ماده 139. الف) موقوفاتع نذورات، پذیره، کمک‌ها و هدایای دریافتی و غیر نقدی آستان قدس رضوی، آستان حضرت عبدالعظیم الحسنی (ع)، آستانه حضرت معصومه (س)، آستان حضرت احمد ابن موسی (ع) «شاه چراغ»، آستانه مقدس حضرت امام خمینی (ره)، مساجد، حسینیه‌ها، تکایا و سایر بقاع متبرکه از پرداخت مالیات معاف است. تشخیص سایر بقا، متبرکه به عهده سازمان اوقاف و امور خیریه می‌باشد.
ب) کمک‌ها و هدایای دریافتی نقدی و غیر نقدی جمعیت هلال احمر[1] جمهوری اسلامی ایران از پرداخت مالیات معاف است.
ج) کمک‌ها و هدایای دریافتی نقدی و غیر نقدی صندوق‌های پس‌انداز بازنشستگی و سازمان بیمه خدمات درمانی و سازمانی تأمین اجتماعی و صندوق بیمه اجتماعی کشاورزان، روستائیان و عشایر و همچنین حق بیمه و حق بازنشستگی سهم کارکنان و کارفرما و جریمه‌های دریافتی مربوط توسط آنها از پرداخت مالیات معاف است.معافیت مالیاتی ماده139
د) کمک‌ها و هدایای دریافتی نقدی و غیر نقدی مدارس علوم اسلامی از پرداخت مالیات معاف است. تشخیص مدارس علوم اسلامی با شورای مدیریت حوزه علمیه قم می‌باشد.
ه) کمک‌ها و هدایای دریافتی نقدی و غیر نقدی نهادهای انقلاب اسلامی از پرداخت مالیات معاف است[2] تشخیص نهادهای انقلاب اسلامی با هیأت وزیران می‌باشد.
و) آن قسمت از درآمد صندوق عمران موقوفات کشور که به مصرف عمران موقوفات برسد از پرداخت مالیات معاف است.[3]
ز) درآمد اشخاص از محل وجوه بریه ولی فقیه، خمس و زکات از پرداخت مالیات معاف است.
ح) آن قسمت از درآمد موقوفات عام که طبق موازین شرعی به مصرف اموری از قبیل تبلیغات اسلامی، تحقیقات فرهنگی، علمی، دینی، فنی، اختراعات، اکتشافات، تعلیم و تربیت، بهداشت و درمان، بنا و تعمیر و نگهداری مساجد و مصلاها و حوزه‌های علمیه و مدارس علوم اسلامی و مدارس و دانشگاه‌های دولتی، مراسم تعزیه و اطعام، تعمیر آثار باستانی، امور عمرانی و آبادانی، هزینه یا وام تحصیلی دانش‌آموزان و دانشجویان، کمک به مستضعفان و آسیب‌دیدگان حوادث ناشی از سیل، زلزله، آتش‌سوزی، جنگ و حوادث غیر مترقبه دیگر برسد، مشروط بر این که درآمد و هزینه‌های مزبور به تأیید سازمان اوقاف و امور خیریه رسیده باشد
معافیت مالیاتی ماده139
و همچنین ساخت، تعمیر و نگهداری مرکز نگهداری کودکان و نوجوانان بی‌سرپرست و بد سرپرست در گروه‌های سنی و جنسی مختلف، مراکز نگهداری و مراقبت سالمندان، کارگاه‌های حرفه‌آموزی و اشتغال مصدمان ضایعه نخاعی، معلولان جسمی و حرکتی، زنان سرپرست خانوار و دختران خود سرپرست، مراکز آموزش، توانبخشی و حرفه‌آموزی معلولان ذهنی و کودکان نابینا، کم بینا، کم شنوا و ناشنوا و سایر مراکز و اماکنی که بتوانند در خدمات مددجویان سازمان‌های حمایتی بهزیستی کشور قرار گیرند[4] از پرداخت مالیات معاف است.[5]
تبصره- مفاصا حساب‌هایی که توسط شعب تحقیق موضوع ماده (14) قانون تشکیلات و اختیارات سازمان حج و اوقاف و امور خیریه مصوب 2/10/1363 صادر شده یا می‌شود اگر در مهلت مقرر مربوط به تسلیم اظهارنامه به سازمان امور مالیاتی کشور ارائه می‌شود، برای برخورداری از هر گونه معافیت مالیاتی مقرر در این قانون یا سایر قوانین، به منزله اظهارنامه مالیاتی مؤدی تلقی می‌شود.
همچنین در مورد سال‌های قبل از ابلاغ این قانون، در صورتی که مفاصا حساب مربوط تا پایان سال 1394 به سازمان امور مالیاتی ارائه شود، به منزله اظهارنامه مالیاتی خواهد بود.[6]
ط) کمک‌ها و هدایای دریافتی نقدی و غیر نقدی مؤسسات خیریه و عام‌المنفعه که به ثبت رسیده‌اند، مشروط بر آن که به موجب اساسنامه آنها صرف امور مذکور در بند (ح) این ماده شود و سازمان امور مالیاتی کشور بر درآمد و هزینه آنها نظارت کند، از پرداخت مالیات معاف است.
تبصره- کمک‌های نقدی و غیر نقدی که در هر سال مالی به مصرف نرسیده باشد بدون تعلق مالیات به سال مالی بعد منتقل می‌گردد.[7]
ی) کمک‌ها و هدایای دریافتی نقدی و غیر نقدی و همچنین حق عضویت اعضاء مجمع حرفه‌ای، احزاب و انجمن‌ها و تشکل‌های غیر دولتی که دارای مجوز از مراجع ذیربط باشند و وجوهی که به موجب قانون و مقررات مربوط از درآمد یا حق الزحمه اعضاء آنها کسر و به حساب مجامع مزبور واریز می‌شود، از پرداخت مالیات معاف است.
ک) موقوفات و کمک‌ها و هدایای دریافتی نقدی و غیر نقدی انجمن‌ها و هیأت‌های مذهبی مربوط به اقلیت‌های دینی مذکور در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، مشروط بر این که رسمیت آنها به تصویب وزارت کشور برسد، از پرداخت مالیات معاف است.
ل) فعالیت‌های انتشاراتی و مطبوعاتی و قرآنی دارای مجوز از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و دستگاه‌های ذیربط، فرهنگی و هنری که به موجب مجوز وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی انجام می‌شوند، از پرداخت مالیات معاف است.[8]
تبصره 1. وجوهی که از فعالیت‌های غیر انتفاعی و به منظور پیشبرد اهداف و وظایف اشخاص موضوع این ماده از راه برگزاری دوره‌های آموزشی، سمینارها، نشر کتاب و نشریه‌های دوره‌ای و … در چهارچوب اساسنامه آنها تحصیل می‌شود و سازمان امور مالیاتی کشور بر درآمد هزینه آنها نظارت می‌کند، از پرداخت مالیات معاف است.معافیت مالیاتی ماده139
تبصره 2. حکم تبصره (2) ماده (2) این قانون در مورد درآمد مشمول مالیات اشخاص موضوع این ماده جاری می‌باشد.
تبصره 3. آئین‌نامه اجرایی موضوع این ماده به وسیله سازمان امور مالیاتی کشور تهیه و با پیشنهاد وزارت امور اقتصادی و دارایی به تصویب هیأت وزیران خواهد رسید.
تبصره 4. مفاد این ماده در مواردی که از طرف حضرت امام خمینی (ره) یا مقام معظم رهبری دارای مجوز می‌باشند براساس نظر مقام معظم رهبری انجام می‌گیرد.
تبصره 5. درآمدها و عادی حاصل از موقوفات و کمک‌ها و هدایای دریافتی نقدی و غیر نقدی اشخاص موضوع بندا‌های (ط) و (ک) از پرداخت مالیات معاف می‌باشد. این حکم شامل درآمد شرکت‌های زیرمجموعه اشخاص مذکور نخواهد بود.[9]
* رأی شماره: 118/93/200 تاریخ: 20/10/1393
دریافتی‌های نقدی و غیر نقدی مؤسسات خیریه و عام‌المنفعه خواه در شرایط افزایش و کاهش قیمت (در مورد ارز یا تسعیر آن) و خواه به صورت عین مال و یا بهای مکتسبه آن از طریق فروش و همچنین مال‌الاجاره دریافتی در مورد واگذاری به اجاره چنانچه صرف امور معنونه در قانون شود با رعایت سایر قیود و تطبیق با شرایط قانونی، مشمول مالیات نخواهد بود.
توضیح آن که انتقال قطعی املاک و حق واگذاری محل (و سایر حقوق مربوط به املاک حسب مورد) و نقل و انتقال خودرو به ترتیب برابر فصل اول باب سوم قانون مالیاتهای مستقیم و ماده 42 قانون مالیات بر ارزش افزوده مشمول و مالیات نقل و انتقال مقرر خواهند بود.معافیت مالیاتی ماده139
[1] – به موجب بند 36 ماده واحده قانون مالیاتهای مستقیم مصوب 31/4/1394، موضوع ماده (146) مکرر در مواد (133)، (134)، (139) «به استثنای بندهای (الف)، (ب) و (ز) آن». (142)، (143) و تبصره 1 ذیل ماده (143) مکرر به عنوان مالیات به نرخ صفر منظور می‌شود.
[2] – به موجب بند 36 ماده واحده قانون مالیاتهای مستقیم مصوب 31/04/1394، موضوع ماده (146) مکرر در مواد (133)، (134)، (139) «به استثنای بندهای (الف)، (ب) و (ز) آن». (142) ، (143) و تبصره 3 ذیل ماده (143) مکرر به عنوان مالیات به نرخ صفر منظور می‌شود.معافیت مالیاتی ماده139
[3] – به موجب بند 36 ماده واحده قانون مالیاتهای مستقیم مصوب 31/4/1394، موضوع ماده (146) مکرر در مواد (133)، (134)، (139) «به استثنای بندهای (الف)، (ب) و (ز) آن». (142)، (143) و تبصره 1 ذیل ماده (143) مکرر به عنوان مالیات به نرخ صفر منظور می‌شود.
[4] – به موجب جزء الف بند 34 ماده واحده قانون اصلاح قانون مالیاتهای مستقیم، مصوب 31/4/1394، در بند (ح) ماده (139) بعد از عبارت سازمان اوقاف و امور خیریه رسیده باشد عبارت «و همچنین ساخت، تعمیر و نگهداری مراکز نگهداری کودکان و نوجوانان بی‌سرپرست و بدسرپرست در گروه‌های سنی و جنسی مختلف، مراکز نگهداری و مراقبت سالمندان، کارگاه‌های حرفه‌آموزی و اشتغال مصدومان ضایعه نخاعی، معلولان جسمی و حرکتی، زنان سرپرست خانوار و دختران خود سرپرست، مراکز آموزش، توانبخشی و حرفه‌آموزی معلولان ذهنی و کودکان نابینا، کم‌بینا، کم شنوا، و ناشنوا و سایر مراکز و اماکنی که بتوانند در خدمت مددجویان سازمان‌های حمایتی بهزیستی کشور قرار گیرند»، اضافه شد.معافیت مالیاتی ماده139
[5] – به موجب بند 36 ماده واحده قانون مالیاتهای مستقیم مصوب 31/4/1394، موضوع ماده (146) مکرر در مواد (133)، (134)، (139) «به استثنای بندهای (الف)، (ب) و (ز) آن». (142)، (143) و تبصره 1 ذیل ماده (143) مکرر به عنوان مالیات به نرخ صفر منظور می‌شود.
[6] – به موجب ماده (85) قانون الحاق برخی مواد به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت (2)، مصوب 4/12/1393،این تبصره به ذیل بند (ح) ماده (139) قانون مالیاتهای مستقیم الحاق شد.
[7] – به موجب جزء «ب» بند 34 ماده واحده قانون اصلاح قانون مالیاتهای مستقیم، مصوب 31/4/1394، عبارت «کمک‌های نقدی و غیر نقدی که در هر سال مالی» به مصر نرسیده باشد بدون تعلق مالیات به سال مالی بعد منتقل می‌گردد» به عنوان تبصره ذیل بند ط ماده (139) الحاق شد.
[8] – به موجب جزء «د» بند 34 ماده واحده قانون اصلاح قانون مالیاتهای مستقیم، مصوب 31/4/1394ع در بند (ل) ماده (139) قانون بعد از عبارت «مطبوعاتی» عبارت «و قرآنی (دارای مجوز از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و دستگاه‌های ذیربط)،» اضافه شد.معافیت مالیاتی ماده139
[9] – به موجب جزء «ج» بند 34 ماده واحده قانون اصلاح قانون مالیاتهای مستقیم، مصوب 31/4/1394، یک تبصره به عنوان تبصره 5 به ماده (139) قانون الحاق شد.
