص خورده و همه فعالان اقتصادی، برای بهره‌مندی از معافیت مالیاتی ملزم به اجرای این بند هستند.

در بند «ت» ماده ۱۳۲ اصلاحی قانون مالیات‌های مستقیم، مرجع تسلیم اظهارنامه مالیاتی مشخص نشده، بنابراین سوال اصلی که مطرح می‌شود این است که مودیان مالیاتی اظهارنامه مالیاتی را باید به سازمان منطقه آزاد ارائه کنند یا سازمان امور مالیاتی؟ برای رفع این ابهام و پاسخ به سوال، ضروری است به بند «الف» ماده ۱۳۲ اصلاحی قانون مالیات‌های مستقیم که معافیت مالیاتی برخی از فعالیت‌های تولیدی و معدنی را به‌صورت مالیات به نرخ صفر تعریف کرده، توجه کنیم.

در بند الف ماده ۱۳۲ اصلاحی، مودیان برای بهره‌مندی از مالیات به نرخ صفر، مکلف به تسلیم اظهارنامه، دفاتر قانونی، اسناد و مدارک حسابداری حسب مورد، به سازمان امور مالیاتی کشور هستند تا پس از تعیین درآمد از سوی این سازمان، مالیات آنها با نرخ صفر محاسبه شود.

معافیت مالیاتی

در نگاه اول، به نظر می‌رسد در تفسیر بند ت ماده ۱۳۲ اصلاحی و تعیین مرجع دریافت اظهارنامه مالیاتی باید به منطوق بند الف همان ماده قانونی توجه کنیم که مرجع صالح دریافت اظهارنامه مالیاتی را سازمان امور مالیاتی معرفی کرده است، اما در ادامه و توجه به قوانین مرتبط، ضروری است که به احکام دائمی برنامه ششم توسعه که پس از قانون رفع موانع تولید تصویب و ابلاغ شده‌اند، اشاره شود.

در متن ماده ۶۵ قانون احکام دائمی برنامه ششم توسعه و بند الف آن ذکر شده است که به منظور ساماندهی مناطق آزاد و ایفای نقش موثر آنها در تحقق اهداف سند چشم‌انداز ۲۰ ساله نظام، اعمال مدیریت یکپارچه و ایجاد رشد اقتصادی مناسب در این مناطق، تعامل اثرگذار اقتصاد ملی با اقتصاد جهانی و ارائه الگوی توسعه ملی در بخش‌های مختلف، مدیران سازمان‌های مناطق آزاد به نمایندگی از طرف دولت، بالاترین مقام منطقه محسوب می‌شوند و کلیه وظایف، اختیارات و مسوولیت‌های دستگاه‌های اجرایی دولتی مستقر در این مناطق به استثنای نهادهای دفاعی و امنیتی به عهده آنها است. سازمان‌های مناطق آزاد منحصرا براساس قانون چگونگی اداره مناطق آزاد تجاری و صنعتی و اصلاحات بعدی آن و قانون کار اداره می‌شوند.

همچنین در ماده ۶۵ قانون احکام دائمی برنامه ششم توسعه، کلیه وظایف، اختیارات و مسوولیت‌های دستگاه‌های اجرایی دولتی مستقر در این مناطق، بر عهده سازمان‌های مناطق آزاد نهاده شده است، روش اداره مناطق آزاد نیز براساس قانون چگونگی اداره مناطق آزاد اعلام شده است.

معافیت مالیاتی

در ادامه و توضیح بیشتر مطلب و تبیین نقش پررنگ سازمان منطقه آزاد در اداره محدوده منطقه آزاد، لازم است اشاره شود که در ماده ۵ قانون چگونگی اداره مناطق آزاد نیز اداره هر منطقه، منحصرا براساس قانون چگونگی اداره مناطق آزاد و اساسنامه سازمان مجاز شناخته شده، همچنین در ماده ۱۱ قانون چگونگی اداره مناطق آزاد نیز صدور مجوز برای انجام هر نوع فعالیت اقتصادی در محدوده منطقه آزاد، فقط در اختیار سازمان منطقه آزاد برشمرده شده است و علاوه بر تمام این موارد، قانون چگونگی اداره مناطق آزاد مورد تاکید مجدد در برنامه ششم توسعه قرار گرفته و اعلام شده است که مناطق آزاد منحصرا براساس این قانون اداره می‌شوند.

با تمام موارد پیش‌گفته، هم اکنون وظیفه فعالان اقتصادی برای برخورداری از معافیت مالیاتی چیست و اظهارنامه مالیاتی خود را باید به کدام مرجع ارائه کنند؟ سازمان امور مالیاتی یا سازمان منطقه آزاد تجاری – صنعتی؟ برای یافتن پاسخ این سوالات ضروری است به تصویب‌نامه «برنامه راهبردی ارتقای سلامت نظام اداری و مبارزه با فساد در مبادلات مرزی» و دستورالعمل مشترک وزارت امور اقتصادی و دارایی و دبیرخانه شورای عالی مناطق آزاد تجاری ـ صنعتی و ویژه اقتصادی اشاره شود. در این دستورالعمل، شرکت‌ها و موسسات ثبت‌شده در مناطق آزاد تجاری ـ صنعتی موظفند اظهارنامه مالیاتی و عملکرد مالی خود را سالانه به ادارات کل سازمان امور مالیاتی ارائه کنند.

درحال حاضر شرط برخورداری فعالان اقتصادی از مالیات به نرخ صفر در محدوده مناطق آزاد تجاری – صنعتی، ارائه اظهارنامه مالیاتی است که مرجع دریافت آن نیز سازمان امور مالیاتی است.معافیت مالیاتی