آزمون سیستم حسابداری صنعتی در حسابرسی

آزمون سیستم حسابداری صنعتی در حسابرسی

حسابرسان برای ارزیابی سیستم کنترل داخلی صاحبکارانی که به امر تولید می‌پردازند باید شناختی از سیستم حسابداران صنعتی آنها بدست آورند. حسابرسان با نحوه عمل‌های بسیار گوناگونی برای هزینه‌یابی آحاد محصول روبرو خواهند شد. مدارک و دفاتر حسابداری صنعتی ممکن است با حساب‌های دفتر کل شرکت کنترل شود یا مستقل از سیستم حسابداری عمومی باشد.حسابداری صنعتی در حسابرسی

بازبینی بهای تمام شده محصولات تولید شده ممکن است در صورت استفاده از دفاتر مستقل صنعتی، دشوار یا غیرممکن باشد و بهای تمام شده می‌تواند چیزی بیش از یک حدس منطقی نباشد. به دلیل گوناگونی فراوان شیوه‌های حسابداری صنعتی، حتی در شرکت‌های تولیدی فعال در یک رشته بخصوص از صنعت، روش‌های حسابرسی سیستم حسابداری صنعتی باید در هر مورد، متناسب با شرایط موجود آن طراحی شود.حسابداری صنعتی در حسابرسی

عوامل بهای تمام شده در هر سیستم حسابداری صنعتی عبارت است از: هزینه مواد مستقیم، هزینه دستمزد مستقیم و هزینه‌های سربار ساخت (کارخانه). سیستم حسابداری صنعتی می‌تواند هزینه‌های واقعی یا استاندارد را برای هر مرحله یا سفارش کار جمع‌آوری کند. حسابرسان، سیستم حسابداری صنعتی صاحبکار را بدین منظور آزمون می‌کنند که از گردآوری مناسب هزینه‌های تخصیصی به هر مرحله یا سفارش کار اطمینان یابند.

حسابرسان برای دستیابی به این هدف، درستی مقادیر مواد اولیه و بهای تمام شده هر واحد آن، ساعات کار مستقیم و نرخ‌های (ساعتی) دستمزد و نرخ‌های جذب سربار مبانی تخصیص آن را آزمون می‌کنند.

حسابرسان برای دستیابی به این هدف، درستی مقادیر مواد اولیه و بهای تمام شده هر واحد آن، ساعات کار مستقیم و نرخ‌های (ساعتی) دستمزد و نرخ‌های جذب سربار و مبانی تخصیص آن را آزمون می‌کنند.حسابداری صنعتی در حسابرسی

مقادیر مواد منظور شده به مراحل تولید یا سفارش کارها با حواله‌های انبار سندرسی می‌شود و بهای تمام شده هر واحد موارد به مدارک ثبت دایمی موجودی‌های یا فاکتورهای خرید، ردیابی می‌گردد. حسابرسان، برگه‌های کارکرد[1] یا صورت خلاصه‌های کارکرد[2] پشتوانه ساعات کار کارگران را رسیدگی و نرخ‌های دستمزد (ساعتی) را به قراردادهای کارگری یا پرونده استخدامی هر کارگر ردیابی می کنند.

حسارسان باید بدانند که شیوه‌های پذیرفته شده گوناگونی برای تخصیص هزینه‌های سربار ساخت به موجودی‌ها وجود دارد. نرخ‌های از پیش تعیین شده برای جذب سربار ساخت بر اساس ساعات کار ماشین،  دستمزد مستقیم، ساعات کار مستقیم یا سایر مبانی مشابه توسط شرکت‌های تولیدی استفاده می‌شود. نرخ‌های از پیش تعیین شده معمولاً در فواصل زمانی مناسب، مورد تجدیدنظر قرار می‌گیرد؛ با وجود این، استفاده از این نرخ‌ها سبب مبالغی اضافه یا کسر جذب سربار در هر سال می‌شود. در صورت وجود مبالغ عمده اضافه یا کسر جذب سربار، حسابرسان نسبت به سرشکن کردن متناسب آن بین موجودی‌های کالا و بهای تمام شده کالای فروش رفته اصرار خواهند ورزید.

طبق اصول پذیرفته شده حسابداری باید بین سربار ساخت، از یک سو، و سربار توزیع و فروش یا سربار عمومی و اداری، از سوی دیگر، تمایزی قائل شد؛ زیرا، هزینه‌های توزیع و فروش و هزینه‌های عمومی و اداری در سال وقوع، به حساب سود و زیان منظور می‌شود. برخورد متفاوت حسابداری با سربار تولیدی و سربار غیر تولیدی نشانه وجود یک تفاوت اساسی بین این دو نوع هزینه سربار است. اما در عمل، تعیین دقیق طبقه‌بندی برخی از هزینه‌ها، مانند حقوق مدیر کارخانه، به عنوان سربار ساخت، سربار عمومی و اداری یا تقسیم آن بین این دو، اغلب غیرممکن است.حسابداری صنعتی در حسابرسی

با وجود این دشواری، یکی از روش‌های اساسی حسابرسی در مورد بهای تمام شده کالای فروش رفته در شرکت‌های تولیدی، حصول اطمینان از تخصیص منطقی سربار ساخت به حساب‌های مربوط است. قصور در اختصاص هزینه‌های سربار را به شدت مخدوش می‌کند و اضافه یا کسر جذب سربار با مبالغ هنگفت را به وجود می‌آورد. حسابرسان ممکن است تهیه صورت تجزیه و تحلیل تعدادی از حساب‌های معین هزینه‌های سربار ساخت یا دریافت آن از صاحبکار و اثبات درستی اقلام منظور شده به آن حساب‌ها را ضروری تشخیص دهند.

حسابرسان سپس باید از درستی مجموع ساعات کار ماشین، ساعات کار مستقیم یا سایر مبانی مورد استفاده صاحبکار برای تعیین نرخ‌های از پیش تعیین شده، اطمینان حاصل کنند.

در جایی که از حسابداری صنعتی به شیوه استاندارد استفاد می‌شود، حسابرسان بهتر است هزینه‌های استاندارد تعدادی از اقلام را با هزینه‌های واقعی آنها مقایسه کنند و از منظور شدن هزینه‌های جاری مواد، دستمزد و بهای تمام شده واحد محصول در استانداردهای مورد استفاده، اطمینن یابند.

حسابداری صنعتی در حسابرسی

هزینه‌های تشکیل‌دهنده سربار ساخت، مبناهای سرشکن کردن آنها به دوایر و محصولات و اثر هر گونه تغییر در مبانی مزبور در طول سال باید مورد بررسی قرار گیرد. هزینه استاندارد نمونه‌ای از محصولات باید با آزمون محاسبات، جمع‌ها و ردیابی مبالغ  منظور شده بابت دستمزد، مواد و سربار به مدارک اولیه آنها، بازبینی شود.

حسابرسان در ارزیابی خود از سیستم حسابدرای صنعتی شرکت باید به ویژه، هر گونه تغییری که در طول سال به وجود آمده است و اثر آن تغییر را بر بهای تمام شده کالای فروش رفته، مورد توجّه قرار دهند. همچنین، شیوه تخلیص بهای تمام شده محصولات تکمیل شده و روش‌های ثبت بهای تمام شده کالاهای ارسالی بابت بخشی از قراردادها باید مورد توجّه مخصوص حسابرسان قرار گیرد.حسابداری صنعتی در حسابرسی

چنانچه شرکت صاحبکار قراردادی با نهادهای دولتی دارد، حسابرسان باید رعایت شدن یا نشدن استانداردهای حسابداری صنعتی را مشخص کنند. استانداردهای حسابداری صنعتی که تاکنون منتشر شده است به موضوعاتی چون لزوم یکنواختی در برآورد، گردآوری، تخصیص و ثبت هزینه‌ها و استهلاک ماشین‌آلات و تجهیزات پرداخته است (موضوع این بند تنها در ایالات متحده آمریکا کاربرد دارد که دارای هیأت استانداردهای حسابداری صنعتی است و استانداردهای مربوط را تدوین و منتشر کرده است- م).