معاملات درون گروهی دارایی‌های استهلاک‌پذیر

صورتهای مالی

معاملات درون گروهی دارایی‌های استهلاک‌پذیر

هدف 2:

تشریح حسابداری معاملات درون‌گروهی دارایی‌های استهلاک‌پذیر. تفاوت معامله درون گروهی دارایی‌های استهلاک‌پذیر با معامله درون‌گروهی زمین در موضوع استهلاک است. هزینه استهلاک هر سال با فرض انجام نشدن معامله درون‌گروهی، تعدیل می‌شود. مبلغ استهلاک برمبنای بهای تمام شده دارایی برای گروه محاسبه و تفاوت آن با هزینه استهلاک مبتنی بر معامله درون‌گروهی، در تهیه صورتهای مالی تلفیق حذف می‌شود. در ادامه نحوه حسابداری این معاملات تشریح می‌شود.

فروش ساختمان توسط شرکت اصلی به شرکت فرعی

مثال 5. فرض کنید شرکت کیمیا ساختمانی را که بهای تمام شده آن 500ر9 میلیون ریال و استهلاک انباشته آن در اول سال 1387 مبلغ 750ر4 میلیون ریال است به مبلغ 000ر8 میلیون ریال به شرکت فردوس فروخته است. عمر مفید باقیمانده این ساختمان 5 سال و ارزش باقیمانده آن صفر است. این معامله در دفاتر شرکت کیمیا (شرکت اصلی) و شرکت فردوس (شرکت فرعی) به شرح ثبت «الف» و «ب» ثبت می‌شود.

ضمناً شرکت فردوس، هزینه استهلاک این ساختمان را برای سال 1387 به شرح ثبت «ج» در دفاتر خود ثبت می‌کند:

ج

هزینه استهلاک (5¸000ر8)

600ر1

استهلاک انباشته

600ر1

         هزینه استهلاک ساختمان در دفاتر شرکت فردوس

سود فروش ساختمان، به مبلغ 250ر3 میلیون ریال از نظر گروه تحقق نیافته است و باید حذف شود. از سوی دیگر هزینه استهلاک اضافی نیز باید حذف شود. مبلغ هزینه استهلاک اضافی معرف آن بخش از سود تحقق نیافته است که در سال جاری تحقق پیدا کرده است. تعدیل هزینه استهلاک باعث افزایش سود تلفیقی می‌شود. به عبارت دیگر، سود تحقق نیافته به موازات استفاده از دارایی تحقق می‌یابد. استفاده از دارایی، به طور غیرمستقیم باعث انتقال محصولات و یا خدمات آن به اشخاص خارج از گروه می‌شود. دارایی در ارائه محصولات یا خدمات به دیگران به کار می‌رود و اشخاص خارج از گروه از منافع آن بهره‌مند می‌شوند. ثبت‌های تعدیلی لازم در کاربرگ تلفیقی در سال 1387 به شرح ثبت‌های شماره 1 و 2 است.

1

سود فروش ساختمان

250ر3

ساختمان

500ر1

استهلاک انباشته

750ر4

حذف سود تحقق نیافته ساختمان

هزینه استهلاک در صورتهای مالی تلفیقی باید برمبنای مبلغ دفتری در تاریخ مبادله محاسبه شود. مبلغ دفتری ساختمان در اول سال 1387 برابر با 750ر4 (750ر4-500ر9) میلیون ریال و عمر مفید باقیمانده 5 سال است. بنابراین، استهلاک سالانه معادل 950(5¸75ر4) میلیون ریال خواهد بود، در صورتی که استهلاک ثبت شده توسط شرکت فردوس 600ر1 میلیون ریال است. برای تهیه صورتهای مالی تلفیقی، استهلاک اضافی ثبت شده به مبلغ 650 میلیون ریال برگشت داده می‌شود و باعث افزایش سود می‌شود.

2

 استهلاک انباشته (950-600ر1)

650

هزینه استهلاک

650

         تعدیل هزینه استهلاک

با توجه به اینکه شرکت اصلی شرکت فروشنده است، این تعدیلات بر محاسبه سهم اقلیت از سود خالص و سود انباشته پایان دوره، مؤثر نیست. در سال 1388، یک سال پس از فروش، تعدیلات تلفیقی به شرح مندرج در صفحه بعد انجام می‌شود:

5

سود فروش ساختمان

250ر3

ساختمان

500ر1

استهلاک انباشته

750ر4

حذف سود تحقق نیافته ساختمان

6

 استهلاک انباشته

650

هزینه استهلاک

650

         تعدیل هزینه استهلاک

برای محاسبه سهم اقلیت از سود خالص، فرض می‌کنیم که تعدیل دیگری وجود ندارد.

میلیون ریال

سود خالص

000ر12

– سود تحقق نیافته فروش ساختمان

(600ر2)

= مبنای محاسبه سهم اقلیت

400ر9

´ درصد مالکیت اقلیت

20%

= سهم اقلیت از سود خالص

880ر1

در سال 1388 تعدیلات تلفیقی به شرح ثبت‌های شماره 7 و 8 زیر صورت خواهد گرفت.

7

سود انباشته

080ر2

سهم اقلیت (20%´600ر2)

520

ساختمان

500ر1

استهلاک انباشته

100ر4

حذف سود تحقق نیافته ساختمان

6

 استهلاک انباشته

650

هزینه استهلاک

650

         تعدیل هزینه استهلاک

برای محاسبه سهم اقلیت از سود خالص سال 1388 شرکت فرعی، ابتدا سود خالص بابت استهلاک اضافی، تعدیل و سپس سهم اقلیت محاسبه می‌شود. در محاسبه سهم اقلیت از سود انباشته پس از تاریخ تحصیل شرکت فرعی هم تعدیل مربوط به سود تحقق نیافته و استهلاک اضافی سال قبل باید در نظر گرفته شود.

اگر فرض کنیم سود خالص سال 1388 شرکت فردوس 000ر13 میلیون ریال و سود انباشته پایان دوره آن مبلغ 100ر43 میلیون ریال باشد و سایر تعدیلات را صفر در نظر بگیریم، سهم اقلیت از سود خالص به شرح زیر حساب می‌شود:

میلیون ریال

سود خالص

000ر13

+ هزینه استهلاک اضافی (سود تحقق یافته فروش ساختمان در سال قبل

650

= سود مبنای محاسبه سهم اقلیت

650ر13

´ درصد مالکیت اقلیت

20%

= سهم اقلیت از سود خالص

730ر2

سهم اقلیت از سود انباشته پس از تاریخ تحصیل به صورت زیر محاسبه می‌شود:

میلیون ریال

سود انباشته پایان دوره

100ر43

– سود تحقق نیافته فروش ساختمان درسال قبل ( )

(950ر1)

= سود انباشته تعدیل شده پس از تاریخ تحصیل

150ر41

´ درصد مالکیت اقلیت

20%

= سهم اقلیت از سود انباشته پس از تاریخ تحصیل

230ر8

هم‌زمان با مستهلک شدن دارایی فروخته شده از شرکت فرعی به شرکت اصلی، سود معامله درون‌گروهی به نوعی تحقق می‌یابد. لذا در محاسبه‌ سهم اقلیت اثر تحقق سود یا همان افزایش سود در نتیجه کاهش استهلاک در نظر گرفته می‌شود.

انتقال موجودی کالا به دارایی ثابت مشهود و برعکس

هدف 3:

تشریح حسابداری انتقال موجودی کالا به دارایی ثابت مشهود و برعکس. معاملات درون‌گروهی ممکن است موجب انتقال موجودی کالا از شرکتی به دارایی ثابت مشهود شرکت دیگر شود. چنین حالتی زمانی رخ می‌دهد که شرکت خریدار کالای خریداری شده از شرکت دیگر عضو گروه را به عنوان دارایی ثابت مشهود به کار گیرد. در اینجا ثبت‌های تعدیلی تلفیقی اندکی متفاوت خواهد بود.

انتقال موجودی کالا به دارایی ثابت مشهود

مثال 7. فرض کنید شرکت اصلی کاسپین در اول فروردین 1387 کالایی را که بهای تمام شده آن 700 میلیون ریال است به مبلغ 850 میلیون ریال به شرکت فرعی هرمز می‌فروشد. در شرکت هرمز این کالا به عنوان دارایی ثابت مشهود ثبت می‌شود و عمر مفید آن 10 سال برآورد می‌گردد. شرکت کاسپین برای ثبت موجودی از سیستم دائمی استفاده می‌کند. این شرکت‌ها در دفاتر جداگانه خود مبادله فوق را به شرح زیر ثبت می‌کنند:

در تهیه صورتهای مالی تلفیقی تعدیلات زیر اعمال می‌شود:

1

فروش

850

بهای تمام شده فروش

850

          حذف فروش کالا

ثبت شماره 1، برای حذف معاملات درون‌گروهی انجام می‌شود. برای سادگی کار ابتدا فرض می‌شود که این کالا به خارج از گروه فروخته شده است و به همین دلیل بهای تمام شده فروش به مبلغ 850 میلیون ریال بستانکار شده است.

2

بهای تمام شده فروش

150

دارایی ثابت مشهود

150

          تعدیل بهای دارایی و بهای تمام شده فروش

با انجام ثبت شماره 2، سود تحقق نیافته حذف می‌شود و مبلغ دارایی ثابت مشهود به مبلغ 700 میلیون ریال کاهش داده می‌شود. بهای تمام شده دارایی برای گروه 700 میلیون ریال است. می‌توان ثبت‌های بالا را به صورت زیر ترکیب کرد:

فروش

850

بهای تمام شده فروش

700

دارایی‌های ثابت و مشهود

150

          حذف فروش کالا

هزینه استهلاک در صورتهای مالی تلفیقی باید برمبنای رقم 700 میلیون ریال محاسبه شود. بنابراین با انجام ثبت شماره 3، استهلاک اضافی نیز تعدیل می‌شود:

3

 استهلاک انباشته

15

هزینه استهلاک

15

         تعدیل هزینه استهلاک

استهلاک سالانه براساس بهای تمام شده برای گروه مبلغ 70 میلیون ریال است. این در حالی است که شرکت هرمز هزینه استهلاک سالانه را به مبلغ 85 میلیون ریال ثبت می‌کند.

ثبت‌های تعدیلات تلفیقی در سال 1388 به شرح زیر است:

4

استهلاک انباشته

15

سود انباشته (15-150)

135

دارایی‌های ثابت مشهود

150

حذف سود تحقق نیافته سال قبل و تعدیل مبلغ دفتری دارایی

سود تحقق نیافته در سال 1387 مبلغ 150 میلیون ریال و هزینه استهلاک اضافی در این سال 15 میلیون ریال بود. تفاوت این دو رقم 135 میلیون ریال است که در سال 1388 به حساب سود انباشته منظور می‌شود. هزینه استهلاک سال 1388 نیز با ثبت زیر تعدیل می‌شود:

5

 استهلاک انباشته

15

هزینه استهلاک

15

         تعدیل هزینه استهلاک

این روند تعدیل تا زمان مستهلک شدن دارایی به طور کامل ادامه می‌یابد.

انتقال دارایی ثابت مشهود به موجودی کالا

در برخی موارد ممکن است یک شرکت دارایی ثابت مشهود خود را بفروشد و شرکت دیگر آن را به عنوان موجودی کالا ثبت کند.

مثال 8. شرکت سرخس یک قلم دارایی ثابت مشهود را که بهای تمام شده آن 350 میلیون ریال، و استهلاک انباشته آن 100 میلیون ریال است در سال 1387 به شرکت فرعی خود (خرمشهر) به مبلغ 300 میلیون ریال فروخته است. شرکت خرمشهر در نظر دارد این دارایی را که به عنوان موجودی کالا نگهداری کند و سپس به فروش برساند. هر یک از شرکت‌ها در دفاتر خود ثبت‌های زیر را انجام می‌دهد:

شرکت سرخس

الف

موجودی نقد

300

استهلاک انباشته

100

دارایی ثابت مشهود

350

سود فروش دارایی

50

       فروش دارایی به شرکت خرمشهر

شرکت سرخس

ب

موجودی کالا

300

موجودی نقد

300

خرید کالا از شرکت سرخس

چنانچه این کالا در سال 1387 به متشریان خارج از گروه به فروش رسیده باشد، برای تهیه صورتهای مالی تلفیقی ثبت تعدیلی شماره 1 انجام می‌شود.

1

سود فروش دارایی

50

بهای تمام شده فروش

50

حذف سود فروش دارایی و بهای تمام شده فروش کالا

بهای تمام شده فروش از نظر گروه 250 میلیون ریال  است. بنابراین، 50 میلیون ریال  آن که ناشی از سود فروش درون‌گروهی است، حذف می‌شود. سهم اقلیت نیز به دلیل انجام فروش از شرکت اصلی به شرکت فرعی تحت تأثیر معاملات درون‌گروهی فوق قرار نمی‌گیرد. اگر دارایی ثابت پیش از انجام معاملات درون‌گروهی مشمول تجدید ارزیابی شده باشد، در این صورت ممکن است میان خالص مبلغ دفتری و ارزش منصفانه دارایی در تاریخ انجام معامله تفاوتی وجود نداشته باشد و در نتیجه سود درون‌گروهی ایجاد نشود. همچنین ممکن است این مووضع درخصوص کاهش ارزش دارایی‌ها پیش از انجام معامله نیز مطرح شود. این موضوع موجب می‌شود تا نیازی به انجام ثبت‌های تعدیلی در کاربرگ تلفیقی وجود نداشته باشد، اما در عین حال حساب مازاد تجدید ارزیابی به عنوان بخشی از حقوق صاحبان سرمایه در صورتهای مالی تلفیقی انعکاس می‌یابد و سهم اکثریت و اقلیت از آن شناسایی می‌شود. همچنین در صورت وجود کاهش ارزش حساب کاهش ارزش انباشته دارایی‌های ثابت از بهای تمام شده آنها کسر می‌شود و خالص مبالغ دفتری در صورتهای مالی تلفیقی نشان داده می‌شود.

دیدگاهتان را بنویسید

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد. فیلدهای مورد نیاز با * مشخص شده است

نوشتن دیدگاه

عضویت در خبر نامه

مشاور مالیاتی معتبر را بشناسید آرمان پرداز خبره
مشاور مالیاتی
مشاور مالیاتی معتبر را بشناسید

در این نوشته برای شما توضیح می دهیم که چگونه یک مشاور مالیاتی معتبر را بشناسید و به او اعتماد کنیم. در پایان اعتماد شما را به آرمان پرداز خبره جلب می کنیم. مشاور مالیاتی معتبر

ادامه مطلب »
اهمیت مشاور مالیاتی آرمان پرداز خبره
مشاور مالیاتی
اهمیت مشاور مالیاتی

اهمیت مشاور مالیاتی در این نوشته میخواهیم به اختصار در خصوص اهمیت مشاور مالیاتی به قلم کارشناس آرمان پرداز خبره بپردازیم. کسب و کار و اهمیت مشاور مالیاتی در آن اهمیت مشاوره در زمینه مالیات کسب

ادامه مطلب »
انتخاب کارشناس حسابداری و مشاور مالیاتی متناسب با ابعاد شرکت توسط آرمان پرداز خبره
مشاور مالیاتی
مشاور مالیاتی متناسب با ابعاد شرکت

در این نوشته می خواهیم در مورد نکاتی در خصوص انتخاب مشاور مالیاتی متناسب با ابعاد شرکت و نحوه انتخاب کارشناس حسابداری بپردازیم. تا پایان با ما همراه باشید و جهت هرگونه نیاز به مشاور مالیاتی

ادامه مطلب »
شرح وظایف و اختیارات مشاور مالیاتی
مشاور مالیاتی
شرح وظایف و اختیارات مشاور مالیاتی

در این نوشته میخواهیم به شرح وظایف و اختیارات مشاور مالیاتی در سازمان امور مالیاتی بپردازیم. جهت هرگونه سوال در خصوص مشاور مالیاتی با ما در ارتباط باشید. مشاور مالیاتی کیست؟ مشاور مالیاتی کسی است که

ادامه مطلب »
انواع هزینه ها در حسابداری و مالی توسط مشاور مالیاتی
شرکت حسابداری
انواع هزینه ها در حسابداری

در این نوشته میخواهیم در خصوص انواع هزینه ها در حسابداری و مالی ، بهبود هزینه ها توسط مشاور مالیاتی و همچنین در خصوص انواع هزینه بپردازیم انواع هزینه ها در حسابداری یکی از مهم‌ترین مفاهیم

ادامه مطلب »
مدارک مثبته
شرکت حسابداری
مدارک مثبته

در این نوشته به مفهوم مدارک مثبته و یا اسناد مثبته و نقش آن در حسابداری و چگونگی رسیدگی به آن توسط مشاور مالیاتی می پردازیم. مدارک مثبته یا اسناد مثبته مدارک مثبته اسناد نشان‌دهنده وقوع

ادامه مطلب »
مشاور مالیاتی کیست ؟
مشاور مالیاتی
مشاور مالیاتی کیست ؟

مشاور مالیاتی کیست؟ در این مطلب درباره مشاور مالیاتی کیست و خصوصیات یک وکیل مالیاتی خبره ، هم چنین میزان آشنایی او با قوانین مالیاتی و امور مالیاتی کشور به صورت مفصل صحبت می کنیم. با

ادامه مطلب »
اهمیت مشاوره مالیاتی
مشاور مالیاتی
اهمیت مشاوره مالیاتی

اهمیت مشاوره مالیاتی تمامی مشاغل نیازمند دانش مشاور مالیاتی و وکیل مالیاتی و اهمیت مشاوره مالیاتی برای روبه رو شدن با قانون مالیات سازمان امور مالیاتی هستند. با ما باشید زیرا در این نوشته به این

ادامه مطلب »
مفاصا حساب مالیاتی
مشاور مالیاتی
مفاصا حساب و نحوه دریافت مفاصا حساب

درخواست گواهی مفاصا اولین کاری است که مودی و یا مشاور مالیاتی و وکیل مالیاتی وی ملزم است برای دریافت گواهی مفاصا حساب مالیاتی انجام دهد. براساس ماده ۲۳۵ قانون مالیات های مستقیم، اداره امور مالیاتی

ادامه مطلب »
مشاور مالی را چگونه انتخاب کنیم
مشاور مالیاتی
مشاور مالیاتی چه کاری انجام می دهد

اشخاص حسابرس و مشاور مالیاتی در هدایت مالیات دهندگان برای رعایت قوانین، در تمام امور مالی، حسابداری و پرداخت مالیات نقش مهمی دارد. بسته به وضعیت مالیات دهنده، خدماتی که یک مشاور مالیاتی ارائه می‌دهد، متفاوت

ادامه مطلب »
مالیات بر ارزش افزوده
مشاور مالیاتی
مالیات املاک و مستغلات

مالیات املاک و مستغلات ، نوعی از مالیات می باشد، که از درآمدهای به دست آمده از ملک محسوب می شود. املاک و مستغلات شامل سه نوع مالیات می شوند: مالیات بر درآمد اجاره از املاک

ادامه مطلب »
تکنولوژی نرم افزار
شرکت حسابرسی
موضوعی برای بحث در زمینه حسابرسی

    موضوعی برای بحث در زمینه حسابرسی     جمع داراییهای شرکتی ۲۰۰ میلیارد ریال است. حسابرس معتقد است تحریف داراییها بالای ۲۰ درصد، منجر به اظهار نظر مردود می‌شود (برای پرهیز از تردیدهای احتمالی در

ادامه مطلب »
بیمه‌ای به کارفرمایان
شرکت حسابداری
مدیریت سود چیست؟

مدیریت سود چیست؟   در کسب و کار برای حفظ عملیات، ارائه خدمات بهتر، و ارائه محصولات جدید، آن نیاز به سود می باشد. در هر کسب و کار، سود همیشه با زیان های خاص همراه است. مهم

ادامه مطلب »

مقاله های مرتبط

اهمیت مشاور مالیاتی آرمان پرداز خبره

اهمیت مشاور مالیاتی

اهمیت مشاور مالیاتی در این نوشته میخواهیم به اختصار در خصوص اهمیت مشاور مالیاتی به قلم کارشناس آرمان پرداز خبره بپردازیم. کسب و کار و

ادامه مطلب »
درخواست خود را بنویسید ...
ما را در نقشه بیابید ...